Kiến thức - thái độ - thực hành về phòng ngừa lây nhiễm HIV của học sinh THPT Củ Chi, huyện Củ Chi, tp.HCM

Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 20 * Số 5 * 2016<br /> <br /> <br /> KIẾN THỨC - THÁI ĐỘ - THỰC HÀNH VỀ PHÒNG NGỪA LÂY NHIỄM<br /> HIV CỦA HỌC SINH THPT CỦ CHI, HUYỆN CỦ CHI, TP.HCM<br /> Nguyễn Duy Phong*, Phạm Minh Triết**<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Đặt vấn đề: HIV/AIDS vẫn là căn bệnh thế kỉ nhưng vẫn chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, giáo dục sức khỏe<br /> vẫn là chiến lược hàng đầu để ngăn chặn dịch bệnh HIV/AIDS.<br /> Mục tiêu: xác định tỉ lệ học sinh trung học phổ thông có kiến thức, thái độ, thực hành đúng về phòng ngừa<br /> lây nhiễm HIV.<br /> Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: nghiên cứu cắt ngang mô tả được tiến hành trên 693 học<br /> sinh trường trung học phổ thông Củ Chi. Các học sinh được phỏng vấn trực tiếp với bộ câu hỏi cấu trúc các<br /> kiến thức, thái độ, thực hành về đường lây, cách phòng ngừa lây nhiễm HIV, xử lí khi bị vết thương bởi vật<br /> nghi nhiễm HIV.<br /> Kết quả và bàn luận: Hơn 50% học sinh có kiến thức, thái độ, thực hành đúng về phòng ngừa lây nhiễm<br /> HIV/AIDS. Kiến thức, thái độ đúng về xử trí khi bị vết thương bởi vật nghi nhiễm HIV đạt lần lượt 56,1% và<br /> 56,3%. Có mối liên quan có ý nghĩa thống kê giữa kiến thức, thái độ, thực hành phòng chống lây nhiễm<br /> HIV/AIDS với trình độ học vấn, giới tính, học lực trong năm qua của học sinh. Có mối liên quan có ý nghĩa thống<br /> kê giữa kiến thức và thực hành khi bị vết thương bởi vật nghi nhiễm HIV.<br /> Kết luận: Đẩy mạnh công tác tuyên truyền các kiến thức, thái độ, thực hành đúng về phòng ngừa lây nhiễm<br /> HIV. Đặc biệt là kiến thức, thực hành khi bị đâm bởi vật nghi nhiễm HIV.<br /> Từ khóa: kiến thức thái độ thực hành, phòng ngừa lây nhiễm HIV/AIDS, vết thương.<br /> ABSTRACT<br /> KNOWLEDGE - ATTITUDES - PRACTICES FOR PREVENTION OF HIV TRANSMISSION AMONG<br /> HIGH SCHOOL STUDENTS, CU CHI DISTRICT, HCM CITY<br /> Nguyen Duy Phong, Pham Minh Triet<br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Supplement of Vol. 20 - No 5 - 2016: 522 - 524<br /> <br /> Background: HIV/AIDS remains a disease for centuries but there is no effective specific treatment, health<br /> education remains the important strategies to prevent HIV/AIDS endemic.<br /> Objective: To determine the prevalence of high school students have the knowledge, attitude and practice for<br /> prevention of HIV infection.<br /> Methods: A cross sectional study was conducted on 693 high school students Cu Chi School are studying at<br /> the school. Students were interviewed directly with the questionnaire for knowledge, attitude and practice about<br /> transmission of HIV, how to prevent HIV infection, prevention after exposure.<br /> Results: Over 50% of students with the knowledge, attitude and practice true prevention of HIV/AIDS.<br /> Knowledge, attitude of management after exposure reached 56.1% and 56.3% respectively. There is statistical<br /> significant correlation between knowledge, attitude and practice of prevention of HIV / AIDS with education level,<br /> gender and result of students in the last year. There is significant correlation between knowledge and statistical<br /> practice for prevention of HIV infection after exposure.<br /> <br /> * Đại học Y Dược Tp.Hồ Chí Minh ** Bệnh viện Đa khoa khu vực huyện Củ Chi<br /> Tác giả liên lạc: PGS.TS. Nguyễn Duy Phong ĐT: 0913155993 Email: nguyenduyphongvn@yahoo.com<br /> 522 Chuyên Đề Y Tế Công Cộng<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 20 * Số 5 * 2016 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Conclusion: To promote the Health education for knowledge, attitude and practice about HIV prevention<br /> among high school students. Especially knowledge, practice for prevention after exposure.<br /> Keywords: knowledge attitude practices, prevention of HIV / AIDS, exposure.<br /> ĐẶT VẤN ĐỀ tế công cộng, Đại học Y Dược thành phố Hồ Chí<br /> Minh thông qua.<br /> HIV (Human Immunodeficiency Virus) đã<br /> và đang là một đại dịch nguy hiểm, HIV không KẾT QUẢ<br /> chỉ tác động tới sức khỏe, tính mạng, tinh thần Bảng 1: Tần số và tỉ lệ học sinh phân bố theo thông<br /> bệnh nhân và gia đình mà còn ảnh hưởng đến tin nền (n = 693)<br /> tình hình kinh tế, văn hóa, phát triển của một Đặc tính Tần số %<br /> quốc gia và thế giới. Tại Việt Nam, con số nhiễm Lớp 10 290 41,8<br /> Trình độ<br /> HIV, tính tới ngày 30/04/2014 ghi nhận được Lớp 11 223 32,2<br /> học vấn<br /> Lớp 12 180 26<br /> 219.163 trường hợp nhiễm HIV, tỉ lệ nhiễm: 248<br /> Giới Nam 276 39,8<br /> người trên 100.000 dân. Mù chữ 1 0,14<br /> Năm 2013, số ca HIV hiện còn sống của Cấp 1 36 5,19<br /> Học vấn<br /> thành phố Hồ Chí Minh cao nhất cả nước là Cấp 2 114 16,45<br /> của cha<br /> Cấp 3 416 60,03<br /> 52386 ca(2), trong đó Củ Chi chiếm tỉ cao. Điều<br /> Đại học trở lên 126 18,18<br /> này càng cho thấy sự cần thiết của những hành Mù chữ 1 0,14<br /> động kịp thời trong công tác phòng chống Cấp 1 43 6,2<br /> Học vấn<br /> HIV/AIDS trên địa bàn huyện Củ Chi. Cấp 2 196 28,28<br /> của mẹ<br /> Cấp 3 337 48,63<br /> Mục tiêu Đại học trở lên 116 16,74<br /> Xác định kiến thức, thái độ, thực hành về Giỏi 269 38,8<br /> phòng chống lây nhiễm HIV/AIDS của học sinh Học lực<br /> Khá 206 29,7<br /> trung học phổ thông Củ Chi năm 2015. Trung Bình 199 28,7<br /> Kém 19 2,8<br /> Xác định mối liên quan giữa đặc tính mẫu<br /> Bảng 2: Tần số và tỉ lệ học sinh phân bố theo kiến<br /> kiến thức, thái độ, thực hành về phòng chống lây<br /> thức đúng về phòng ngừa lây nhiễm HIV<br /> nhiễm HIV/AIDS.<br /> Kiến thức Tần số Tỉ lệ (%)<br /> ĐỒITƯỢNG-PHƯƠNGPHÁPNGHIÊNCỨU Khái niệm HIV 608 87,73<br /> Giai đoạn HIV 614 88,6<br /> Đây là nghiên cứu cắt ngang mô tả với đối<br /> Đường lây 652 94,04<br /> tượng nghiên cứu là toàn bộ học sinh THPT Củ Nhận biết người có khả năng nhiễm HIV 451 65,08<br /> Chi đang theo học tại trường từ tháng 4 đến Chẩn đoán HIV 574 82,83<br /> tháng 5 năm 2015. Để có 95% tin tưởng có tỷ lệ Điều trị HIV 417 60,17<br /> kiến thức đúng về phòng ngừa lây nhiễm HIV là Phòng lây nhiễm HIV 526 75,9<br /> Xử trí khi bị đâm bởi vật nghi nhiễm HIV 389 56,13<br /> 63,6%, với sai số tuyệt đối cho phép là 5%, cỡ<br /> mẫu tối thiểu của nghiên cứu là 794 học sinh. Bảng 3: Tần số và tỉ lệ học sinh phân bố theo thái độ<br /> đúng phòng ngừa lây nhiễm HIV<br /> Dữ kiện được thu thập bằng một bộ câu hỏi<br /> Thái độ Tần số %<br /> phỏng vấn trực tiếp bởi nhóm nghiên cứu.<br /> Tích cực sử dụng BCS khi QHTD (n=19) 16 84,2<br /> Nghiên cứu được tiến hành với sự đồng thuận Tích cực không sử dụng chung<br /> 55 100<br /> của học sinh và các đơn vị liên quan. Thông tin bơm kim tiêm (n=55)<br /> của đối tượng nghiên cứu được bảo mật. Học Tích cực không sử dụng chung<br /> 338 83,9<br /> vật dụng cá nhân (n=403)<br /> sinh được tham dự buổi truyền thông giáo dục Tích cực xử trí khi bị đâm<br /> sức khỏe về phòng ngừa lây nhiễm HIV sau khi 310 56,26<br /> bởi vật nghi nhiễm HIV (n=551)<br /> phỏng vấn. Đề cương nghiên cứu được Khoa Y<br /> <br /> <br /> Chuyên Đề Y Tế Công Cộng 523<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 20 * Số 5 * 2016<br /> <br /> Bảng 4: Tần số và tỉ lệ học sinh phân bố theo thực điều này cũng phù hợp và có hướng nhìn mới để<br /> hành đúng về phòng ngừa lây nhiễm HIV tác động tới giới nam ngay khi còn trong ghế<br /> Thực hành Tần số % nhà trường.<br /> Sử dụng BCS khi QHTD (n=31) 4 12,9<br /> Dù mẫu nghiên cứu còn nhỏ, một số biến số<br /> Không sử dụng chung bơm kiêm tiêm (n=83) 79 95,1<br /> Không sử dụng chung bàn chải đánh răng<br /> thực hành chưa được định lượng chính xác, tính<br /> 607 96,5<br /> (n=629) khái quát còn hạn chế, nhưng những kết quả của<br /> Không sử dụng chung dao cạo râu (n=210) 178 84,76 nghiên cứu là cơ sở định hướng cho những<br /> Không sử dụng đồ cắt móng tay (n=648) 289 44,6 chương trình giáo dục sức khỏe phòng ngừa lây<br /> Xử trí khi bị đâm bởi vật nghi nhiễm HIV<br /> (n=30)<br /> 16 53,3 nhiễm HIV/AIDS, có hướng tiếp cận mới cho các<br /> đề tài liên quan sau này.<br /> Đa số đối tượng nghiên cứu là nữ, lớp 10<br /> nhiều nhất, tỉ lệ kiến thức,thái độ, thực hành KIẾN NGHỊ<br /> phòng ngừa lây nhiễm HIV/AIDS đạt tỉ lệ cao Tiếp tục thực hiện công tác truyền thông về<br /> >80%, nhưng kiến thức, thái độ, thực hành xử trí phòng ngừa lây nhiễm HIV cho học sinh trung<br /> khi bị đâm bởi vật nghi nhễm HIV/AIDS đạt tỉ lệ học với nội dung và hình thức phù hợp hơn: các<br /> thấp nhất lần lượt là 56,3%; 56,2%; 53,3%. tình huống minh họa, các tiểu phẩm. Chú trọng<br /> BÀN LUẬN tuyên truyền cho các học sinh có học lực kém,<br /> học sinh nam.<br /> Kiến thức, thái độ xử trí khi bị đâm bởi vật<br /> nhọn nghi nhiễm HIV ở học sinh trung học chưa TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> cao, vấn đề phòng ngừa lây nhiễm HIV này vẫn 1. Bộ y tế, 2009 "Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị HIV/AIDS".<br /> 2. Bộ y tế, 2013 Báo cáo tổng kết công tác phòng chống HIV/AIDS<br /> chưa được quan tâm, chú trọng. Cần có các biện<br /> năm 2013 và định hướng kế hoạch năm 2014,<br /> pháp giáo dục, tuyên truyền để nâng cao sự hiểu 3. Dr Isaie MEDAH, Professor Yi-Ming A.Chen (2005)<br /> biết và thực hành đúng của học sinh nói riêng và "Knowlegde, attitude, and practices toward HIV/AIDS among<br /> first year Universities Student in Taiwan ".<br /> mọi người dân nói chung. Kiến thức, thái độ 4. Nguyễn Bá Tòng, Trần Thiện Thuần (2006) "Kiến thức-thái độ-<br /> phòng ngừa lây nhiễm HIV có mối liên quan, thực hành về phòng chống HIV/AIDS của học sinh phổ thông<br /> điều này có ý nghĩa quan trọng. Khi tác động trung học thành phố Phan Thiết, tỉnh Bình Thuận năm 2006".<br /> 5. Socialish republic of Viet Nam, 2014 Viet Nam response<br /> kiến thức người dân sẽ dần dần có thái độ tích progress report 2014, Hà Nội, p.6-p.11.<br /> cực để thay đổi các hành vi đúng về phòng ngừa 6. Sphiwe M, Mathildah MM (2014) "HIV and AIDS related<br /> knowledge and attitudes towards learners infected with HIV:<br /> lây nhiễm HIV. survey among high school learners in Gauteng and North West<br /> Học sinh có học lực giỏi sẽ có kiến thức thái province in South Africa".<br /> 7. Ủy Ban Quốc Gia Phòng Chống Aids, Mại Dâm Và Phòng<br /> độ thực hành phòng ngừa lây nhiễm HIV/AIDS Chống Tệ Nạn Ma Túy (2012) Chiến lược quốc gia phòng,<br /> tốt hơn học sinh có học lực thấp hơn do đó với chống HIV/AIDS đến năm 2020 và tầm nhìn 2030<br /> những học sinh có học lực thấp phài có biện<br /> pháp giáo dục nhiều hơn, tuyên truyền nhiều Ngày nhận bài báo: 23/10/2016<br /> hơn. Học sinh nữ có kiến thức thái độ thực hành<br /> Ngày phản biện nhận xét bài báo: 24/10/2016<br /> phòng ngừa lây nhiễm HIV cao hơn nam, trong<br /> Ngày bài báo được đăng: 05/10/2016<br /> khi đó tỉ lệ nam giới nhiễm HIV cao hơn nữ,<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 524 Chuyên Đề Y Tế Công Cộng<br />