Một số yếu tố liên quan đến tình trạng sinh nhẹ cân: Nghiên cứu bệnh chứng thực hiện trẻ sơ sinh tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Đắk Lắk

Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ bản Tập 21 * Số 2 * 2017<br /> <br /> <br /> MỘT SỐ YẾU TỐ LIÊN QUAN ĐẾN TÌNH TRẠNG SINH NHẸ CÂN:<br /> NGHIÊN CỨU BỆNH CHỨNG THỰC HIỆN TRẺ SƠ SINH<br /> TẠI BỆNH VIỆN ĐA KHOA TỈNH ĐẮK LẮK<br /> Trương Ngô Ngọc Lan*, Hoàng Ngọc Anh Tuấn**, Đoàn Sỹ Hoàng**, Tăng Kim Hồng***<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Đặt vấn đề: Trẻ sơ sinh nhẹ cân là nguyên nhân tử vong trực tiếp hay gián tiếp tới 60-80% tỷ lệ tử vong<br /> chu sinh. Những yếu tố liên quan đến trẻ nhẹ cân lúc sinh thay đổi theo từng quốc gia, theo sự phát triển về kinh<br /> tế, xã hội. Vì vậy, việc tìm ra các yếu tố liên quan đến thai nhẹ cân cho từng vùng miền khác nhau là quan trọng<br /> để hạn chế tỷ lệ thai nhẹ cân cho từng vùng miền đó nói riêng và cho quốc gia nói chung.<br /> Mục tiêu nghiên cứu là: Xác định một số yếu tố liên quan thuộc về mẹ, con, và chăm sóc y tế ảnh hưởng<br /> đến cân nặng thấp lúc sinh của trẻ tại bệnh viện đa khoa Tỉnh Đắk Lắk.<br /> Phương pháp nghiên cứu: nghiên cứu bệnh - chứng không bắt cặp thực hiện tại bệnh viện trên 117 bà mẹ<br /> và trẻ sơ sinh nhẹ cân cùng117 bà mẹ và trẻ sơ sinh có cân nặng bình thường được sinh ra tại khoa Sản Bệnh viện<br /> Tỉnh Đắk Lắk trong thời gian từ 02/2016 đến 06/2016.<br /> Kết quả: Bà mẹ sinh con từ lần thứ 3 trở đi khả năng sinh con nhẹ cân cao gấp 19 lần các bà mẹ sinh con lần<br /> đầu hoặc lần thứ 2. Giới tính của con lần này cùng giới với con lần trước làm tăng khả năng sinh con nhẹ cân gấp<br /> 5,01 lần so với giới tính của con lần này khác giới với con lần trước. Bà mẹ nghén nhiều trong thai kỳ tăng khả<br /> năng sinh con nhẹ cân cao gấp 8,78 lần bà mẹ không nghén, nghén ít hoặc trung bình. Bà mẹ mắc bệnh trong 6<br /> tháng cuối của thai kỳ có khả năng sinh con nhẹ cân cao gấp 4,7 lần các bà mẹ không mắc bệnh trong 6 tháng cuối.<br /> Kết luận: Các yếu tô liên quan đến tình trạng sinh nhẹ cân bao gồm: số con đã có trong gia đình ≥ 2 con; con<br /> lần này cùng giới với con đã sinh; bà mẹ bị nghén nhiều; bà mẹ mắc bệnh trong 6 tháng cuối của thai kỳ.<br /> Từ khóa: sơ sinh nhẹ cân, các yếu tố liên quan.<br /> ABSTRACT<br /> FACTORS RELATED TO LOW BIRTH WEIGHT: A CASE-CONTROL STUDY CONDUCTED<br /> ON NEWBORN CHILDREN AT DAK LAK PROVINCE HOSPITAL<br /> Ngo Truong Ngoc Lan, Hoang Ngoc Tuan, Doan Sy Hoang, Tang Kim Hong<br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Supplement Vol. 21 - No 3 - 2017: 108 - 114<br /> <br /> Background: Low birth weight (LBW) is a cause directly or indirectly leading to 60% to 80% perinatal<br /> death. Factors related to LBW vary by country, according to the economic and social development. Thus exploring<br /> the factors related to underweight during pregnancy for different regions is important in order to reduce low birth<br /> weight rates in each region and in the whole country in general.<br /> Objectives: To define related factors including maternal, child and health care factors affecting low birth<br /> weight in children born in Dark Lack Province Hospital.<br /> Methods: A hospital-based unmatched case – control study was conducted on 117 mothers and newborns<br /> with normal birth weight and 117 mothers and newborns with low birth weight at Obstetrics Department of Dark<br /> Lack Province Hospital from 02/2016 to 06/2016.<br /> <br /> ** Bệnh viện Đa khoa Tỉnh Đắk Lắk. *** Trường ĐH Y khoa Phạm Ngọc Thạch<br /> Tác giả liên lạc: BSCKII. Nguyễn Thị Bảo Chi ĐT: 0909 082 833 Email: ck2tmhkhoa3@gmail.com<br /> <br /> 108 Chuyên Đề Răng Hàm Mặt<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ bản Tập 21 * Số 3 * 2017 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Results: Mothers of high parity (three children or more) had odds of giving LBW babies 19 times higher than<br /> those of low parity (one or two children). The similarity of children sex (this time and previous time) increased the<br /> odds of LBW 5.01 times higher compared to the oppositeness of children sex. Mothers with heavy morning sick<br /> during pregnancy had odds of LBW 8.78 times higher than those mothers having low or medium morning sick.<br /> Mothers with infection in the last 6 months of pregnancy is increased the odds of low birth weight 4.7 times higher<br /> than those without infection.<br /> Conclusions: Factors related to low birth weight include: high parity (2 children or more), similarity of child<br /> sex this time and previous time, mothers with heavy morning sick, and mothers with infection in the last 6<br /> months of pregnancy.<br /> Keywords: low birth weight, maternal risk factors.<br /> ĐẶT VẤN ĐỀ một cách đáng kể. Mục tiêu của nghiên cứu này<br /> làm nhằm xác định một số yếu tố liên quan<br /> Cân nặng sơ sinh là một tiêu chí tốt để thuộc về mẹ, con, và chăm sóc y tế ảnh hưởng<br /> đánh giá tình trạng sức khoẻ và tình trạng đến cân nặng thấp lúc sinh của trẻ tại bệnh viện<br /> dinh dưỡng của người mẹ, đồng thời thể hiện đa khoa Tỉnh Đắk Lắk.<br /> cơ hội sống sót, trưởng thành, phát triển trong<br /> thời gian dài và tâm lý xã hội của trẻ em mới PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU<br /> sinh(1,3).Theo WHO (2011), tỷ lệ trẻ sơ sinh nhẹ Đây là một nghiên cứu bệnh-chứng không<br /> cân toàn cầu là 15,5%, tương ứng khoảng 20,6 bắt cặp thực hiện tại bệnh viện, với tiêu chuẩn<br /> triệu trẻ đẻ mỗi năm bị nhẹ cân, trong đó chọn mẫu bao gồm những trẻ sinh ra tại Khoa<br /> 96,5% là những trẻ sinh ra ở các nước đang sản Bệnh viện đa khoa tỉnh Đắk Lắk từ tháng<br /> phát triển(10). Các yếu tố về phía mẹ liên quan 02/2016 đến tháng 06/2016 và có cân nặng lúc<br /> đến việc sanh con nhẹ cân có thể xuất hiện từ sinh chính xác; bà mẹ phải biết được chính xác<br /> lúc còn nhỏ, trước khi mang thai, trong quá tuần tuổi thai của mình dựa trên sổ khám thai<br /> trình mang thai. Ngoài ra những yếu tố liên hoặc siêu âm 3 tháng đầu; và trẻ sau sinh sống<br /> quan đến trẻ nhẹ cân lúc sinh thay đổi theo của những bà mẹ trên. Tiêu chuẩn loại trừ là<br /> từng quốc gia, theo sự phát triển về kinh tế, xã những sản phụ có rối loạn hành vi, bệnh tâm<br /> hội. Vì vậy, việc tìm ra các yếu tố liên quan thần, thiểu năng trí tuệ...; sản phụ không hiểu<br /> đến thai nhẹ cân cho từng vùng miền khác hoặc không thể trả lời hoàn tất bản câu hỏi.<br /> nhau là quan trọng để hạn chế tỷ lệ thai nhẹ Cỡ mẫu của nghiên cứu tính dựa vào công<br /> cân cho từng vùng miền đó nói riêng và cho thức nhằm kiểm định tỷ số chênh OR, với tỷ số<br /> quốc gia nói chung(9). bệnh chứng là 1: 1; với p0 (tỷ lệ bà mẹ không<br /> Đắk Lắk là một tỉnh miền núi nằm ở trung khám thai hoặc chỉ khám thai 1 lần trong thai kỳ)<br /> tâm vùng Tây Nguyên, có 47/54 dân tộc, trong là 10,04%. Theo một nghiên cứu trước đây, bà<br /> đó dân tộc thiểu số như Ê Đê, M'nông, Thái, Tày, mẹ không khám thai hay chỉ đi khám thai 1 lần<br /> Nùng... chiếm 30% dân số(2). Trong những năm có khả năng sinh con nhẹ cân cao gấp 3,2 lần các<br /> gần đây, dân số của Đắk Lắk có biến động do bà mẹ khám thai đầy đủ (6).<br /> tăng cơ học, chủ yếu là di dân tự do, điều này đã Với những thông tin trên, cỡ mẫu cần thiết<br /> gây nên sức ép lớn cho tỉnh về giải quyết đất ở, là: 100 trẻ thuộc nhóm sinh nhẹ cân, và 100 trẻ<br /> đất sản xuất và các vấn đề đời sống xã hội, an thuộc nhóm có cân nặng bình thường. Cỡ mẫu<br /> ninh trật tự và môi trường sinh thái. Bên cạnh đó tối thiểu được tăng lên thành 110 trẻ có cân nặng<br /> cũng gây nên sức ép không nhỏ lên ngành Y tế lúc sinh bình thường và 110 trẻ sinh nhẹ cân để<br /> trong việc chăm sóc và bảo vệ sức khỏe cho dự phòng việc điền thiếu thông tin trong quá<br /> người dân đặc biệt là nạn tảo hôn đang tăng lên<br /> <br /> <br /> Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật Trường Đại Học Y Khoa Phạm Ngọc Thạch năm 2017 109<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ bản Tập 21 * Số 2 * 2017<br /> <br /> trình thu thập mẫu nghiên cứu. Tổng số trẻ cần Tuần tuần tuổi thai của trẻ đưa vào nghiên cứu<br /> nghiên cứu là 220 trẻ. phân bố từ 24 đến 42 tuần, đa số trẻ nhẹ cân tập<br /> Quá trình thu thập số liệu dựa vào sổ sinh trung ở nhóm 32 – 36 tuần tuổi thai.<br /> của phòng sinh khoa sản bệnh viện tỉnh Đắk Bảng 2. Tổng hợp các yếu tố thuộc về mẹ liên quan<br /> Lắk, hồ sơ bệnh án của bà mẹ tại bệnh viện, sổ đến tình trạng trẻ nhẹ cân lúc sinh (TNCLS):<br /> khám thai và các giấy tờ liên quan, và phiếu trả KTC<br /> Các yếu tố liên quan OR P<br /> lời câu hỏi. 95%<br /> Thành thị 1 1,44 –<br /> Xử lý và phân tích số liệu Khu vực sống 0,001<br /> ở nông thôn 2,51 4,38<br /> Sau khi thu thập các số liệu được mã hóa và Nghề nghiệp<br /> Không làm nông 1<br /> 2,2 – 6,6 cấp 3 1 2,19 –<br /> < 0,001<br /> mẹ, số lần đi khám thai, dinh dưỡng trong thai dưới cấp 3 3,84 6,72<br /> Tình trạng hôn Có chồng 1 1,84 –<br /> kỳ, tình trạng ốm nghén của bà mẹ trong thai kỳ. 0,004<br /> nhân Không có chồng 6,46 22,69<br /> Hồi quy logistics được sử dụng để xác định Cân nặng < 45kg. 2,44 1,35 –<br /> 0,03<br /> các yêu tố liên quan theo các bước sau: Đầu tiền, trước mang thai ≥ 45 kg 1 4,42<br /> phân tích đơn biến được thực hiện để chọn ra Tiền sử sinh Không 1 2,83 –<br /> 0,004<br /> các yếu tố giữa các biến số độc lập « có khả năng con nhẹ cân Có 12,93 59,1<br /> <br /> liên quan » đến tình trạng sinh con nhẹ cân với p Nghèo 3,26 1,45 –<br /> Kinh tế gia đình 0,004<br /> Không nghèo 1 7,34<br /> < 0,25. Sau đó, dùng hồi quy đa biến logistic<br /> Bố và mẹ cùng Có 3,08<br /> được áp dụng để kiểm soát các yếu tố gây nhiễu 1,64 –<br /> là đồng bào dân < 0,001<br /> Không 1 5,77<br /> và phát hiện các yếu tố thay đổi tương quan (p tộc thiểu số<br /> 5 lần 0,56 0,31 – 1 0,051<br /> Kém 2,63 0,98 – 7,05 0,055 BÀN LUẬN<br /> Dinh dưỡng Bình thường 1<br /> Tốt 0,48 0,27 – 0,84 0,01<br /> Đặc điểm của trẻ sơ sinh trong nghiên cứu<br /> Mắc bệnh 6 tháng cuối 2,36 1,09 – 5,09 0,029 Ở nhóm trẻ nhẹ cân, đa số có cân nặng từ<br /> Trong thời gian mang thai, bà mẹ tăng cân < 1500 – 2499 gram (82,7%), tuy nhiên số sơ sinh<br /> 8kg trong thai kỳ có khả năng sinh nhẹ cân cao cực nhẹ cân < 1000 gram cũng chiếm gần 5%.<br /> gấp 5,47 lần các bà mẹ tăng cân 8 – 12kg (KTC Nghiên cứu của Trần Thanh Nhàn và cộng sự<br /> 95%= 2,83 – 10,6, p < 0,001). Bà mẹ khám thai cho thấy, khi tiến hành phân tích trên 590 cặp bà<br /> dưới 3 lần có khả năng sinh con nhẹ cân cao gấp mẹ - trẻ sơ sinh: Tỷ lệ trẻ sơ sinh nhẹ cân (SSNC)<br /> 2,49 lần so với bà mẹ khám thai từ 3 – 5 lần trong nhóm có trọng lượng lúc sinh (TLLS) từ 2.000 -<br /> thai kỳ, tuy nhiên điều này không có ý nghĩa 2.499g là 84,6% (33/39), nhóm 1.500 - 1.999g là<br /> thống kê với p > 0,05. Bà mẹ có dinh dưỡng tốt 10,3% (4/39) và nhóm 1.000 - 1.499 là 5,1%<br /> trong thời gian mang thai là giảm khả năng sinh (2/39)(14). Nghiên cứu của Phạm Thị Kim Thủy và<br /> con nhẹ cân ít hơn 0,48 lần so với các bà mẹ có cộng sự cho thấy khi tiến hành nghiên cứu trên<br /> dinh dưỡng bình thường (KTC 95%: 0,27 – 0,84, 390 trẻ sơ sinh thi có 1,28% trẻ có TLLS từ 1000 –<br /> p = 0,01) (bảng 3). 1499g, 98,72% trẻ có TLLS từ 1500 – 2499g. So với<br /> các nghiên cứu trên: Tỷ lệ trẻ nhẹ cân chiếm khá<br /> Bảng 4: Mối liên quan giữa các yếu tố thuộc về mẹ,<br /> cao so với các nhóm rất nhẹ cân và cực nhẹ cân,<br /> con, chăm sóc y tế trong thời gian mang thai với tình<br /> tương ứng với tuần tuần thai tập trung ở nhóm<br /> trạng sinh con nhẹ cân qua phân tích đa biến:<br /> sinh non (32 – 36 tuần) nhiều.<br /> OR OR KTC 95%<br /> Yếu tố liên quan KTC 95%<br /> thô hiệuchỉnh hc Tổng hợp các yếu tố thuộc về mẹ liên quan<br /> Số con đã có trong gia 1,71 – đến tình trạng TNCLS<br /> 2,16 0,89 – 5,26 19<br /> đình ≥2 con. 209,6<br /> Con lần này cùng giới Trong các yếu tố liên quan đến tình trạng<br /> 1,8 0,76 – 4,26 5,01 1,3 – 19<br /> với con đã sinh sinh trẻ nhẹ cân qua phân tích logistics đơn biến<br /> Nghén nhiều 1,46 0,87 – 2,45 8,78 1,6 – 48,3<br /> cho thấy: bà mẹ sống ở khu vực nông thôn, làm<br /> Mắc bệnh 6 tháng cuối 2,36 1,09 – 5,09 4,7 0,9 – 25<br /> nghề nông có khả năng sinh con nhẹ cân cao gấp<br /> Trong các yếu tố liên quan, sau khi thực hiên 2,51 lần và 3,82 lần so với các bà mẹ khác. So<br /> mô hình hồi quy logistics đa biến (bảng 4) thì chỉ sánh với nghiên cứu của Đinh Phương Hoà, tỷ lệ<br /> còn lại 4 yếu tố thực sự liên quan đến tình trạng trẻ SSNC khác nhau từng khu vực. Nhìn chung,<br /> sinh nhẹ cân của trẻ: số con đã có trong gia đình bà mẹ sống ở khu vực nông thôn đều có tỷ lệ<br /> ≥ 2 con làm tăng khả năng sinh con nhẹ cân ở các sinh con nhẹ cân cao hơn bà mẹ sống ở khu vực<br /> đứa con sau lên 19 lần (KTC 95% = 1,71 – 209,6). thành thị. Nghiên cứu của Tô Minh Hương và<br /> Con lần này cùng giới với con đã sinh trước đó cộng sự đã nghiên cứu ở các tỉnh thuộc đồng<br /> thì khả năng sinh con nhẹ cân cao gấp 5,01 lần so bằng sông Hồng; nghiên cứu của Hoàng văn<br /> với con lần này khác giới với con đã sinh (KTC Tiến (1998) ở huyện Sóc Sơn, ngoại thành Hà Nội<br /> 95% = 1,3 – 19). Bà mẹ bị nghén nhiều trong thời cũng cho kết quả tương tự (4). Nghiên cứu của<br /> gian mang thai làm tăng khả năng sinh con nhẹ Trần Thanh Nhàn cùng cộng sự cho thấy, tỷ lệ<br /> cân lên gấp 8,78 lần so với các bà mẹ không bị SSNC ở nhóm bà mẹ có nghề nghiệp nông dân<br /> <br /> <br /> Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật Trường Đại Học Y Khoa Phạm Ngọc Thạch năm 2017 111<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ bản Tập 21 * Số 2 * 2017<br /> <br /> cao nhất (14,6%), thấp nhất là nhóm bà mẹ là trình độ văn hóa thấp, phong tục lạc hậu, nạn<br /> công chức nhà nước (5,4%), nghiên cứu cũng cho tảo hôn, sinh dày, sinh nhiều con… càng làm<br /> thấy có sự liên quan giữa nghề nghiệp của mẹ và tăng nguy cơ sinh trẻ nhẹ cân.<br /> tình trạng SSNC với p 10 kg khó khăn nên dinh dưỡng trong thai kỳ ít được<br /> trong thai kỳ(3). bảo đảm.<br /> Như vậy kết quả nghiên cứu của tôi cũng Giới tính con lần này cùng giới với con đã<br /> đưa ra kết luận tương tự với các nghiên cứu đã sinh làm tăng khả năng sinh con nhẹ cân gấp<br /> nêu trên. Điều này cho thấy rằng cân nặng tăng 5,01 lần so với giới tính của con lần này khác giới<br /> lên trong khi mang thai là một yếu tố liên quan với con lần trước. Do tâm lý muốn “có nếp có tẻ”<br /> rất mật thiết đến nguy cơ SSNC. Theo tác giả Vũ của các gia đình và tư tưởng “trọng nam khinh<br /> Ngọc Ruẩn (2005)(9), cân nặng cơ thể tăng khi nữ”, nên các gia đình thường không muốn sinh<br /> mang thai phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác con một bề đặc biệt là sinh con gái. Khi đứa trẻ<br /> nhau: trẻ tuổi tăng trọng nhiều hơn người nhiều lần này được xác định cùng giới tính với đưa trẻ<br /> tuổi, có thai lần đầu tăng trọng nhiều hơn thai đã sinh trước đó, sự quan tâm chăm sóc dành<br /> lần sau, thai phụ có BMI thấp sẽ tăng trọng cho bà mẹ cũng giảm đi. Bản thân bà mẹ cũng sẽ<br /> nhiều hơn BMI cao. Mặc dù có nhiều yếu tố ảnh lơ là trong việc chăm sóc thai nghén của mình.<br /> hưởng nhưng mức tăng trọng trung bình đòi hỏi Đôi khi vì áp lực sinh con trai mà nhiều bà mẹ<br /> từ 11-12kg. Nếu tăng trọng dưới 9kg, dinh khi biết giới tính thai nhi thường rơi vào trạng<br /> dưỡng cần thiết cho thai nhi phải lấy từ nguồn thái tinh thần không vui vẻ, thêm vấn đề từ phía<br /> mô tồn trữ trong cơ thể mẹ. Nếu mẹ bị suy dinh gia đình chồng nên dẫn đến căng thẳng tâm lý,<br /> dưỡng hoặc nhẹ cân thì chắc chắn thai sẽ không dễ dẫn đến dinh dưỡng trong thai kỳ kém và có<br /> đủ dinh dưỡng để phát triển. thể sinh non.<br /> Các yếu tố liên quan trong mô hình phân Bà mẹ nghén nhiều trong thời gian mang<br /> tích đa biến thai làm tăng khả năng sinh con nhẹ cân cao gấp<br /> 8,8 lần các bà mẹ không bị nghén nhiều. Huxley<br /> Qua mô hình phân tích đa biến cho thấy, bà<br /> R. khi nghiên cứu về ảnh hưởng của việc nôn<br /> mẹ sinh con lần thứ 3 trở lên làm tăng khả năng<br /> nghén lên sự khát triển của thai nhi cho thấy:<br /> sinh ra trẻ có CNLS thấp cao gấp 19 lần các bà<br /> Ốm nghén đã được báo cáo là có tác động tích<br /> mẹ sinh lần đầu hoặc lần hai. Theo nghiên cứu<br /> cực lên thai kỳ và có liên quan với giảm nguy cơ<br /> tại Thái Lan bà mẹ sinh con từ lần thứ 4 trở lên<br /> sẩy thai, sinh non, sinh nhẹ cân (LBW), và tử<br /> có nguy cơ sinh con nhẹ cân cao gấp 1,33 lần bà<br /> vong chu sinh. Các nghiên cứu ở người và động<br /> mẹ sinh con lần 2 hoặc lần 3, p < 0,05(3). Nguyễn<br /> vật đã chỉ ra rằng giảm khẩu phần năng lượng<br /> thị Diệu Trang khi nghiên cứu về các yếu tố liên<br /> trong đầu thai kỳ có liên quan với tăng trọng<br /> quan đến trẻ sơ sinh nhẹ cân ở đồng bào dân tộc<br /> lượng nhau thai(5). Trong nghiên cứu này lại cho<br /> Ê đê tỉnh Đắk Lắk nhận thấy các bà mẹ có tiền sử<br /> kết quả ngược lại với các tác giả nước ngoài.<br /> đã sinh từ 2 lần trở lên làm tăng nguy cơ sinh<br /> Trong nghiên cứu của tôi các bà mẹ bị nghén<br /> con nhẹ cân lên gấp 1,16 lần tuy nhiên không<br /> nhiều thường có thời gian nghén kéo dài qua<br /> <br /> <br /> Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật Trường Đại Học Y Khoa Phạm Ngọc Thạch năm 2017 113<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ bản Tập 21 * Số 2 * 2017<br /> <br /> đến > 5 tháng. Việc nôn nghén nhiều làm ảnh tố này không có sự tương quan với nhau. Từ<br /> hưởng đến việc ăn uống của bà mẹ kém, giảm nghiên cứu này, chúng tôi đề nghị cấn phải có<br /> hấp thu dinh dưỡng dẫn đến tăng cân ít trong những chính sách khuyến khích những phụ nữ<br /> thai kỳ thậm chí còn bị giảm cân. Do đó năng khi mang thai nên đi khám thai ít nhất 3 lần<br /> lượng cung cấp cho thai cũng bị giảm sút, ảnh trong 3 quý, để theo dõi sự phát triển của thai<br /> hưởng đến sự phát triển của thai, dễ dẫn đến đồng thời phát hiện những bất thường cho mẹ<br /> tình trạng suy dinh dưỡng bào thai. và thai để can thiệp kịp thời. Đồng thời thực hiện<br /> Bà mẹ mắc bệnh trong 6 tháng cuối của tuyên truyền kế hoạch hóa gia đình, đặc biệt là<br /> thai kỳ làm tăng khả năng sinh con nhẹ cân cho đồng bào dân tộc thiểu số ít người đang sinh<br /> cao gấp 4,7 lần các bà mẹ khác. So với nghiên sống tại Tây Nguyên, khuyến khích những cặp<br /> cứu của Phạm Thị Kim Thủy và Tạ Văn Trầm vợ chồng nên sinh ít con và khoảng cách sinh<br /> cho thấy nếu trong thời gian mang thai mà hợp lý (từ 3 – 4 năm) để có điều kiện chăm sóc<br /> những bà mẹ bị bệnh (Tăng huyết áp thai kỳ, sức khỏe cho mẹ và trẻ tốt hơn.<br /> nhau tiền đạo, nhiễm khuẩn đường sinh dục, TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> bướu cổ) thì nguy cơ sinh non tăng gấp 9,7 lần 1. Bộ Y tế - Viện Dinh dưỡng (2012), " Chiến lược quốc gia về<br /> (p < 0,001). Theo Nem Yun-Boo khi nghiên cứu dinh dưỡng giai đoạn 2011 – 2020 và tầm nhìn đến năm 2030".<br /> 21.<br /> các yếu tố nguy cơ gây sinh nhẹ cân ở người 2. Chi cục Thống kê Tỉnh ĐăkLăk (2014).<br /> Malaysia cũng cho kết quả tương tự, bà mẹ 3. CHUMNIJARAKIJ T (1988), "Maternal risk factors for low birth<br /> mắc bệnh nhiễm khuẩn cấp tính hoặc các bệnh weight newborns in ThaiLand". international Development<br /> Research Center (IDRC) Ottawa, Canada.<br /> mãn tính không làm tăng nguy cơ sinh trẻ nhẹ 4. Đinh thị Phương Hòa (2000), "Nghiên cứu các yếu tố nguy cơ<br /> cân. Bà mẹ có thai kỳ nguy cơ cao: tăng huyết đối với trẻ thấp cân và tử vong chu sinh ở một số vùng miền<br /> Bắc Việt Nam".<br /> áp trong thai kỳ, tiền sản giật làm tăng nguy<br /> 5. Huxley RR1 (2000), "Nausea and vomiting in early pregnancy:<br /> cơ sinh con nhẹ cân. its role in placental development.". PubMed: Obstet Gynecol.,<br /> 95(5), 779-782.<br /> Như vậy quả nghiên cứu của tôi phù hợp với<br /> 6. Nguyễn Đỗ Huy, Lê Thị Hợp, Lê Danh Tuyên & Nguyễn Đức<br /> kết luận của tác giả trên khi phân tích các yếu tố Vinh (2010), "Tình hình cân nặng sơ sinh và một số vấn đề liên<br /> liên quan đến SSNC đưa ra. Đó là những bà mẹ quan ở Việt Nam hiện nay". Tạp chí Y học thực hành, 5, 88.<br /> 7. Nguyễn Thị Diệu Trang (2015), "Tỷ lệ trẻ nhẹ cân lúc sinh và<br /> bị mắc bệnh trong thời gian mang thai là yếu tố các yếu tố liên quan ở người dân tộc Ê Đê tại Bệnh viên Đa<br /> ảnh hưởng gây nên SSNC. khoa Tỉnh Đắk Lắk ". Đại học Y dược TP. Hồ Chí Mình - Luận<br /> văn Thạc sỹ chuyên ngành Sản Khoa.<br /> KẾT LUẬN 8. Trần Thanh Nhàn, Nguyễn Thị Từ Vân & Nguyễn Quang<br /> Vinh (2009), "Tỉ lệ trẻ sinh nhẹ cân và các yếu tố liên quan ở<br /> Qua nghiên cứu 117 trường hợp trẻ nhẹ cân huyện củ chi từ 09/2007 đến 2/2008". Tạp chí Y học TP. Hồ Chí<br /> lúc sinh và 117 trường hợp trẻ có cân nặng từ Minh, 13(1), 1-5.<br /> 9. Vũ Ngọc Ruẩn (2005), "Dinh dưỡng cho phụ nữ mang thai".<br /> 2500gr trở lên tại Bệnh viện Đa Khoa Tỉnh<br /> Nhà xuất bản đại học quốc gia TP. HCM 329-346.<br /> ĐăkLăk trong thời gian từ 2/2016 – 6/2016, chúng 10. WHO/UNICEF (2011), "State of the World's Children".<br /> tôi thấy các yếu tố làm tăng khả năng sinh con<br /> nhẹ cân bao gồm: sinh nhiều con, giới tính của<br /> Ngày nhận bài báo: 19/01/2017<br /> con lần này trùng với giới tình của con đã sinh,<br /> Ngày phản biện nhận xét bài báo: 18/02/2017<br /> bà mẹ nghén nhiều trong thời gian mang thai và<br /> Ngày bài báo được đăng: 20/04/2017<br /> mắc bệnh trong 6 tháng cuối của thai kỳ. Các yếu<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 114 Chuyên Đề Răng Hàm Mặt<br />