SKKN: Một số biện pháp hướng dẫn giáo viên dạy lớp 5- 6 tuổi học tốt môn khám phá khoa học tại trường MN Hoa Pơ Lang

Một số biện pháp hướng dẫn giáo viên dạy lớp giúp 5­6 tuổi học tốt môn khám phá <br /> khoa học tại trường MN Hoa Pơ Lang<br /> <br /> <br /> <br /> I. Phần mở đầu <br /> 1 . Lý do chọn đề tài<br /> Chăm sóc giáo dục trẻ  em ngay từ  những tháng năm đầu tiên của cuộc  <br /> sống là một việc làm hết sức cần thiết và có ý nghĩa vô cùng quan trọng “Trẻ <br /> em hôm nay là thế giới ngày mai” . Muốn tốt cho sự phát triển của trẻ cả về <br /> thể chất lẫn tinh thần điều cần thiết bạn phải hướng dẫn trẻ ra hoà nhập với <br /> thiên nhiên. Và cô giáo mầm non những người thầy đầu tiên ươm mầm thiên <br /> nhiên có hệ thống vào trong trẻ. <br /> Thực   hiện   chương   trình   chăm   sóc   giáo   dục   trẻ   theo   hướng   tích   hợp <br /> “Hướng vào trẻ, trẻ  là trung tâm”. Trẻ  là người khởi xướng các hoạt động,  <br /> trẻ  được khuyến khích tham gia vào quá trình giáo dục chứ không thụ  động.  <br /> Trẻ được học qua chơi, qua khám phá thử nghiệm bằng các giác quan. Người  <br /> lớn giữ vai trò “trung gian”. Tổ chức môi trường, tạo điều kiện cho trẻ hoạt  <br /> động nhằm phát huy hứng thú, nhu cầu và năng lực của trẻ.<br /> Trong chúng ta hẳn ai ai cũng bước qua thời thơ ấu với những cảm xúc, <br /> những kỷ niệm khó quên và đặc biệt chúng ta đã trải qua quá trình phát triển  <br /> từng bước của tâm sinh lý. Hiểu được đứa trẻ  muốn gì và cần gì là cả  một  <br /> quá trình đầy khó khăn và nỗ lực. <br /> Trẻ em trí tò mò và nhu cầu muốn tìm hiểu, muốn khám phá sự vật xung <br /> quanh rất lớn mà khả  năng của trẻ  còn hạn chế. Việc giúp trẻ  lĩnh hội kiến <br /> thức một cách chính xác và trọn vẹn phù hợp với khả  năng và đáp  ứng nhu  <br /> cầu của trẻ  thông qua các hoạt động thông thường : tạo hình, tác phẩm văn <br /> học,...mới chỉ đem đến cho trẻ lượng kiến thức rất nhỏ. Nhưng nếu chúng ta <br /> đưa trẻ  hòa nhập vào thiên nhiên, vào khoa học cuộc sống trẻ  vừa lĩnh hội <br /> kiến thức mà người lớn truyền đạt, bên cạnh đó trẻ  còn tự  tìm hiểu và vốn <br /> kiến thức chính xác hơn, thực tế hơn. Phong cảnh bên ngoài giúp bé biết quan  <br /> sát và nhận thức thế giới, thông qua những câu hỏi “tại sao? Vì sao lại thế?,<br /> …” Thiên nhiên tạo cơ  hội để  bé hít thở  không khí trong lành và tăng cường <br /> vận động, cần thiết cho sự phát triển thể chất cũng như  tâm hồn trẻ  qua các <br /> hoạt động như  hoạt động ngoài trời. Các chuyên gia giáo dục cho rằng, vận <br /> động ngoài trời sẽ tăng khả năng chú ý và tư duy sáng tạo cho trẻ. Nhờ đó, bé  <br /> sẽ giảm được nguy cơ mắc chứng bệnh tăng động giảm chú ý. <br /> Trải qua năm năm làm giáo viên  thường xuyên tiếp xúc gần gũi với trẻ <br /> và bây giờ  đứng  ở  cương vị  quản lý chuyên môn hơn ai hết tôi hiểu rõ đặc <br /> điểm tâm sinh lý cũng như  khả  năng, nhu cầu của trẻ. Việc tìm ra một số <br /> biện pháp hướng dẫn giáo viên giúp trẻ  cần chú ý hướng đến việc giáo dục  <br /> <br /> 1<br /> Một số biện pháp hướng dẫn giáo viên dạy lớp giúp 5­6 tuổi học tốt môn khám phá <br /> khoa học tại trường MN Hoa Pơ Lang<br /> <br /> trí tuệ, cảm xúc  khám phá khoa học, hòa nhập với thiên nhiên trong tiết dạy  <br /> đã có kết quả rất lớn trên trẻ và phát triển toàn diện ở trẻ. Trong quá trình tôi <br /> tham gia dự giờ thăm lớp của giáo viên  trong trường nhìn chung trong các tiết  <br /> học trong lớp lượng kiến thức mà trẻ  lĩnh hội được rất trừu tượng và chưa  <br /> sâu sắc và chưa thực sự gần gũi với trẻ đến trẻ. Trẻ tiếp thu còn chậm, chưa <br /> thực sự gây hứng thú với trẻ. Đồ  dùng đồ  chơi cô chuẩn bị  rất nhiều nhưng  <br /> vẫn mang tính khô khan cứng nhắc và có phần gò bó đối với trẻ, hạn chế sự <br /> tò mò tự tìm hiểu sự phong phú muôn màu muôn vẻ của sự vật ở nông thôn.<br /> Thực tế  hiện nay trong trường mầm non, chúng tôi thấy rằng sự  quan  <br /> tâm đúng mức tới việc cho trẻ hòa mình vào thiên nhiên cho trẻ mầm non thực <br /> sự  chưa đầy đủ  lắm. Đồng thời  dựa vào thực trạng khó khăn và thuận lợi  <br /> trên mà tôi đã tích lũy được “Một số biện pháp hướng dẫn giáo viên dạy lớp <br /> 5­ 6 tuổi học tốt môn khám phá khoa học tại trường MN Hoa Pơ  Lang”   để <br /> mạnh dạn trình bày trong bản sáng kiến kinh nghiệm này. <br /> 2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài<br /> * Mục tiêu: Đưa ra một số biện pháp giúp trẻ phát triển ở trẻ cả về thể <br /> chất lẫn tinh thần thông qua môn khám phá khoa học.<br /> * Nhiệm vụ:  Tìm hiểu và nghiên cứu thực trạng, đua ra các biện pháp, giải <br /> pháp giúp cải thiện  thực trạng chất lượng   môn khám phá khoa học    tại trường <br /> Mầm non Hoa Pơ Lang.<br /> 3. Đối tượng nghiên cứu:<br /> ­ Biện pháp sư phạm, hình thức tổ chức hướng dẫn giáo viên dạy lớp 5­ <br /> 6 tuổi giúp trẻ khám phá khoa học một cách  tốt nhất.<br /> 4. Giới hạn của đề tài:<br /> ­ Nội dung nghiên cứu: Một số biện pháp hướng dẫn giáo viên dạy lớp <br /> 5­ 6 tuổi học tốt môn khám phá khoa học tại trường MN Hoa Pơ Lang<br /> ­ Đối tượng khảo sát:  Giáo viên và trẻ  trường Mầm non Hoa Pơ Lang, <br /> xã Dur Kmăl, huyện Krông Ana, tỉnh Đắk Lắk. <br /> ­ Thời gian: Từ tháng 8/2016 đến tháng 2 năm 2017<br /> 5. Phương pháp nghiên cứu:<br /> a) Phương pháp nghiên cứu lí luận: Đọc nghiên cứu tổng hợp các tài liệu  <br /> có liên quan đến đề  tài nghiên cứu. Phân tích, khái quát vấn đề  cần nghiên <br /> cứu .<br /> b) Phương pháp nghiên cứu thực tiễn:<br /> <br /> <br /> 2<br /> Một số biện pháp hướng dẫn giáo viên dạy lớp giúp 5­6 tuổi học tốt môn khám phá <br /> khoa học tại trường MN Hoa Pơ Lang<br /> <br /> ­ Phương pháp điều tra thu thập thông tin bằng việc<br /> + Chuẩn bị tài liệu nghiên cứu về đồ dùng trực quan của từng loại tiết <br /> + Tìm hiểu các tài liệu có liên quan, trên các phương tiện thông tin đại  <br /> chúng về các chương trình giáo dục Mầm non .<br /> + Tìm hiểu các đối tượng trẻ trong lớp về các mặt: tiếp thu nhanh, tiếp <br /> thu chậm, trẻ hiếu động, thụ động tại trường.<br /> ­  Kiểm tra đánh giá trên trẻ rồi rồi phân loại trẻ giỏi, khá, trung bình, để <br /> có biện pháp và kế hoạch rèn luyện cho phù hợp.<br /> ­  Quan sát các hoạt động của trẻ.<br /> ­ Kiểm tra đánh giá các hoạt động của trẻ.   <br /> c) Phương pháp thống kê toán học: thu thập, tổng hợp, trình bày số  liệu  <br /> điều tra để có kết quả từ khái quát đến cụ thể  của vấn đề đặt ra.<br /> II. Phần nội dung<br /> 1. Cơ sở lý luận<br /> Đối với giáo dục Mầm non, phương pháp giáo dục phải tạo điều kiện <br /> cho trẻ  trải nghiệm, tìm tòi, khám phá môi trường xung quanh dưới nhiều  <br /> hình thức, đáp ứng nhu cầu, hứng thú của trẻ. Chú trọng đổi mới tổ chức môi <br /> trường giáo dục nhằm kích thích và tạo cơ hội cho trẻ khám phá, thử nghiệm. <br /> Kết hợp hài hòa giữa giáo dục trẻ  trong nhóm bạn với giáo dục cá nhân. Tổ <br /> chức hợp lý các hình thức hoạt động cá nhân, theo nhóm nhỏ  và cả  lớp, phù  <br /> hợp độ  tuổi của nhóm/lớp, với khả  năng của từng trẻ, với nhu cầu và hứng  <br /> thú của trẻ và với điều kiện thực tế. Chương trình giáo dục mầm non nhằm  <br /> giúp trẻ  phát triển hài hòa về  các mặt thể  chất, nhận thức, ngôn ngữ, tình <br /> cảm, kỹ năng xã hội, thẩm mỹ, chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1.<br /> Khi tiếp xúc với trẻ  thường bắt gặp những điều bất ngờ ở trẻ như: tại  <br /> sao lại có mưa ? Tại sao cá lại biết bơi ? Tại sao con không được hái hoa <br /> đẹp?...Tôi luôn trăn trở và muốn gửi đến bài viết này để muốn trả lời câu hỏi  <br /> tại sao cần phải giáo dục trẻ từ thiên nhiên ngay trong những năm đầu đời.<br /> Bởi vì trước hết trẻ sẽ phát triển ý thức về sự tôn trọng và quan tâm đến  <br /> môi trường sống ngay từ khi còn nhỏ. Thứ  hai, sự  tác động tích cực đối với  <br /> môi trường tự nhiên cũng là một phần quan trọng cho sự phát triển sức khỏe  <br /> của trẻ. Và sự  tác động qua lại này cũng nâng cao khả  năng học hỏi của trẻ. <br /> Trẻ được sống gần gũi với thiên nhiên, điều đó sẽ  tuyệt vời hơn nhiều sách  <br /> vở, từ ngữ.<br /> <br /> <br /> <br /> 3<br /> Một số biện pháp hướng dẫn giáo viên dạy lớp giúp 5­6 tuổi học tốt môn khám phá <br /> khoa học tại trường MN Hoa Pơ Lang<br /> <br /> Trong  mọi hoạt động đều hướng vào trẻ và trẻ hoạt động tích cực giáo <br /> viên chỉ giữ vai trò “trung gian”. Bản thân tôi từng là giáo viên và bây giờ làm <br /> công tác chuyên môn nên tôi đúc rút được một số  kinh nghiệm  và đã tìm ra  <br /> một số biện pháp giúp trẻ khám phá khoa học tố nhất.<br /> 2. Thực trạng vấn đề nghiên cứu<br /> Trường MN Hoa Pơ Lang:  <br /> + Tổng số học sinh : 439  trẻ , nữ  219 trẻ , dân tộc 249 trẻ<br /> Trong đó trẻ 5­6 tuổi : 133 trẻ, nữ 64 , dân tộc 86 trẻ.<br /> + Giáo viên dạy lớp 5­ 6 tuổi 14. Trong đó:  Trung cấp 6, Cao đẳng 2, <br /> Đại học 6.<br /> Kết quả chất lượng môn khám phá khoa học khi chưa áp dụng biện pháp<br /> <br /> <br /> Đạt Chưa đạt<br /> TT Nội dung đánh giá Tổng  Tỷ lệ Tổng  Tỷ lệ<br /> số (%) số (%)<br /> <br /> 1 Kỹ năng quan sát, tìm ra đặc điểm  298/43 67,8 141/439 32,2<br /> và trả lời được tên gọi đặc điểm  9<br /> của các đối tượng khám phá <br /> 2 Khả năng so sánh, phân loại các đối  262/439 59,7 177/439 40,3<br /> tượng khám phá<br /> <br /> <br /> 3 Phát hiện cái mới lạ và có thái độ  252/439 57,4 187/439 42,6<br /> hành động phù hợp <br /> 4 Có kỹ năng sống và khả năng giao  240/439 54,7 199/439 45,3<br /> tiếp tốt <br /> *Ưu điểm<br /> ­ Quang cảnh trường rộng rãi, xung quanh đều có cây, hoa, có vườn rau. <br /> Trẻ năng động tham gia hoạt động tích cực, phụ huynh quan tâm đến con em, <br /> trẻ đi học chuyên cần thuận lợi cho việc áp dụng đề tài.<br /> ­ Được sự  quan tâm sát sao trường Mầm non   Hoa Pơ  Lang, các ban  <br /> ngành trong xã Dur Kmăl. Được sự  quan tâm sát sao của Phòng giáo dục và <br /> đào tạo huyện Krông Ana, thông qua các đợt tập huấn đã cung cấp thông tin, <br /> <br /> 4<br /> Một số biện pháp hướng dẫn giáo viên dạy lớp giúp 5­6 tuổi học tốt môn khám phá <br /> khoa học tại trường MN Hoa Pơ Lang<br /> <br /> kiến thức giáo dục kỹ  năng sống cho trẻ  mầm non qua việc khám phá khoa  <br /> học.<br /> ­ Hầu hết giáo viên đều nhiệt tình an tâm công tác; trẻ ngoan và đi học <br /> tương đối chuyên cần.<br /> Khi vận dụng đề  tài này vào thực tế, đội ngũ giáo viên đã có những các <br /> giải pháp, biện pháp phương pháp làm việc một cách hiệu quả, có tính sáng <br /> tạo trong việc nâng cao chất lượng giáo dục tại đơn vị. <br /> * Hạn chế<br /> ­ Cơ  sở  vật chất còn thiếu thốn, phòng học chật hẹp do tiếp nhận từ <br /> phòng tiểu hoc, trang thiết bị  và một số  dụng cụ  khoa học của trường còn  <br /> hạn chế như ( Kính lúp, máy ảnh,... )<br /> ­ Trường có nhiều điểm trường  và cách xa nhau khó khăn trong công tác <br /> quản lý theo dõi trẻ cũng như sự giao lưu giữa các trẻ trong trường.<br /> ­ Số trẻ chưa qua các lớp dưới còn chiếm số phần trăm nhiều.<br /> ­ Hơn 50% trẻ  trong trường là con em dân tộc thiểu số  nên sự  tiếp thu, <br /> nhận thức giữ các trẻ chưa đồng đều.<br />        ­ Một số giáo viên chưa thực sự năng động, sáng tạo trong việc đổi mới  <br /> phương pháp giảng dạy, việc  ứng dụng CN TT trong các tiết dạy còn hạn <br /> chế dẫn đến chất lượng chưa cao.<br /> * Nguyên nhân chủ quan<br /> Nhìn chung  đội  ngũ giáo  viên trường  Mầm non Hoa Pơ  Lang trong <br /> những năm gần đây đã có nhiều tiến bộ trong chất lượng giáo dục. Tuy nhiên  <br /> đội ngũ giáo viên trường Mầm Non Hoa Pơ  Lang chúng tôi còn chênh lệch <br /> nhiều về  trình độ  đào tạo, về năng lực chuyên môn, sự  sáng tạo và linh hoạt  <br /> tổ chức các hoạt động cho trẻ so với các trường còn hạn chế.<br /> Thứ nhất: Đó là việc giáo viên chưa thực sự chủ động, linh động trong <br /> việc chuẩn bị môi trường cho trẻ khám phá và các trò chơi vận động cho trẻ <br /> chưa được đồng đều.<br /> Thứ hai: Là do giáo viên sử dụng các phương pháp dạy học  phù hợp với  <br /> đối tượng trẻ, chưa thực sự chú ý đặc điểm cá nhân trẻ.<br /> Thứ  ba: Là chưa biết cách lồng ghép  cho trẻ  qua các môn học, các trò <br /> chơi dân gian và dưới các hình thức khác nhau.<br /> Thứ tư: là do giáo viên chưa thực sự tích cực làm đồ dùng, đồ chơi tự tạo <br /> một cách thường xuyên. Công tác làm đồ  dung, đồ  chơi còn mang tính đối <br /> phó.<br /> <br /> 5<br /> Một số biện pháp hướng dẫn giáo viên dạy lớp giúp 5­6 tuổi học tốt môn khám phá <br /> khoa học tại trường MN Hoa Pơ Lang<br /> <br /> Thứ năm : Một số giáo viên chưa nắm vững đặc thù của môn học, chưa  <br /> xác định rõ đề tài cần khai thác.<br />  Chính vì những điều kiện nêu trên đã làm  ảnh hưởng không ít tới chất  <br /> lượng giảng dạy môn khám phá khoa học.<br /> * Nguyên nhân khách quan<br /> Trường có 7 điểm, các điểm trường không tập trung nên việc quản lý và  <br /> chỉ đạo các  hoạt động gặp nhiều khó khăn. Cơ sở vật chất, đồ dùng đồ chơi <br /> của trẻ mặc dù đã được đầu tư, mua sắm nhưng vẫn còn thiếu so với yêu cầu <br /> thực hiện chương trình, phòng phục vụ học tập, các công trình vệ sinh, nước  <br /> sạch còn tạm bợ, thiếu thốn. Trường có hơn 2/4  trẻ em thuộc vùng đồng bào <br /> DTTS, con hộ nghèo và cận nghèo còn chiếm tỷ lệ cao, số cháu theo học lớp <br /> lá chưa qua các lớp dưới chiếm 1/3 việc tiếp cận với một số bài tập bài dạy <br /> còn rụt rè ít nói, ít thổ lộ có một số cháu chưa biết nói tiếng phổ thông nhiều, <br /> có cháu cá biệt không thích làm theo cô mà chỉ tự ý làm theo ý mình nên việc  <br /> tiếp cận học môn  khám phá khoa học còn hạn chế về ngôn ngữ . Nhiều phụ <br /> huynh chưa thực sự  quan tâm con em mình, một số  phụ  huynh còn hạn chế <br /> trong hiểu biết về  môn khám phá khoa học nên không luyện thêm được cho  <br /> các cháu ở nhà thậm chí còn hướng dẫn sai lệch.  <br /> Với trách quản lý chuyên môn, tôi luôn suy nghĩ làm thế  nào để  nâng <br /> cao chất lượng các hoạt động chăm sóc giáo dục trẻ nói chung và môn khám <br /> phá khoa học nói riêng ngày càng có chất lượng trong trường mầm non Hoa  <br /> Pơ  Lang. Đây là nhiệm vụ  quan trọng và cần phải có sự  nỗ  lực phấn đấu,  <br /> quyết tâm cao. Để làm được điều này cần có sự nỗ lực không ngừng của của  <br /> bản thân, ban lãnh đạo nhà trường cũng như đội ngũ giáo viên quyết tâm cao  <br /> để đưa chất lượng nhà trường ngày một nâng cao theo kịp sự phát triển chung <br /> của đát nước.<br /> Từ thực trạng  như trên, tôi luôn băn khoăn suy nghĩ tìm nhiều biện pháp <br /> để  hướng dẫn giáo viên tiết dạy khám phá khoa học đạt hiệu quả  cao hơn  <br /> như  sau:<br /> 3. Nội dung và hình thức của giải pháp<br /> a. Mục tiêu của giải pháp<br /> Giúp trẻ  lĩnh hội kiến thức một cách sâu sắc và chính xác, không mang  <br /> tính trừu tượng và khô khan.<br /> Phát triển cả về thể chất lẫn tinh thần.<br /> Hòa mình vào với thiên nhiên  trẻ được hít thở không khí trong lành, vận <br /> động thoải mái giúp phát triển khả năng quan sát, ghi nhớ, chú ý.<br /> <br /> 6<br /> Một số biện pháp hướng dẫn giáo viên dạy lớp giúp 5­6 tuổi học tốt môn khám phá <br /> khoa học tại trường MN Hoa Pơ Lang<br /> <br /> Phát triển khả  năng định hướng trong không gian, 5 mặt đều được phát <br /> triển<br /> Để làm được điều này cần phải được thống nhất về nội dung, được tiến <br /> hành thường xuyên, liên tục trong từng tiết dạy,  ở mọi lúc, mọi nơi và có sự <br /> phối kết hợp chặt chẽ giữa các lực lượng trong và ngoài nhà trường. <br /> b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp<br /> Biện pháp 1: Không ngừng tự học, tự bồi dưỡng để nâng cao kiến thức<br /> Như chúng ta đã biết xã hội không ngừng biến đổi cũng như sự phát triển <br /> của trẻ   ở  mỗi giai đoạn, mỗi thời kì là rất khác nhau. Thời đại nay hầu hết <br /> trẻ  được quan tâm nhiều hơn,  ăn uống đủ  chất hơn nên trẻ  rất thông minh, <br /> nhanh nhạy.  Cô giáo luôn là thần tượng, là người mà trẻ  thường xuyên gửi  <br /> gắm niềm tin vào lẽ  đúng và có thể  giải đáp mọi thắc mắc mọi tò mò của <br /> trẻ. Nên nếu người quản lý cũng như giáo viên chỉ trông chờ vào những kiến <br /> thức đã từng học thì chưa đủ mà cần phải thường xuyên học hỏi, trao đổi và <br /> thường xuyên nghiên cứu tài liệu, thông tin đại chúng để nắm bắt và có được  <br /> những kiến thức nhất định về phương pháp lí luận, đàm thoại, cách thức quan <br /> sát sử dụng lời nói sao cho diễn cảm và thuyết phục nhất. Giải đáp nhanh và  <br /> kịp thời những thắc mắc những câu hỏi vì sao? tại sao? của trẻ. Khi trẻ  đặt <br /> câu hỏi và được cô giải đáp hợp lý trẻ sẽ thấy vui hơn hứng thú hơn từ đó trẻ <br /> mạnh dạn tự tin hơn trí tò mò của trẻ sẽ được phát huy hơn. <br /> Chính vì lẽ  đó hằng năm chúng tôi quán triệt giáo viên học bồi dưỡng <br /> chính trị hè và tham gia các chuyên đề do Phòng, cụm chuyên môn, nhà trường <br /> tổ chức một cách đầy đủ và nghiêm túc.<br /> Luôn quan tâm tạo, điều kiện cho giáo viên học thêm để  nâng cao trình <br /> độ, và ngay từ đầu năm học tôi lập kế hoạch cụ thể bồi dưỡng kiến thức cho  <br /> giáo viên theo từng thời điểm phù hợp.<br /> Biện pháp 2: Lập kế hoạch tổ chức  hướng dẫn giáo viên <br /> Dựa trên kế hoạch năm học của nhà trường xây dựng và căn cứ  vào nội <br /> dung trong chương trình theo độ  tuổi; Căn cứ  vào thời gian, thời điểm tôi <br /> hướng dẫn giáo viên lựa chọn đề  tài phù hợp vào giai đoạn nào của chương  <br /> trình năm học. Căn cứ vào mức độ phát triển, khả năng thực tế của trẻ, tôi đã  <br /> xây dựng kế  hoạch hướng dẫn chỉ đạo giáo viên nội dung môn học cho trẻ,  <br /> xác định độ khó của từng tiết và sắp xếp theo trình tự để đưa vào hướng dẫn  <br /> trẻ cho phù hợp đi từ dễ  đến khó đảm bảo củng cố, phát triển những gì  trẻ <br /> đã   biết,   đồng   thời   chuẩn   bị   môi   trường   tốt   nhất   có   thể.   Nội   dung   trong  <br /> chương trình đã được trình bày theo mức độ  tăng dần từ  dễ  đến khó, đồng <br /> <br /> <br /> 7<br /> Một số biện pháp hướng dẫn giáo viên dạy lớp giúp 5­6 tuổi học tốt môn khám phá <br /> khoa học tại trường MN Hoa Pơ Lang<br /> <br /> thời phù hợp với từng chủ đề  chủ  điểm, phù hợp với các hoạt động khác và  <br /> các sự kiện. <br /> Sau đó tiến hành xây dựng một số chuyên đề  và cho giáo viên cùng góp ý <br /> đúc rút kinh nghiệm hướng cho giáo viên nắm vững phương pháp<br /> Tiếp tục kiểm tra khi giáo viên lên lớp và có kế hoạch chỉnh sửa kịp thời,  <br /> đồng bộ. <br /> Luôn chú trọng đến vấn đề  tuyên dương những giáo viên làm tốt,   kịp <br /> thời giải đáp những thắc mắc những vấn đề  giáo viên chưa rõ để  giáo viên <br /> thực hiện tốt hơn.<br /> Biện pháp 3: Tích cực sưu tầm và làm đồ dùng đồ chơi tự tạo đẹp, sáng  <br /> tạo phù hợp<br /> Như  chúng ta  đã biết tư  duy của trẻ  là tư  duy trực quan hình tượng <br /> chiếm ưu thế. Hình tượng trực quan là nguồn thông tin thẩm mĩ với tư cách là  <br /> một phương tiện dạy học nó hỗ trợ tốt cho việc giảng dạy cho trẻ khám phá <br /> khoa học trong việc kết hợp giữa quan sát, diễn giải và so sánh để trẻ hiểu và <br /> có thái độ thân thiện với môi trường xung quanh. Để giờ học đạt hiệu quả thì  <br /> công tác chuẩn bị đồ dùng phù hợp, đẹp, khoa học là rất quan trọng.<br /> Trong thời đại hiện nay, đồ  dùng đồ  chơi hiện đại được trang bị  ngày <br /> càng nhiều đã làm giảm đi thời gian đầu tư  cho việc làm đồ  dùng, đồ  chơi <br /> của giáo viên rất nhiều so với trước đây. Tuy nhiên từ thực tế khó khăn chung  <br /> của toàn ngành nói chung và của xã Dur Kmăl nói riêng số kinh phí được cấp  <br /> về  trường để  trang bị  đồ  dùng, đồ  chơi cho các cháu còn hạn chế  và trong <br /> thực tế có nhiều đồ dùng đồ chơi rất thiết thực nhưng chưa có trên thị trường  <br /> hoặc có đồ  dùng có trên thị  trường nhưng nếu ta tận dụng và làm từ  các <br /> nguyên vật liệu sẵn có  ở  địa phương thì sẽ  rẻ  hơn rất nhiều và cũng không  <br /> kém phần hấp dẫn đối với các cháu. <br /> Do đó ngay từ  đầu năm học, chúng tôi đều xây dựng kế  hoạch và phát <br /> động phong trào làm đồ dùng đồ chơi để phục vụ cho việc dạy và học ở các  <br /> lớp. Chúng tôi xây dựng kế hoạch cụ thể cho từng giai đoạn để giáo viên chủ <br /> động xây dựng kế hoạch cho lớp mình<br /> Thường xuyên khuyến khích giáo viên sưu tầm tận dụng những đồ dùng  <br /> như vỏ sữa, chai lọ, hột hạt, lá cây khô, tre, vỏ ốc, vỏ hến, vỏ dừa… để làm <br /> ra cá sản phẩm hợp vệ sinh, bền đẹp phục vụ cho môn học.<br /> Sau đó trường thành lập ban tư  vấn hướng dẫn cho giáo viên theo kế <br /> hoạch. Đồng thời nhà trường hỗ trợ thêm kinh phí cho giáo viên trong công tác  <br /> làm đồ  dùng dự  thi. Đến thời gian quy định giáo viên nộp đồ  dùng về  nhà <br /> <br /> <br /> 8<br /> Một số biện pháp hướng dẫn giáo viên dạy lớp giúp 5­6 tuổi học tốt môn khám phá <br /> khoa học tại trường MN Hoa Pơ Lang<br /> <br /> trường chấm và có giải thưởng cho những bộ đồ dùng  đẹp, bền, có giá trị sử <br /> dụng cao.<br /> Nhận thức được tầm quan trọng và sự  thiết thực của công tác lầm đồ <br /> dùng đồ  chơi  tự tạo nên hằng năm truờng luôn coi công tác làm đồ  dùng đồ <br /> chơi là công tác thường xuyên và liên tục để  trẻ  hứng thú hơn và phát triển <br /> một cách toàn diện: đạo đức, ngôn ngữ, trí tuệ, thẩm mỹ và thể lực.<br /> Biện pháp 4: Tạo môi trường giúp trẻ khám phá khoa học<br /> Ở tuổi trẻ thơ chủ yếu là tư duy trực quan hình tượng, với trẻ thì những <br /> gì mới lạ  đẹp mắt hấp dẫn là gây được sự  chú ý của trẻ. Nhưng trong môn <br /> học này không phải cứ  đưa trẻ  đi ra ngoài và cho trẻ   tự  do khám phá là có  <br /> hiệu quả. Tôi hướng cho giáo viên biết cách   chuẩn bị  môi trường trong và <br /> ngoài lớp học thông qua một số  buổi sinh hoạt chuyên môn, tổ  khối cụ  thể <br /> như:<br /> ­ Môi trường trong lớp: Khi sắp xếp đồ dùng, đồ chơi chúng ta cần trang <br /> trí các góc theo từng chủ  điểm, đồ  dùng đồ  chơi phải phù hợp với từng độ <br /> tuổi, sắp xếp một cách khoa học để trẻ dễ quan sát dễ tìm<br /> Ví dụ: Quan sát mưa để trẻ biết được vì sao có mưa,...cũng có thể là một <br /> góc lớp tôi chuẩn bị một luống rau và cho trẻ tìm hiểu sự lớn lên của cây rau  <br /> hàng ngày. Góc học tập cho trẻ xem hình ảnh, vẽ, nặn những gì mà trẻ đã học <br /> được, dạy cho trẻ  cách làm một cơn mưa từ  những li nước...Góc xây dựng  <br /> cho trẻ xây vườn trường, sở thú... Để  từ  đó trẻ có thể  nhớ lại kiến thức hay <br /> làm tăng tính tò mò của trẻ, giúp trẻ  có hứng thú trong buổi học ngoài trời  <br /> hơn.<br /> ­ Môi trường ngoài lớp:  Môi trường ngoài lớp rất đa dạng và phong phú <br /> hấp dẫn trẻ, ta tận dụng sân trường cho trẻ chọn lá, xếp lá thành con đường,  <br /> dòng sông, chơi với cát nước.<br /> Tận dụng vườn hoa, vườn rau, cây cố, không gian… để trẻ khám phá.<br /> Thiên nhiên ngoài tác dụng giúp trẻ  khám phá môi trường có hiệu quả <br /> còn có một số  tác dụng: Ra ngoài trời trẻ  được tắm nắng, hít thở  không khí <br /> trong lành, thoáng mát, được vận động trong điều kiện rộng rãi, thoải mái, <br /> làm tăng sự hoạt động của các cơ quan trong cơ thể, tăng sự trao đổi chất, rèn <br /> luyện sự thích nghi với tác động của các yếu tố tự nhiên, tăng cường sức đề <br /> kháng của cơ  thể. Giúp trẻ  mở  rộng thêm tầm hiểu biết về  sự  vật hiện  <br /> tượng xung quanh, làm giàu xúc cảm thẩm mỹ, trẻ  được mở  rộng diện tiếp  <br /> xúc, được trực tiếp quan sát tiếp xúc các sự  vật hiện tượng sống động trước <br /> mắt làm phong phú vốn biểu tượng và giúp trẻ  cảm nhận được vẻ  đẹp của  <br /> môi trường xung quanh.   Tạo điều kiện để  trẻ  vận dụng những hiểu biết,  <br /> <br /> 9<br /> Một số biện pháp hướng dẫn giáo viên dạy lớp giúp 5­6 tuổi học tốt môn khám phá <br /> khoa học tại trường MN Hoa Pơ Lang<br /> <br /> kiến thức, kỹ năng đã học và hoàn cảnh thực tiễn. Vì vậy việc lựa chon môi  <br /> trường sao cho phù hợp với trẻ là rất quan trọng.<br /> Giáo viên luôn tìm chọn những địa điểm thực sự gần gũi và gây hứng thú <br /> với trẻ dựa trên thực tế mà trường mình có (sân trường, gốc bàng, vườn hoa, <br /> vườn rau, bể  nước,…) Trên cơ  sở  đó   biến những điều không có thành có <br /> bằng cách khi cho trẻ ra dạo chơi tôi bí mật giấu một đồ vật mà tôi muốn trẻ <br /> tìm hiểu rồi tạo tình huống cho trẻ thấy. Khi đó trẻ sẽ tò mò và cùng xúm xít  <br /> lại tìm hiểu đặt câu hỏi, như vậy tự nhiên  đã có một môi trường học tập thật  <br /> sự gây hứng thú cho trẻ.<br /> Môi trường đa dạng, phong phú hấp dẫn sẽ gây hứng thú cho trẻ  và tạo  <br /> ra kết quả  của hoạt động cao nhất. Từ  đó góp phần hình thành và nâng cao <br /> mối quan hệ  thân thiện giữa cô và trẻ, giữa trẻ  và giáo viên. Qua việc vận <br /> dụng khi thực hiện trong môi trường học tập, tôi nhận thấy trẻ các lớp  tham  <br /> gia sôi nổi hơn. <br /> Biện pháp 5: Tổ chức cho trẻ tham quan dạo chơi thực tế<br /> Ngay từ đầu năm tôi tham mưu với nhà trường lên kế  hoạch cho trẻ   đi <br /> tham quan thực tế phù hợp với từng thời điểm phù hợp với một số đề tài. Bởi  <br /> có những đề tài như “ Tìm hiểu về  nghề  bộ đội”, “Tìm hiểu về  trường tiểu  <br /> học”… nếu chỉ  qua tranh  ảnh và đồ  dùng thì trẻ  không cảm nhận được hết  <br /> kiến thức cô cần truyền đạt vì trẻ chưa thực sự cảm thấy hứng thú.  <br /> Ví dụ:  Cho trẻ tham quan doanh trại bộ đội cho trẻ biết được  công việc  <br /> của các chú, bãi tập luyện, phòng ăn, phòng ngủ, nề  nếp sinh hoạt gọn gàng <br /> ngăn nắp của chú bộ  đội. Chọn địa điểm thích hợp để  trẻ  được các chú bộ <br /> đội kể  về  công việc của đơn vị  chú khuyến khích trẻ  những câu hỏi mà trẻ <br /> muốn. Tổ chức cho trẻ tặng hoa và hát tặng các chú một số bài hát. <br /> Chính vì vậy việc tạo điều kiện cho trẻ  có cơ  hội đi tham quan thực tế <br /> cho trẻ  trải nghiệm trẻ  sẽ  dễ  dàng cảm nhân được sự  vật hiện tượng một  <br /> cách đầy đủ nhất. Đồng thời qua các buổi tham quan đó không những trẻ lĩnh <br /> hội kiến thức một cách trọn vẹn mà trẻ còn được giao lưu với nhau một cách <br /> tự  nhiên từ  đó giúp trẻ  thực sự  mạnh dạn tự  tin hơn và đây là điều rất cần  <br /> đối với trẻ đặc biệt là đối với trẻ  đồng bào dân tộc.<br /> Để  trẻ  lĩnh hội kiến thức một cách tốt nhất và đảm bảo an toàn trong <br /> quá trình đi tham quan. Việc đầu tiên chúng tôi họp và quán triệt một số tình <br /> huống có thể xảy ra để giáo viên nắm bắt khi gặp phải sẽ dễ dàng xử lý. Từ <br /> đó giáo viên nhắc nhở trẻ đi tham quan thì các con phải như thế nào? Đến giờ <br /> trẻ đi   tham quan chúng tôi bố trí số lượng giáo viên đảm bảo đủ để quan sát <br /> trẻ đảm bảo  an toàn tuyệt đối.<br /> <br /> 10<br /> Một số biện pháp hướng dẫn giáo viên dạy lớp giúp 5­6 tuổi học tốt môn khám phá <br /> khoa học tại trường MN Hoa Pơ Lang<br /> <br /> Biện pháp 6: Giáo viên tìm cách kích thích trí tò mò của trẻ.<br /> Thật vậy, bất kỳ  làm một việc gì, tìm hiểu hay khám phá một điều gì <br /> trong mỗi chúng ta đều phải có một ít hiểu biết nhất định về  điều đó để  có <br /> thể  đặt ra câu hỏi “tại sao”,... và tìm cách giải quyết chúng. Trẻ  nhỏ  cũng <br /> vậy, chúng ta thường quan niệm trẻ nhỏ giống như tờ giấy trắng và chúng ta <br /> muốn vẽ gì lên đó cũng được, đó là quan niệm hoàn toàn không chính xác, trẻ <br /> cũng có cách nghĩ riêng của trẻ  có điều khả  năng thu thập thông tin của trẻ <br /> còn hạn chế và khả năng phân tích tổng hợp của trẻ hầu như chưa chính xác <br /> vì vậy trẻ gặp khó khăn trong bất cứ vấn đề nào trẻ muốn tìm hiểu. <br /> Việc đưa trẻ vào với môi trường xung quanh hay nói rõ hơn là trẻ  khám <br /> phá khoa học, điều đầu tiên mà tôi quan tâm là lượng kiến thức của trẻ  có <br /> thực sự phù hợp cho chuyến đi “dã ngoại” này hay không. Hơn nữa, nếu trẻ <br /> đã có lượng kiến thức nhất định rồi thì việc khám phá sẽ dễ dàng hơn và có ý  <br /> nghĩa, hiệu quả  hơn rất nhiều bên cạnh đó phát triển được tư duy cho trẻ. <br /> Căn cứ  vào những điều trên chúng tôi luôn hướng   giáo viên nên chọn  <br /> biện pháp thường xuyên trau dồi sự  hiểu biết của trẻ, kích thích tính tò mò  <br /> của trẻ là vấn đề mấu chốt trong đề tài này. Trẻ đến lớp được cô giáo truyền  <br /> đạt kiến thức ở mọi lúc mọi nơi <br /> Ví dụ: Từ một cái hạt nhỏ giáo viên dạy cho trẻ biết quá trình từ hạt nảy <br /> mầm rồi lớn thành cây như thế nào? Vì sao lại có mưa?.... Thường xuyên trò  <br /> chuyện về điều mà trẻ gặp ở nhà, trên đường đi học,... Đặt ra cho trẻ những <br /> câu hỏi “tại sao? Làm sao con biết?...” nhằm kích thích sự  tò mò của trẻ, đôi  <br /> khi cần cho trẻ làm quen với một vật để trẻ tự nói lên điều trẻ thấy và nghĩ.  <br /> Chuẩn bị  một số đồ dùng khi lên lớp theo từng chủ điểm để trẻ tìm hiểu <br /> Ví dụ: quả  cam trẻ  đã biết thì giáo viên có thể  nói cho trẻ  biết về  cây <br /> của nó, sự phát triển,...<br /> Thường xuyên trò chuyện và dạy cho trẻ cách quan sát, khám phá sự vật <br /> một cách khoa học và lôgic, rèn cho trẻ khả năng đặt câu hỏi và tìm ra câu trả <br /> lời. Ví dụ: Khi dạo chơi trong sân giáo viên luôn khơi gợi cho trẻ sự tò mò từ <br /> những trái bàng, hạt phượng hay những tia nằng chiếu qua từ khe lá. Trẻ hỏi <br /> tại sao lại thế? Sao bàng cũng là trái cây mà cháu không ăn được?…Giáo viên <br /> luôn cho trẻ tự tìm hiểu rồi tự trả lời cho nhau nghe sau đó tôi sẽ  rút ra điều <br /> đúng mà trẻ dễ hiểu.<br /> Biện pháp 7:  Hướng giáo viên thường xuyên thay đổi cách thức lên lớp.<br /> Thông qua một số  buổi sinh hoạt chuyên môn, sinh hoạt tổ  khối tôi xây  <br /> dựng hệ  thống một số  câu hỏi liên quan đến vấn đề  thay đổi cách thức lên <br /> lớp.  Chia nhóm giáo viên cho thảo luận, trình bày cụ  thể, sau mỗi lần trình <br /> <br /> 11<br /> Một số biện pháp hướng dẫn giáo viên dạy lớp giúp 5­6 tuổi học tốt môn khám phá <br /> khoa học tại trường MN Hoa Pơ Lang<br /> <br /> bày đều lấy ý kiến phản hồi từ  các nhóm còn lại. Cuối cùng tôi chốt lại  <br /> những cách thức thay đổi hay và hiệu quả nhất.<br /> Hướng dẫn cụ thể về một số tiêu chí khi thay đổi cách thức lên lớp: Các  <br /> giải pháp dạy và học đòi hỏi sự  cân bằng giữa các yếu tố: Khám phá trẻ <br /> được lựa chọn theo ý thích, giáo viên quan sát, lắng nghe và đặt các câu hỏi  <br /> để  hỗ  trợ. Các hướng dẫn mang tính dẫn dắt, gợi ý của giáo viên. Việc học <br /> của trẻ là dựa trên kế hoạch  được chuẩn bị kỹ lưỡng, cẩn thận của các giáo  <br /> viên.  Hướng dẫn cụ thể: Giáo viên chỉ  rõ từng bước, mở rộng một ý tưởng  <br /> cụ  thể theo một hướng nhất đinh để  trẻ  thể  hiện được từng kỹ năng cụ  thể <br /> của mình. Thông qua một số ví dụ cụ thể như:<br /> Buổi dạo chơi trong thiên nhiên sẽ  tuyệt vời hơn khi cô cùng trẻ  vẽ <br /> những chiếc lá rụng hay những chồi cây non. Nếu khi qua vườn hoa trẻ muốn  <br /> hái vài bông hãy nói với trẻ  những bông hoa cần  ở  trên cành để  mọi người  <br /> cùng thưởng thức. và nếu trẻ  muốn có những bông hoa đó hãy dạy trẻ  cách  <br /> vẽ ra giấy. Đó là cách giáo dục hiệu quả nhất mà giáo viên nghĩ không có trẻ <br /> nào không nghe lời.<br />  Để giúp trẻ chú ý và thú vị hơn với cuộc khám phá thiên nhiên giáo viên  <br /> cần cho trẻ  quan sát và đặt ra những câu hỏi như: “Con thấy cái cây kia thế <br /> nào? Con có biết con vật gì sống trên cây cao không?” … Cứ như vậy dẫn dắt  <br /> cho cuộc chuyện trò trở  nên sôi nổi và hào hứng. Một số  tiết dạy ngoài trời  <br /> với cuộc dạo chơi trong khung cảnh thiên nhiên cũng có thể  cho trẻ  một cơ <br /> hội tuyệt vời để các giác quan thêm nhạy bén. Trẻ sẽ hỏi về tiếng chim kêu, <br /> tiếng gió thổi và mong muốn bắt chước các âm thanh trong tự nhiên đó. Hãy  <br /> để cho trẻ ngửi hương thơm của các loài hoa, so sánh hương thơm của chúng <br /> với nhau, và khám phá các loài cỏ dại, giáo viên yêu cầu trẻ chạm tay vào vỏ <br /> cây xù xì thô ráp hoặc những hòn đá cuội nhám ven bể cá. Khuyến khích trẻ <br /> khám phá các vật này bằng tay để có thêm cảm giác mới và sự  hiểu biết sâu  <br /> hơn về  thiên nhiên. Chỉ  cho trẻ  thấy thế  giới của các loại côn trùng trên lá,  <br /> trên mặt đất. <br /> Biện pháp 8: Biết cách lồng ghép tích hợp các môn học khác.<br /> Trong bất cứ  một môn học nào của trẻ  thì đều không thể  thiếu đi việc  <br /> lồng ghép tích hợp các môn học với nhau. Học tập tích hợp các lĩnh vực học  <br /> tập đều liên quan đến nhau và đều hợp lý hiệu quả khi đưa ra môi trường bên <br /> ngoài. Giáo dục thể chất, hoạt động tạo hình, giáo dục âm nhạc, làm quen với  <br /> toán, khám phá khoa học, làm quen với văn học, làm quen chữ cái, hoạt động  <br /> vui chơi,… Trẻ  nhỏ  nhìn nhận về  thế  giới, về  môi trường xung quanh mình <br /> theo một góc độ  tổng thể. Chúng học từ mọi thứ xảy ra xung quanh mình và <br /> không phân tách theo từng môn/ từng lĩnh vực khác nhau. Chính vì thế, việc tổ <br /> <br /> 12<br /> Một số biện pháp hướng dẫn giáo viên dạy lớp giúp 5­6 tuổi học tốt môn khám phá <br /> khoa học tại trường MN Hoa Pơ Lang<br /> <br /> chức cho trẻ  học cần phải  được  thực hiện tích hợp trong một   tổng thể <br /> chung. Thông qua những hoạt động tích hợp đó trẻ  sẽ  hiểu kiến thức và kỹ <br /> năng liên quan đến nhau như  thế  nào. Hoạt động học của lĩnh vực này sẽ <br /> được lồng ghép hoặc chuyển sang hoạt động học của lĩnh vực khác một cách <br /> tự  nhiên nhưng không vì thế  mà tôi lạm dụng quá với môi trường bên ngoài  <br /> vào các hoạt động của trẻ.<br /> Nhận thức được sự quan trọng đó tôi luôn hướng giáo viên khi xây dựng <br /> kế  hoạch cần cụ thể để  ở  mỗi tiết học có cách lồng ghép tích hợp sáng tạo <br /> hiệu quả  và phù hợp nhất với nhóm lớp của mình. <br /> Ví dụ: Môn giáo dục thể  chất ­ Chủ  điểm thế  giới thực vật – Đề  tài: <br /> Bước qua chướng ngại vật,   nếu bình thường chúng ta tổ  chức hoạt động <br /> bằng cách làm đồ dùng là chiếc ghế hay một quả bóng thì ở đây khi giáo viên  <br /> đưa trẻ  ra sân trường tổ  chức   có thể  cho trẻ  bước qua một cái rễ  của cây <br /> bàng mọc lồi trên sân hoặc một nhành hoa giấy đang cố  gắng bò xuống đất <br /> để vươn qua hành lang lớp. Nhờ đó  vừa tạo cho trẻ cảm giác thú vị khi học <br /> mà như đang đi chơi rồi nhẹ nhàng giáo dục trẻ không giẫm lên hoa và rễ cây <br /> làm cây bị thương, giúp trẻ yêu và biết bảo vệ thiên nhiên.<br /> Môn hoạt động tạo hình – Chủ điểm thế giới thực vật – đề tài vẽ theo ý <br /> thích. Đưa trẻ ra với thiên nhiên ta sẽ  không phải mất thời gian làm đồ  dùng <br /> dạy học mà trên thực tế trẻ thấy gì sẽ vẽ đó, có thể trẻ sẽ thấy và vẽ những  <br /> chiếc lá không giống với chiếc lá mà cô dạy về màu sắc, hình dạng và vô tình <br /> trẻ  đã trao dồi thêm vốn hiểu biết của mình về  sự  đa dạng của sự  vật. Ra  <br /> ngoài sẽ phát triển được khả năng tập trung cao của trẻ về 1 đối tượng, phát  <br /> triển khả  năng định hướng trong không gian. Có một số  ý kiến cho rằng ra  <br /> ngoài không gian loãng làm giảm sự tập trung của trẻ, nhưng theo tôi và kết <br /> quả  mà trẻ  đạt được thì trẻ  tập trung hay không đều phụ  thuộc vào môi <br /> trường mà cô đã chọn và sự thu hút của cô ở trẻ.<br /> Bên cạnh đó trẻ hình thành những hiểu biết của mình thông qua sự tương  <br /> tác tích cực với các giáo viên, các bạn trong lớp, các tài liệu, các sự kiện được  <br /> tổ chức. Trẻ học hiệu quả nhất khi được tích cực tham gia vào các hoạt động <br /> mà chúng thấy thú vị. Các hoạt động của trẻ nên dựa trên sự tò mò, nhu cầu,  <br /> và sở  thích của chúng. Chính vì thế, việc học tập của trẻ  cần được nhấn  <br /> mạnh vào quá trình trẻ  nhận biết, hiểu, và hình thành các ý kiến của riêng <br /> mình thay vì việc trẻ phải hoàn thành những bài  tập có sẵn và lặp đi lặp lại. <br /> Giáo viên đóng vai trò là người tạo điều kiện để  đảm bảo rằng, trong quá <br /> trình học, trẻ  được quan sát, được đưa ra các câu hỏi, được khám phá, và <br /> được tự trải nghiệm.<br /> <br /> <br /> <br /> 13<br /> Một số biện pháp hướng dẫn giáo viên dạy lớp giúp 5­6 tuổi học tốt môn khám phá <br /> khoa học tại trường MN Hoa Pơ Lang<br /> <br />  Tổ chức các môn học lồng vào môi trường thiên nhiên là một phần quan <br /> trọng trong quá trình học của trẻ, là chất xúc tác để  trẻ  học, để  thúc đẩy trẻ <br /> khám phá, tìm tòi, mạo hiểm, mắc sai lầm  và đối phó với thất bại. Học qua <br /> chơi sẽ giúp trẻ tham gia vào việc tổ  chức, đưa ra quyết định lựa chọn, thực  <br /> hành, duy trì và bày tỏ  cảm xúc. Chơi có tổ  chức sẽ  giúp phát triển và mở <br /> rộng sức sáng tạo, các kỹ  năng nghe và nói, các kỹ  năng xã hội và tính cách,  <br /> khả  năng sử  dụng ngôn ngữ  đa dạng liên quan đến nhiều lĩnh vực như  toán,  <br /> môi trường.   Một lần nữa, các cô giáo chính là người tạo điều kiện để  trẻ <br /> chơi như là một phần của quá trình học của mình. <br /> Học qua công nghệ thông tin: Nên tạo cho trẻ có cơ hội để làm quen, ứng <br /> dụng và phát triển các khả  năng về  công nghệ  thông tin thông qua việc sử <br /> dụng các công cụ tin học trong quá trình học tập. Từ đây, trẻ có cơ hội để hỗ <br /> trợ  các công việc của mình bằng cách tự  tìm kiếm thông tin, được học cách  <br /> sử  dụng thông tin từ  nhiều nguồn khác nhau, tự  lựa chọn và tổng hợp các <br /> thông tin để đáp ứng nhu cầu của mình. Công nghệ thông tin có thể  được sử <br /> dụng và ứng dụng như là công cụ hướng dẫn và công cụ thúc đẩy, kích thích <br /> quá trình học của trẻ. Thông qua việc  ứng dụng công nghệ  thông tin, trẻ  sẽ <br /> được khám phá các ý tưởng, khái niệm, câu hỏi khác nhau. Thông qua việc  <br /> ứng dụng công nghệ thông tin, trẻ sẽ được tương tác với chữ viết, với những <br /> âm thanh, hình  ảnh sống động. Các hoạt động sử  dụng máy tính và phần <br /> mềm luôn được gắn với phần hướng dẫn của giáo viên trên lớp cũng như <br /> gắn với thế mạnh và nhu cầu của trẻ. <br /> Được khám phá là để trẻ hình thành  tính độc lập tư duy, tìm tòi, sáng tạo  <br /> và quyết đoán trong việc giải quyết những tình huống được khám phá cụ thể.  <br /> Trẻ được tham gia và phát triển niềm say mê, hứng thú  một cách tích cực với  <br /> nhiều hoạt động kết hợp khác nhau như  giải quyết những thắc mắc trong  <br /> tình huống cụ thể mà mình tham gia, mối quan hệ trong và ngoài nhóm, giải  <br /> quyết những vướng mắc, vượt qua những thách thức, trở ngại để hoàn thành <br /> nhiệm vụ, tìm ra những điều mình cần khám phá. <br /> Được hỏi ngay điều mình thấy là tạo và hình thành cho trẻ tính độc lập, <br /> chủ  động trong tư duy logic. Mở cánh cửa đầu tiên cho trẻ  làm quen với thế <br /> giới xung quanh rộng lớn, tạo lập trí sáng tạo, sự   hóm hỉnh qua những câu <br /> hỏi theo tư duy của trẻ và  được giáo viên  trả lời hoặc gợi mở để  trẻ tự tìm <br /> ra  câu  trả lời. Điều này sẽ  tạo cho trẻ  sự  tìm tòi và sáng tạo không ngừng,  <br /> giúp cho trẻ  có tính  năng động, vượt khó cho suốt cuộc đời sau này của trẻ. <br /> Tích hợp các môn học như: Văn học, toán, tạo hình, âm nhạc tôi thấy có <br /> những kết quả đáng lưu ý, tất cả  các trẻ  khi tham gia học ngoài trời trẻ  đều <br /> thực hiện rất tốt và có phần sáng tạo trong đó. <br /> <br /> <br /> 14<br /> Một số biện pháp hướng dẫn giáo viên dạy lớp giúp 5­6 tuổi học tốt môn khám phá <br /> khoa học tại trường MN Hoa Pơ Lang<br /> <br /> Ví dụ: Cô nói con thực hiện tiếng gà gáy trẻ “ò ó o…” và làm thêm động <br /> tác vỗ cánh rất giống con gà. Khi trẻ quan sát vườn hoa ta có thể yêu cầu trẻ <br /> vẽ lại, làm con vật từ lá cây,… hay so sánh cây nào cao hơn, thấp hơn, tập kể <br /> lại những gì mình thấy.<br /> Biện pháp 9: Củng cố và làm quen kiến thức mọi lúc mọi nơi, dạy trẻ <br /> kiến để trẻ biết hòa mình vào môi trường quanh và biết cách bảo vệ thế giới <br /> quanh trẻ.<br /> Như  chúng ta đã biết trẻ  nhỏ  nhanh nhơ  nhưng lại chóng quên chính vì <br /> vậy các kiến thức trẻ  được học giáo viên cần phải thường xuyên ôn luyện <br /> mọi lúc, mọi nơi, dạy trẻ vận dụng các kiến thức vào trong cuộc sống là cách <br /> hữu hiệu giúp cho chất lượng dạy học ngày càng nâng lên. Tôi luôn nhắc nhở <br /> và kiểm tra để  giáo viên cần chú trọng điều này.<br />   Ví dụ: Đồ  dùng đồ  chơi của trẻ    đều gắn ký hiệu là hình  ảnh trẻ  đã <br /> được khám phá: Ly uống nước của trẻ  tổ có hoa màu xanh, tổ  là hạt, tổ  cây  <br /> mới nảy mầm,  tổ là cây đã lớn, đến giờ uống sửa trẻ tự tìm ly của mình sau <br /> khi uống song tôi quy định cho trẻ  úp ly vào đúng nơi và theo quy trình sinh <br /> trưởng của cây. Khăn mặt của trẻ  cũng treo theo tổ, khăn được thêu ký hiệu <br /> riêng của trẻ, khi trẻ  treo khăn cũng treo theo quy định. Qua đó để  giúp trẻ <br /> nhận những sai sót của bạn và cùng bạn sửa sai. <br /> Biện pháp 10: Tạo góc chơi phù hợp<br /> Hướng dẫn giáo viên tạo góc thiên nhiên, góc bé yêu khoa học. Mỗi lớp  <br /> tạo một góc thiên nhiên với nhiều loại cây khác nhau sao cho sinh động và  <br /> hấp dẫn.  Ở  một số  đề  tài có thể  cho trẻ  quan sát sự  phát triển của cây, trẻ <br /> quan sát hoa và hướng dẫn tạo thói quen để  trẻ  biết cách chăm sóc cây như <br /> tưới, nhổ cỏ, bón phân…Tuy vậy đây  là một góc nhỏ nên có thể  sau vài lần  <br /> trẻ có thể không còn hứng thú thì người giáo viên không nên quá lạm dụng mà  <br /> cần có sự thay đổi trẻ tránh sự ép buộc ở trẻ.<br /> Tạo thêm góc bé yêu khoa học nếu như không gian cho phép. Thường thì  <br /> góc này được lồng ghép vào góc học tập nhưng nếu  ở  những lớp có không <br /> gian phù hợp ta có thể tạo thêm góc này riêng lẻ để trẻ dễ dàng khám phá.<br /> Ví dụ 1: Chuẩn bị<br /> +  Đồ   chơi:   Một   mẫu   gỗ   hình  chữ   nhật   dày  mỏng   khác  nhau,   bi  sắt <br /> đường kính 3­ 4 cm, thìa inox, sắt nam châm, một miếng xốp, giấy, chậu  <br /> đựng nước sạch.<br /> + Đồ dùng: Thuyền giấy, lá mít trẻ đã gấp, bóng nhựa, đồ chơi nhựa.<br /> <br /> <br /> <br /> 15<br /> Một số biện pháp hướng dẫn giáo viên dạy lớp giúp 5­6 tuổi học tốt môn khám phá <br /> khoa học tại trường MN Hoa Pơ Lang<br /> <br /> + Tiến hành: Cho trẻ tự lấy đồ chơi đã chuẩn bị sẵn thả vào chậu nước  <br /> và yêu cầu trẻ nhận xét vật nào chìm vật nào nổi? vì sao?<br /> Kết quả : đồ vật nặng như bi lặn rất, thìa inox chìm từ từ. Miếng gỗ có <br /> diện tích hẹp, dầy hơn chìm nhanh hơn miếng gỗ  mỏng bề  mặt rộng, bóng <br /> xốp, giấy nổi trên mặt nước.<br /> Qua thí nghiệm này trẻ  hiểu được những vật có tính chất kim loại như <br /> sắt dễ chìm, những vật nhẹ, mỏng, xốp khó chìm trong nước.<br /> Ví dụ 2: chuẩn bị công nước có vạch đo, nước, giấy bút, bình đựng nước  <br /> to, muối, màu xanh biển<br /> Tiến hành: ­ Lấy hai bình nước đánh số 1,2<br /> ­ Cho muối vào bình 2, quấy tan muối, cho tiếp đến khi muối không thể <br /> tan thêm được nữa để có muối đậm đặc<br /> ­ quy ước gọi bình 1 là nước thường và bình 2 là nước muối<br /> ­ Dùng cốc định lượng đong 2 cốc nước thường và nước muối bằng nhau  <br /> rót vào 2 cốc riêng.<br /> Cân 2 cốc này, so sánh trọng lượng của 2 cốc.Gợi ý cho trẻ  nhớ  nước  <br /> trong 2 cốc chiếm chỗ bằng nhau.<br /> Dùng màu xanh thực phẩm pha vào nước muối thành màu xanh dương. <br /> Hỏi trẻ nếu rót vào nước thường  vào nước màu xanh dương thì chuyện gì sẽ <br /> xảy ra và trẻ dự đoán kết quả. Sau đó rót thật  nhẹ cốc nước thường vào cốc <br /> nước màu xanh. Quan sát hiện tượng và nhận xét (nước thường nằm yên trên  <br /> nước màu xanh)<br /> Hoặc   làm   ngược   lại   rót   nhẹ   nước   muối   màu   xanh   dương   vào   nước <br /> thường. Quan sát và nhận xét ( nước muối màu xanh đi xuống đáy cốc.)<br /> Giáo viên không nên trả lời ngay những câu hỏi tại sao? Của trẻ mà phải <br /> dành thời gian để trẻ suy nghĩ, thử và có gắng tự tìm câu trả lời.<br /> Câng kiên nhẫn nghe trẻ  giải thích theo cách cảu trẻ. Điều này giúp trẻ <br /> tự tin, phát triển khả năng suy luận và duy trì hứng thú.<br /> Nếu trẻ  trả  lời sai nên khuyến khích trẻ  lặp lại thí nghiệm hoặc làm <br /> thêm thí nghiệm phụ để trẻ hiểu rõ hơn, tránh áp đặt kết luận của người lớn  <br /> khi trẻ chưa hoàn toàn bị thuyết phục.<br /> Qua đó giúp trẻ  có điều kiện được mở  rộng, khả  năng quan sát tri giác  <br /> của trẻ phát triển tối đa. <br /> Biện pháp 11: Trao đổi, phối hợp kết hợp với phụ huynh.<br /> <br /> 16<br /> Một số biện pháp hướng dẫn giáo viên dạy lớp giúp 5­6 tuổi học tốt môn khám phá <br /> khoa học tại trường MN Hoa Pơ Lang<br /> <br /> Công tác tuyên truyền đóng vai trò rất quan trọng đối  giáo dục mầm non  <br /> đặc biệt  ở  vùng nông thôn, vùng  đặc biệt khó khăn như  xã Dur Kmăl, phụ <br /> huynh nhận thức việc cho trẻ đến trường mầm non còn có hạn chế  vậy làm <br /> thế  nào để  phụ  huynh hiểu được các hoạt động của trẻ  nói chung và môn <br /> khám phá khoa học nói riêng là điều rất cần thiết. Vì thế  ngây từ  đầu năm <br /> học chúng tôi đã trang bị cho mỗi lớp một bảng tin tuyên truyền cho lớp mình  <br /> và giáo viên xây dựng nội dung tuyên truyền cụ  thể, kịp thời. Ngoài ra mỗi  <br /> lớp đều xây dựng cho mình một góc tuyên truyền phù hợp. Hướng giáo viên <br /> tới việc tận dụng thời gian có thể để trao đổi với phụ huynh như:<br /> Trong giờ  đón, trả  trẻ  vận động phụ  huynh sưu tầm đồ  dùng phục vụ <br /> học tập cho trẻ, tuyên truyền lợi ích của việc đưa trẻ  vào thiên nhiên trên <br /> đường đi học có những điều trẻ  chưa biết hoặc rất quan tâm phụ  huynh có  <br /> thể dừng lại để đáp ứng nhu cầu muốn khám phá của con mình.<br /> Hoặc tuyên truyền qua các cuộc họp phụ huynh, đặc biệt thông qua một <br /> số hội thi như “Môi truờng và vệ sinh cá nhân”, “ Bé với giao thông”…<br /> c. Mối quan hệ giữa các biện pháp, giải pháp.<br /> Các biện pháp nêu trên có mối quan hệ logic với nhau, đan xen và hỗ trợ <br /> cho nhau nhằm mục đích phát triển toàn diện cho trẻ cả về thể chất lẫn tinh  <br /> thần.<br /> d. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên