SKKN: Một số biện pháp hướng dẫn giáo viên ra đề kiểm tra môn Khoa học theo Thông tư 22/2016

Một số biện pháp hướng dẫn giáo viên ra đề kiểm tra môn Khoa học theo Thông tư 22/2016<br /> I. PHẦN MỞ ĐẦU  <br /> 1. Lý do chọn đề tài<br /> Trong những năm học gần đây, việc kiểm tra, đánh giá học sinh tiểu học <br /> liên tục đổi mới, cụ  thể: Thông tư  32 (năm 2009); Thông tư  30 (năm 2014) và  <br /> Thông tư  22 (năm 2016) sửa đổi, bổ  sung Thông tư  30. Mục đích của việc đổi  <br /> mới trong kiểm tra, đánh giá nhằm giúp giáo viên điều chỉnh, đổi mới phương  <br /> pháp, hình thức tổ chức hoạt động dạy học; kịp thời phát hiện những cố  gắng,  <br /> tiến bộ của học sinh để  động viên, khích lệ  và phát hiện những khó khăn chưa <br /> thể  tự  vượt qua của học sinh để  hướng dẫn, giúp đỡ; đưa ra nhận định đúng  <br /> những ưu điểm nổi bật và những hạn chế của mỗi học sinh để có giải pháp kịp <br /> thời nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động học tập, rèn luyện của học <br /> sinh; góp phần thực hiện mục tiêu giáo dục tiểu học. Đồng thời, giúp học sinh <br /> có khả năng tự nhận xét, tham gia nhận xét; tự học, tự điều chỉnh cách học; giao <br /> tiếp, hợp tác; có hứng thú học tập và rèn luyện để tiến bộ. <br /> Công tác đổi mới trong kiểm tra, đánh giá học sinh luôn được Bộ Giáo dục <br /> Đào tạo, các cấp lãnh đạo quan tâm và chỉ  đạo sát sao. Tại Phòng GD&ĐT  <br /> Krông Ana, tháng 12 năm 2014 đã tổ chức thành công chuyên đề  Xây dựng Thư <br /> viện đề kiểm tra cho các trường tiểu học trong huyện, giúp các đơn vị  ra đề  có <br /> chất lượng và lưu trữ hiệu quả; ngày 24/2/2016 Phòng cũng đã tổ chức tập huấn  <br /> thành   công   việc   nâng   cao   năng   lực   ra   đề   kiểm   tra   theo   Thông   tư   22/2016­<br /> BGDĐT.<br /> Mặc dù đã được tập huấn, chuyên đề  nhiều về công tác ra đề  song phần  <br /> lớn với môn Toán, Tiếng Việt giáo viên thực hiện tương đối nhuần nhuyễn, còn <br /> một số môn học ít tiết như Khoa học, Lịch sử ­ Địa lí,... giáo viên còn lúng túng, <br /> chưa biết cách lập ma trận trước khi ra đề, kĩ năng xây dựng câu hỏi và đề kiểm <br /> tra định kì chưa đúng các mức độ  và tỉ  lệ  theo quy định. Nội dung kiến thức và  <br /> hình thức các câu hỏi trắc nghiệm khách quan chưa phong phú, đa dạng. Vì thế, <br /> tôi chọn đề tài Một số biện pháp hướng dẫn giáo viên ra đề kiểm tra môn Khoa  <br /> học theo Thông tư 22/2016 <br /> 2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài<br /> Đề  tài đưa ra một số  giải pháp, biện pháp nhằm nâng cao kĩ năng xây <br /> dựng câu hỏi và đề kiểm tra định kì môn Khoa học theo bốn mức độ cho đội ngũ <br /> giáo viên trong nhà trường.<br /> Giúp giáo viên có kĩ năng thiết kế ma trận đề theo từng giai đoạn kiểm tra, <br /> bám sát ma trận để xây dựng hoàn chỉnh các đề kiểm tra định kì phù hợp với các <br /> đối tượng học sinh, góp phần nâng cao chất lượng dạy học. <br /> 3. Đối tượng nghiên cứu<br /> <br />   Người thực hiện: Lê Minh Hoàng ­ Trường TH Tây Phong                                                    1 <br /> Một số biện pháp hướng dẫn giáo viên ra đề kiểm tra môn Khoa học theo Thông tư 22/2016<br /> Một số biện pháp hướng dẫn giáo viên ra đề kiểm tra môn Khoa học theo  <br /> Thông tư 22/2016 ­BGDĐT. <br /> 4. Giới hạn của đề tài <br /> Xây dựng câu hỏi và đề  kiểm tra định kì môn Khoa học của đội ngũ giáo  <br /> viên tại trường tiểu học Tây Phong năm học 2015 ­ 2016 đến nay.<br /> 5. Phương pháp nghiên cứu<br /> ­ Phương pháp nghiên cứu tài liệu;<br /> ­ Phương pháp điều tra;<br /> ­ Phương pháp thử nghiệm;<br /> ­ Phương pháp phân tích, tổng hợp, so sánh;<br /> ­ Phương pháp tổng kết kinh nghiệm giáo dục.<br /> II. PHẦN NỘI DUNG<br /> 1. Cơ sở lý luận<br /> Khoa học là môn học tích hợp các lĩnh vực vật lí, hóa học, sinh học, sức <br /> khỏe hướng đến việc cung cấp cho học sinh những hiểu biết về môi trường tự <br /> nhiên, môi trường nhân tạo; về con người, sức khỏe, bệnh tật và sự an toàn; về <br /> sự  đa dạng của thế  giới tự nhiên. Bên cạnh trang bị  cho học sinh một số kiến <br /> thức cơ bản về thế giới tự nhiên; hình thành và phát triển những kĩ năng, năng  <br /> lực như  biêt s<br /> ́ ử dụng một số dụng cụ thí nghiệm; biết phân tích và xử lí thông <br /> tin; vận dụng được kiến thức khoa học vào tình huống trong học tập và cuộc <br /> sống; mô tả, dự  đoán, giải thích hiện tượng; phát hiện và giải quyết các vấn  <br /> đề, qua đó giáo dục học sinh biết yêu con người, thiên nhiên, đất nước và có ý <br /> thức bảo vệ  môi trường xung quanh.  Nội dung kiến thức của môn Khoa học <br /> mang tính trừu tượng, yêu cầu học sinh phải ghi nhớ. <br /> Với mục tiêu giáo dục tiểu học là đào tạo ra con người chủ  động, sáng  <br /> tạo, sớm thích nghi với lao động, hoà nhập thế giới và góp phần phát triển cộng <br /> đồng. Cùng với các thành tố  khác, kiểm tra, đánh giá là một khâu then chốt của <br /> quá trình đổi mới giáo dục phổ  thông. Vì vậy, để  thực hiện tốt mục tiêu giáo <br /> dục, bên cạnh việc đổi mới mục tiêu, nội dung, phương pháp dạy học,.... thì <br /> kiểm tra, đánh giá đã thực sự đổi mới theo hướng phát triển trí thông minh, sáng  <br /> tạo, tích cực hoá hoạt động học tập của học sinh.<br /> Việc xây dựng câu hỏi theo bốn mức độ  và thiết kế ma trận, đề  kiểm tra <br /> theo Thông tư 22/2016­BGDĐT giúp cho các đơn vị giáo dục cũng như giáo viên <br /> chủ  động và thuận lợi hơn trong việc đánh giá kết quả  học tập của từng học  <br /> sinh một cách chính xác, sát thực. Để việc kiểm tra, đánh giá của người dạy thực <br /> <br />   Người thực hiện: Lê Minh Hoàng ­ Trường TH Tây Phong                                                    2 <br /> Một số biện pháp hướng dẫn giáo viên ra đề kiểm tra môn Khoa học theo Thông tư 22/2016<br /> sự  khuyến khích và thúc đẩy được sự  tự  kiểm tra đánh giá của người học thì <br /> cần phải xây dựng được đề  kiểm tra đảm bảo về  nội dung, tính khoa học, đáp  <br /> ứng được yêu cầu về  chuẩn kiến thức và kĩ năng, phù hợp mục đích yêu cầu <br /> kiểm tra, đánh giá của các hình thức kiểm tra và phù hợp đối tượng học sinh.<br /> 2. Thực trạng<br /> * Thuận lợi:<br /> 100% học sinh học 2 buổi/ngày và được học đầy đủ các môn. Cha mẹ học <br /> sinh quan tâm đúng mức đến việc học hành của con cái.  Tập thể  giáo viên đa <br /> phần là trẻ, nhiệt tình, có lập trường tư tưởng vững vàng, trình độ  chuyên môn <br /> tốt, có tinh thần đoàn kết, trách nhiệm cao trong công việc, sẵn sàng khắc phục <br /> khó khăn để hoàn thành tốt nhiệm vụ.<br /> Hàng năm, nhà trường thường xuyên tổ  chức chuyên đề  các hoạt động <br /> chuyên môn, trong đó có nội dung xây dựng đề kiểm tra định kì các môn học. Cơ <br /> bản các tổ chuyên môn đã thực hiện tương đối đảm bảo quy trình ra đề và duyệt  <br /> đề  kiểm tra định kì. Và thông qua kết quả kiểm tra, đánh giá không những giúp <br /> học sinh tích cực, chủ  động trong học tập mà còn giúp giáo viên thực hiện tốt <br /> hơn việc đổi mới phương pháp dạy học phù hợp đối tượng học sinh, góp phần <br /> nâng cao chất lượng giáo dục trong nhà trường.<br /> * Khó khăn:<br /> Trường có phân hiệu Buôn Cuê ... 100% học sinh là người dân tộc thiểu <br /> số, việc nắm bắt kiến thức các môn học, bài học còn rất nhiều hạn chế. <br /> Trường   có   ba   phân   hiệu  cách   xa   nhau,   nhiều  giáo   viên  nhà   ở   cách   xa <br /> trường (10 đến 40 km) nên cũng ảnh hưởng ít nhiều đến chất lượng công việc.<br /> Trình độ giáo viên không đồng đều; giáo viên trong đơn vị không ổn định, <br /> luân chuyển hàng năm nên khó khăn trong công tác phân công chuyên môn.  Hơn <br /> nữa, nhà trường thường xuyên tiếp nhận giáo viên mới ra trường, một số  giáo <br /> viên là người dân tộc tại chỗ nên giáo viên còn lúng túng, chưa biết cách lập ma <br /> trận trước khi ra đề, kĩ năng xây dựng câu hỏi và đề kiểm tra định kì chưa đúng <br /> các mức độ  và tỉ  lệ  theo quy định. Vì thế, kiểm tra định kì thường lựa chọn đề <br /> của tổ trưởng tổ chuyên môn là chủ yếu.<br /> Từ những thuận lợi và khó khăn trên, việc đổi mới kiểm tra, đánh giá học <br /> sinh là vấn đề luôn được các cấp quản lý giáo dục quan tâm. Bởi thực hiện tốt  <br /> đổi mới kiểm tra, đánh giá sẽ  tạo động lực thúc đẩy đổi mới phương pháp dạy  <br /> học, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục trong nhà trường. Đề  kiểm tra là  <br /> <br />   Người thực hiện: Lê Minh Hoàng ­ Trường TH Tây Phong                                                    3 <br /> Một số biện pháp hướng dẫn giáo viên ra đề kiểm tra môn Khoa học theo Thông tư 22/2016<br /> phương tiện giúp giáo viên thực hiện tốt công tác kiểm tra, đánh giá học sinh. <br /> Thực tế, ngày 06/11/2016  Thông tư  22/2016­BGDĐT mới có hiệu lực và đầu <br /> tháng 02/2017 việc tập huấn ra đề kiểm tra theo TT22/2016 từ cấp tỉnh đến cấp  <br /> huyện, trường mới thực hiện xong. Nhưng tại đơn vị  TH Tây Phong, ngay đầu  <br /> tháng 10 chúng tôi đã triển khai đến đội ngũ giáo viên sớm nắm bắt tinh thần chỉ <br /> đạo của Bộ  Giáo dục và Đào tạo về  các điểm mới được bổ  sung, điều chỉnh  <br /> một số điều của TT30/2014; mạnh dạn chỉ đạo các khối lớp xây dựng ma trận  <br /> và đề kiểm tra định kì học kì I (kể cả môn Khoa học lớp 4, 5) theo bốn mức độ <br /> nhằm giúp giáo viên làm quen trước. Việc ra đề  kiểm tra theo ba hay bốn mức  <br /> độ  trước đây giáo viên cũng đã thực hiện, song điều khó khăn nhất là giáo viên  <br /> (đặc biệt là giáo viên người đồng bào, giáo viên trẻ mới ra trường) chưa xác định  <br /> chính xác mức độ  của các câu hỏi và ra đề  chưa đầy đủ  tỉ  lệ  số  câu, số  điểm, <br /> các mức theo quy định. Vì vậy, công tác bồi dưỡng giáo viên có kĩ năng xây dựng  <br /> câu hỏi, đề kiểm tra theo các mức độ và đảm bảo tính khoa học, chất lượng luôn <br /> là vấn đề chúng tôi quan tâm.<br /> * Nguyên nhân khách quan:<br /> Đội ngũ giáo viên trẻ, nhiệt tình nhưng còn thiếu kinh nghiệm trong công <br /> tác giảng dạy và chưa thực sự  linh hoạt đổi mới trong công tác kiểm tra, đánh <br /> giá kết quả học tập của học sinh. <br /> Công tác ra đề kiểm tra thực hiện chưa đúng quy trình, chủ yếu là lấy đề <br /> của đồng chí tổ trưởng tổ chuyên môn. <br /> * Nguyên nhân chủ quan:<br /> Khi đánh giá thường xuyên, một số giáo viên chưa biết cách phân hóa đối <br /> tượng học sinh. Trong các tiết học, giáo viên chưa chú trọng đưa thêm hệ thống <br /> câu hỏi “mở” nhằm phát huy tối đa năng lực học tập của những học sinh năng  <br /> khiếu nên đa phần các em chưa giải quyết được câu hỏi mức 4 trong bài kiểm  <br /> tra định kì.<br /> Khi ra đề  kiểm tra định kì, một số  giáo viên chưa biết cách lựa chọn và <br /> trải đều các kiến thức học sinh đã học nên đề thường mắc lỗi “nhiều về số câu, <br /> thiếu về nội dung” hoặc câu hỏi và bài tập đồng dạng, lặp lại kiến thức. <br /> 3. Nội dung và hình thức của giải pháp<br /> a) Mục tiêu của giải pháp<br /> ­ Nâng cao kĩ năng xây dựng câu hỏi theo bốn mức độ  cho đội ngũ giáo  <br /> viên trong nhà trường. <br />   Người thực hiện: Lê Minh Hoàng ­ Trường TH Tây Phong                                                    4 <br /> Một số biện pháp hướng dẫn giáo viên ra đề kiểm tra môn Khoa học theo Thông tư 22/2016<br /> ­ Giúp giáo viên thiết lập được ma trận đề, sử dụng hiệu quả ma trận đề <br /> để   ra   hoàn   chỉnh   các   đề   kiểm   tra   định   kì   môn   Khoa   học   theo   Thông   tư <br /> 22/2016/TT­BGDĐT nhằm đánh giá đúng năng lực học tập của các đối tượng <br /> học sinh, góp phần nâng cao chất lượng dạy học.<br /> b) Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp<br /> b.1. Giúp giáo viên nắm chắc các điểm mới khi đánh giá định kì và ra đề  <br /> kiểm tra<br /> Như  chúng ta đã biết,  Thông tư  30/2014/TT­BGDĐT ngày 28/8/2014 quy <br /> định về kiểm tra đánh giá học sinh tiểu học  có hiệu lực từ ngày 15/10/2014. Sau <br /> hai năm thực hiện có một số  điểm không phù hợp, đặc biệt hồ  sơ  đánh giá còn <br /> quá cồng kềnh, tạo gánh nặng cho giáo viên. Vì thế, năm học 2016 ­ 2017, Bộ <br /> Giáo dục và Đạo tạo đã ban hành Thông tư 22/2016/TT­BGDĐT ngày 26/8/2016 <br /> sửa đổi, bổ  sung một số  điều của Thông tư  30/2014/TT­BGDĐT. Đặc biệt, tại <br /> Điều 10 của Thông tư 22/2016 có sửa đổi nội dung các khoản về “đánh giá định <br /> kì”, như: <br /> Khoản 1. Làm rõ khái niệm về đánh giá định kì<br /> Khoản 2. Sửa đổi đánh giá định kì về học tập: cách đánh giá từng môn học  <br /> và hoạt động giáo dục; thời điểm làm bài kiểm tra định kì (bổ sung thêm số lần <br /> kiểm tra đối với hai môn Toán, Tiếng Việt lớp 4 và 5); cách thiết kế đề kiểm tra <br /> định kì theo các mức độ.<br /> Vì giữa hai thông tư có nhiều “điều”, “khoản” sửa đổi, bổ  sung nên ngay <br /> vào đầu năm học, tôi đã chỉ đạo đội ngũ giáo viên sớm tiếp cận  Thông tư bằng <br /> cách tự  nghiên cứu trên các trang mạng, Websai,... Khi Thông tư  chính thức có <br /> hiệu lực (ngày 06/11/2016), bản thân đã tổ chức tập huấn cấp trường làm rõ hơn <br /> điểm giống và khác nhau khi đánh giá định kì, đặc biệt việc thiết kế đề kiểm tra  <br /> định kì theo các mức độ. Cụ thể:<br /> Nội dung Thông tư 30/2014 Thông tư 22/2016<br /> 1. Đánh    Vào cuối học kì I và cuối năm      Vào giữa học kì I, cuối học kì <br /> giá định  học, giáo viên chủ nhiệm họp với  I, giữa học kì II và cuối năm học, <br /> kì về  các giáo viên dạy cùng lớp, thông  giáo   viên   căn   cứ   vào   quá   trình <br /> từng môn  qua nhận xét quá trình và kết quả  đánh giá thường xuyên và chuẩn <br /> học học tập, hoạt động giáo dục khác  KTKN để  đánh giá học sinh đối <br /> để đánh giá học sinh đối với từng  với   từng   môn   học,   hoạt   động <br /> môn   học,   hoạt   động   giáo   dục  giáo dục thuộc 1 trong 3 mức sau: <br /> thuộc 1 trong 2 mức sau:  ­ Hoàn thành tốt<br /> <br />   Người thực hiện: Lê Minh Hoàng ­ Trường TH Tây Phong                                                    5 <br /> Một số biện pháp hướng dẫn giáo viên ra đề kiểm tra môn Khoa học theo Thông tư 22/2016<br /> <br />    ­ Hoàn thành ­ Hoàn thành<br />    ­ Chưa hoàn thành ­ Chưa hoàn thành<br />     ­ Các môn học làm bài kiểm tra <br />   ­ Các môn học làm bài kiểm tra <br /> định kì: Tiếng Việt, Toán, Khoa định kì: Tiếng Việt, Toán, Khoa <br /> 2. Các  học,   Lịch   sử   và   Địa   lí,   Ngoại <br /> học,   Lịch   sử   và   Địa   lí,   Ngoại <br /> môn học  ngữ, Tin học, Tiếng dân tộc. ngữ, Tin học, Tiếng dân tộc.<br /> làm bài     ­ Thời điểm kiểm tra: cuối học    ­ Thời điểm kiểm tra: <br /> kiểm tra  kì I và cuối năm học.     +   Cuối   học   kì   I   và   cuối   năm <br /> định kì và  học: tất cả các môn học trên.<br /> thời điểm    + Giữa học kì I và giữa học kì <br /> kiểm tra II: Đối với lớp 4, lớp 5 có thêm <br /> bài KTĐK môn Tiếng Việt và <br /> Toán <br /> 3. Các     ­ Mức 1: Nhận biết  ­ Mức 1: Nhận biết<br /> mức độ <br />    ­ Mức 2: Hiểu và vận dụng ­ Mức 2: Hiểu <br /> của đề <br /> kiểm tra  ­ Mức 3: Vận dụng cao ­ Mức 3: Vận dụng <br /> định kì ­ Mức 4: Vận dụng cao / sáng tạo<br /> Từ việc làm trên đã giúp giáo viên nắm rõ đề kiểm tra định kì phù hợp với  <br /> chuẩn kiến thức, kĩ năng và gồm các câu hỏi, bài tập được thiết kế  theo bốn  <br /> mức độ  nhận thức của học sinh. Đây chính là một trong những điểm mới trong  <br /> sửa đổi, bổ sung thông tư về kiểm tra, đánh giá học sinh hiện nay.<br /> b.2. Bồi dưỡng kĩ năng xây dựng câu hỏi theo bốn mức độ  <br /> Đề bài kiểm tra định kì phù hợp chuẩn kiến thức, kĩ năng, từng bước định  <br /> hướng phát triển năng lực và đảm bảo phù hợp với đối tượng học sinh của đơn <br /> vị. Vì thế, tùy theo yêu cầu của từng Chuẩn để  đặt câu hỏi ở  các mức độ  thích  <br /> hợp.<br /> * Đầu tiên, cho giáo viên nắm được 6 bước  xây dựng câu hỏi theo các <br /> mức độ:<br /> + Xác định mục tiêu đanh gia (VD: nh<br /> ́ ́ ằm đánh giá Chuẩn nào? Yêu cầu  <br /> cần đạt mỗi chuẩn đó là gì?).<br /> + Xác định mức độ cần đánh giá (Mức 1: nhận biết; Mức 2: hiểu; Mức 3: <br /> vận dụng ở mức độ đơn giản; Mức 4: vận dụng ở mức cao).<br /> + Lựa chọn tình huống, bối cảnh (trường hợp mức độ vận dụng).<br /> <br /> <br />   Người thực hiện: Lê Minh Hoàng ­ Trường TH Tây Phong                                                    6 <br /> Một số biện pháp hướng dẫn giáo viên ra đề kiểm tra môn Khoa học theo Thông tư 22/2016<br /> + Lựa chọn hình thức câu hỏi(như các dạng: Đúng – Sai; nhiều lựa chọn;  <br /> ghép nối; điền khuyết; trả lời ngắn; tự luận; …)<br /> + Biên soạn câu hỏi; hướng dẫn đánh giá và đáp án.<br /> + Trong quá trình sử  dụng, có thể  có những điều chỉnh câu hỏi cho phù <br /> hợp hơn.<br /> * Hướng dẫn giáo viên nắm được nội dung của từng mức độ  và cách sử <br /> dụng một số từ/cụm từ/động từ để hỏi trong từng mức độ. <br /> Cụ thể:<br /> Các Sử dụng các từ/ cụm từ / <br /> Nội dung<br /> mức độ động từ để hỏi<br /> Nhớ, nhận ra được, nhắc lại  ­ Ai, cái gì,  ở  đâu, khi nào, thế <br /> Mức 1<br /> được   những   kiến   thức,   kĩ  nào; nêu, mô tả, kể  tên, liệt kê; <br /> năng đã học. bài   tập   điền   từ   (đã   cho   sẵn   từ <br /> trước),…<br /> Hiểu biết kiến thức, kĩ năng  ­ Trình bày, nêu, so sánh, phân <br /> đã học để trình bày, giải thích,  biệt,   điền   từ   vào   chỗ   chấm <br /> Mức 2 so sánh, … được kiến thức đó.  (không   cho   từ   trước),   bài   tập <br /> đúng   –   sai,   nêu   những   việc   nên <br /> hoặc   không   nên   làm,   tìm   ví   dụ <br /> minh họa,…<br />    Vận dụng kiến thức, kĩ năng  ­ Dự  đoán, suy luận, giải thích <br /> đã   học   để   giải   quyết   những  vì sao, vì sao nói; sắp xếp thứ  tự <br /> Mức 3 tình   huống   đơn   giản,   quen  các ý trong một thí nghiệm; vẽ sơ <br /> thuộc, tương tự trong học tập,  đồ,…. <br /> cuộc sống. <br /> Vận dụng các  kiến thức, kĩ  ­ Bình luận, đánh giá hoặc giải <br /> năng đã học để giải quyết tình  quyết tình huống bằng cách liên <br /> huống   mới,   phức   tạp   hoặc  hệ với thực tiễn,…<br /> Mức 4<br /> đưa ra những phản hồi hợp lí <br /> trong học tập, cuộc sống một <br /> cách linh hoạt.<br /> * Căn cứ vào nội dung từng mức độ và  một số từ/cụm từ/động từ để hỏi <br /> (theo gợi ý trên), yêu cầu giáo viên xác định mức độ của mỗi câu hỏi sau:<br /> Câu 1. Vật tự phát ra ánh sáng là:<br />     A. Mặt Trời                                     C. Mặt Trăng <br />     B. Trái Đất                                     D. Điện <br />   Người thực hiện: Lê Minh Hoàng ­ Trường TH Tây Phong                                                    7 <br /> Một số biện pháp hướng dẫn giáo viên ra đề kiểm tra môn Khoa học theo Thông tư 22/2016<br /> Câu 2. Điền các từ  chiếu sáng; rọi đèn, cản sáng vào chỗ  chấm cho phù <br /> hợp:<br /> Phía sau vật chiếu sáng khi được……….. có bóng của vật đó. Bóng của <br /> một vật thay đổi khi vị trí của vật ……..…… đối với vật đó thay đổi.<br /> Câu 3. Sắp xếp các ý từ  a đến g theo trình tự  phù hợp các bước làm thí  <br /> nghiệm lọc nước. <br /> a. Đổ nước đục vào bình.<br /> b. Rửa sạch cát.<br /> c. Quan sát nước sau khi lọc.<br /> d. Quan sát nước trước khi lọc.<br /> e. So sánh kết quả nước trước và sau khi lọc để rút ra nhận xét.<br /> g. Cho cát và bông vào bình lọc.<br /> Trả lời : ……………………………………………………………….............<br /> Câu 4. Lựa chọn các cụm từ vỏ hạt, chất dinh dưỡng dự trữ, phôi (có cụm <br /> từ có thể được dùng hai lần) để điền vào ô phù hợp trong hình vẽ dưới đây: <br /> <br /> <br />     <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Câu 5. Ở  nhà và  ở  trường, em thường nghe có những tiếng  ồn khiến em  <br /> khó chịu. Em có thể làm gì để  góp phần hạn chế  tiếng  ồn cho bản thân và cho  <br /> người khác. <br /> Giáo viên sẽ dễ dàng xác định và giải thích được: câu 1 và câu 2 (mức 1 –  <br /> đọc thầm và điền ngay được), câu 3 (mức 3, vì phải hiểu rõ thí nghiệm lọc <br /> <br />   Người thực hiện: Lê Minh Hoàng ­ Trường TH Tây Phong                                                    8 <br /> Một số biện pháp hướng dẫn giáo viên ra đề kiểm tra môn Khoa học theo Thông tư 22/2016<br /> nước, nắm chắc về quy trình lọc nước thì mới sắp xếp được), câu 4 (mức 2 ­ vì  <br /> phải lựa chọn, cân nhắc từ  nào điền 2 lần), câu 5 (mức 4, vì  giải quyết tình <br /> huống bằng cách liên hệ với thực tiễn).<br /> * Hướng dẫn giáo viên xây dựng câu hỏi theo từng mạch kiến thức của <br /> môn học. Nghĩa là, với mỗi mạch kiến thức, yêu cầu giáo viên ra câu hỏi cho 4  <br /> mức độ của mạch kiến thức đó.<br /> Ví dụ:  Với chủ đề Vai trò của các chất dinh dưỡng (Khoa học ­ Lớp 4)<br /> Câu hỏi mức 1. Khoanh vào chữ cái trước ý đúng cho mỗi câu hỏi dưới <br /> đây:<br /> 1. Phát biểu nào sau đây là phát biểu đúng về vai trò của chất béo?<br /> A. Giàu năng lượng và giúp cơ thể hấp thụ các vi­ta­min A, D, E<br /> B. Xây dựng và đổi mới cơ thể.<br /> C. Không có giá trị dinh dưỡng nhưng rất cần thiết để bảo đảm hoạt động <br /> bình thuyường của bộ máy tiêu hóa.             <br /> D. Không có giá trị dinh dưỡng nhưng giúp chống táo bón.<br /> 2. Cơ thể con người cần được cung cấp đủ dinh dưỡng và năng lượng để:<br /> A. Đảm bảo phát triển bình thường, có sức khỏe tốt và ít bệnh tật.<br /> B. Để phòng bệnh lây qua đường tiêu hóa.<br /> C. Để phòng bệnh lão hóa xương.<br /> D. Để chống còi xương.<br /> Câu hỏi mức 2. Nối các chất dinh dưỡng ở cột A với các loại thức ăn ở cột B <br /> sao cho phù hợp:<br /> A B<br /> 1. Chất bột đường a) Khoai lang<br /> <br /> 2. Chất đạm b) Cá<br /> c) Chuối<br /> 3. Chất béo<br /> d) Thịt heo<br /> <br /> 4. Vi ta min e) Bánh mì<br /> <br /> Câu hỏi mức 3. Vì sao cần ăn rau và quả chín hàng ngày ?<br /> <br /> <br />   Người thực hiện: Lê Minh Hoàng ­ Trường TH Tây Phong                                                    9 <br /> Một số biện pháp hướng dẫn giáo viên ra đề kiểm tra môn Khoa học theo Thông tư 22/2016<br /> Câu hỏi mức 4.  Khi ăn phải phối hợp nhiều loại thức ăn. Em hãy xây <br /> dựng khẩu phần ăn trong một ngày cho gia đình mình.<br /> * Chủ đề Các bệnh truyền nhiễm (Khoa học ­ Lớp 5):<br /> Câu hỏi mức 1. Khoanh vào chữ cái trước ý trả lời đúng cho mỗi câu hỏi  <br /> dưới đây:<br />    1. Trong các bệnh sau, bệnh nào là bệnh truyền nhiễm ?<br />     A. Sốt xuất huyết C. Sốt rét<br />     B. Viêm não D. Cảm lạnh<br />     2. Bệnh sốt rét nguyên nhân do đâu ?<br /> A. Do ăn uống thiếu chất.<br /> B. Do ngủ không mắc màn.<br /> C. Do vệ sinh nhà và môi trường xung quanh chưa sạch sẽ.<br /> D. Bệnh này do kí sinh trùng gây ra.<br /> Câu hỏi mức 2. Trình bày những biểu hiện của bệnh sốt xuất huyết.<br /> Câu hỏi mức 4.  Hiện nay dịch sốt xuất huyết đang bùng phát. Em cần <br /> làm gì để phòng tránh bệnh sốt xuất huyết cho gia đình?<br /> * Sau khi giáo viên đã xác định được mức độ của từng câu hỏi, biết thực  <br /> hành viết câu hỏi theo 4 mức độ, tôi hướng dẫn giáo viên cách chuyển câu hỏi  <br /> từ mức độ thấp sang mức độ cao hơn hoặc ngược lại.<br />  Ví dụ 1.<br />      Khoanh vào ý trả lời đúng cho câu hỏi sau: <br /> Cho vào cốc nước nóng một thìa bằng kim loại và một thìa bằng nhựa, <br /> một lúc sau em thấy cán thìa nào nóng hơn ? <br />          A. Thìa kim loại<br />          B. Thìa nhựa<br /> + Câu hỏi trên thuộc mức độ mấy ? + Mức độ 1<br /> +   Muốn   chuyển   câu   hỏi   trên   thành  ­ Giáo viên trao đổi và có thể  đưa ra <br /> mức độ  2, anh (chị) sẽ  xây dựng nội  một số phương án chuyển.<br /> dung như thế nào ? VD (mức 2): Cho vào cốc nước nóng <br /> một   thìa   bằng   kim   loại   và   một   thìa <br /> bằng   nhựa,   một   lúc   sau   em   thấy   cán <br /> thìa nào nóng hơn ? Vì sao ?<br /> ­   Nhận   xét,   kết   luận:  Câu   hỏi   trên  <br /> được chuyển sang dạng hình thức tự  <br /> luận, học sinh chỉ cần trả  lời ngắn và  <br /> giải thích nhằm tái hiện lại kiến thức  <br />   Người thực hiện: Lê Minh Hoàng ­ Trường TH Tây Phong                                                    10 <br /> Một số biện pháp hướng dẫn giáo viên ra đề kiểm tra môn Khoa học theo Thông tư 22/2016<br /> đã học. Ta có câu hỏi mới  ở mức độ 2  <br /> rất phù hợp.<br /> Tương tự: <br /> Ví dụ 2. Xác định mức độ của câu hỏi sau và chuyển câu hỏi đó sang mức <br /> độ cao hơn.<br /> Câu hỏi: Em nên và không nên làm gì để bảo vệ nguồn nước ?<br /> Trả lời: + Câu hỏi đã cho thuộc mức 2.<br />    + Ta có thể chuyển:<br /> Câu hỏi mức 3: Tại sao mọi người cần phải bảo vệ nguồn nước ?<br /> Câu hỏi mức 4: Nhà bạn An ở cạnh nhà em hằng ngày thường gom rác và <br /> vứt cạnh bờ sông. Theo em, hành động trên sẽ gây ra tác hại như thế nào ? Bản  <br /> thân em sẽ làm gì để hạn chế việc làm trên ?<br /> Từ việc làm trên, giúp giáo viên thực sự hiểu rõ mức độ của từng câu hỏi <br /> và biết xây dựng câu hỏi theo đúng từng mức độ, đặc biệt là câu hỏi ở  mức 2, <br /> mức 3.<br /> b.3. Bồi dưỡng kĩ năng xây dựng hoàn chỉnh đề kiểm tra định kì<br /> Kiểm tra định kì là quá trình tổ  chức cho tất cả học sinh làm bài kiểm tra  <br /> theo từng môn học để kiểm tra kiến thức các em đã học sau từng giai đoạn học <br /> tập. Môn Khoa học kiểm tra định kì được thực hiện 2 lần/năm. Khi ra đề, giáo <br /> viên đều phải bám vào Chuẩn kiến thức kĩ năng, Hướng dẫn 5842 của Bộ Giáo  <br /> dục ­ Đào tạo và đối tượng học sinh của đơn vị để xây dựng đề kiểm tra định kì <br /> phù hợp, nhằm đáp ứng yêu cầu các môn học. <br /> Thông thường, đề  bài kiểm tra được thiết kế  kết hợp cả  hai hình thức <br /> trắc nghiệm và tự luận. Theo Thông tư 22/2016/TT­BGDĐT, đề kiểm tra định kì <br /> môn Khoa học được chia tỉ lệ như sau:<br /> ­ Chia theo cấu trúc đề:  + Trắc nghiệm: khoảng 70 – 80%<br />          + Tự luận: khoảng 20 – 30%<br /> ­ Chia theo các mức độ nhận thức: + Mức 1&2: khoảng 60%<br />      + Mức 3      : khoảng 30%<br />      + Mức 4      : khoảng 10%<br /> Căn cứ tình hình thực tế của từng trường, khối lớp để  xây dựng tỉ  lệ  câu  <br /> trắc nghiệm và tự luận phù hợp cho mỗi hình thức kiểm tra.<br /> Đề kiểm tra định kì được thực hiện theo quy trình 6 bước như sau:<br /> <br /> <br />   Người thực hiện: Lê Minh Hoàng ­ Trường TH Tây Phong                                                    11 <br /> Một số biện pháp hướng dẫn giáo viên ra đề kiểm tra môn Khoa học theo Thông tư 22/2016<br /> Bước 1:  Xác định mục tiêu kiểm tra <br /> Cần xác định rõ bài kiểm tra dùng để  đánh giá kết quả  học tập của học  <br /> sinh vào cuối học kì hay cuối năm đối với môn Khoa học.<br /> Bước 2:  Xác định nội dung đánh giá <br /> Việc xác định các nội dung cần đánh giá để đưa vào đề kiểm tra phải dựa <br /> trên những mục tiêu giáo dục đã được cụ  thể hóa bằng các chuẩn kiến thức, kĩ <br /> năng ghi trong chương trình từng môn học. Đây là việc làm công phu đòi hỏi <br /> người làm phải quán triệt các mục tiêu cụ  thể  của từng bài, từng chủ  đề  của  <br /> chương   trình.   Khi   ra   đề,   giáo   viên   cần  bám   vào   Chuẩn   kiến   thức,   kĩ   năng; <br /> Hướng dẫn số 5842/BGDĐT, để xác định yêu cầu cần đạt của đề kiểm tra phù  <br /> hợp chuẩn kiến thức, kĩ năng các môn học theo từng giai đoạn kiểm tra.<br /> Việc xác định nội dung kiểm tra được thực hiện theo những bước sau:<br /> ­ Liệt kê các lĩnh vực kiến thức và kĩ năng cần kiểm tra.<br /> Ví dụ: Yêu cầu cần đạt của đề  kiểm tra định kì cuối kì I ­ môn Khoa học <br /> khối lớp 4 và 5 như sau :<br /> Khối lớp Học kì I Cuối năm<br /> ­ Trao đổi chất ở người ­ Không khí<br /> ­ Dinh dưỡng ­ Âm thanh<br /> ­ Phòng bệnh ­ Ánh sáng<br /> 4 ­ An toàn trong cuộc sống ­ Nhiệt<br /> ­ Nước ­ Trao đổi chất ở thực vật<br /> ­ Không khí ­ Trao đổi chất ở động vật<br /> ­ Chuỗi thức ăn trong tự nhiên<br /> ­ Sự sinh sản và phát triển của  ­ Sự biến đổi của chất <br /> cơ thể người  ­ Sử dụng năng lượng <br /> ­ Vệ sinh phòng bệnh  ­ Sự sinh sản của thực vật <br /> 5 ­ An toàn trong cuộc sống ­ Sự sinh sản của động vật <br /> ­ Đặc điểm và công dụng của  ­ Môi trường và tài nguyên <br /> một số vật liệu thường dùng ­ Mối quan hệ giữa môi trường và <br /> con người <br /> <br /> ­ Xác định các mức độ ứng với các kiến thức, kĩ năng cần kiểm tra.<br /> + Mức độ  nhận biết và thông hiểu: học sinh chỉ  cần nhớ  và nhận ra <br /> được, giải thích, so sánh, minh hoạ, tìm ví dụ v.v... <br /> <br /> <br /> <br />   Người thực hiện: Lê Minh Hoàng ­ Trường TH Tây Phong                                                    12 <br /> Một số biện pháp hướng dẫn giáo viên ra đề kiểm tra môn Khoa học theo Thông tư 22/2016<br /> + Các mức độ  vận dụng: học sinh phải vận dụng được vào những tình <br /> huống từ  đơn giản tới phức tạp; từ  quen thuộc tới mới. Đây là yêu cầu nắm  <br /> kiến thức và kĩ năng ở trình độ “vận dụng” (trong trường hợp tình huống phức <br /> tạp, mới thì là vận dụng mức độ cao).<br /> Ví dụ: Phân tích Chuẩn “Chủ  đề: Vật chất và Năng lượng” lớp 4 thành <br /> các mức độ yêu cầu:<br /> Mạch<br /> Mức 1 va M<br /> ̀ ức 2 Mức 3 va M<br /> ̀ ức 4<br /> nội dung<br /> ­ Nêu được một số tính chất của nước và  ­ Biết vận dụng tính chất của <br /> ứng dụng một số  tính chất đó trong đời  nước trong việc giải thích một <br /> sống. số hiện tượng/ giải quyết một <br /> ­ Nêu được nước tồn tại ở ba thể : lỏng,   số vấn đề đơn giản <br /> khí, rắn. ­  Thể  hiện vòng tuần hoàn của <br /> ­ Mô tả  vòng tuần hoàn của nước trong  nước trong tự nhiên bằng sơ đồ.<br /> tự nhiên. ­ Thực hiện tiết kiệm nước và <br /> Nước ­ Nêu được vai trò của nước trong đời  bảo vệ nguồn nước.<br /> sống, sản xuất và sinh hoạt. <br /> ­ Nêu được một số cách làm sạch nước.  <br /> ­ Nêu nguyên nhân làm ô nhiễm nước và <br /> cần sử  dụng nước hợp lí; một số  biện <br /> pháp bảo vệ  nguồn nước; một số  hiện <br /> tượng liên quan tới vòng tuần hoàn của <br /> nước trong tự nhiên<br /> ­   Nêu   được   một   số   tính   chất   và   thành  ­   Biết   vận   dụng   tính   chất   của <br /> phần của không khí.  không   khí   trong   việc   giải   thích <br /> ­ Nêu được ví dụ   ứng dụng một số  tính   một   số   hiện   tượng/   giải  quyết <br /> chất của không khí trong đời sống. một số vấn đề đơn giản<br /> ­   Nêu   được   vai   trò   và   ứng   dụng   của <br /> không khí  trong sự sống và sự cháy. <br /> Không <br /> ­ Nêu được một số  tác hại của bão và <br /> khí<br /> cách phòng chống.<br /> ­ Nêu được một số  nguyên nhân gây ô <br /> nhiễm   không   khí   và   một   số   biện   pháp <br /> bảo vệ không khí trong  sạch.<br /> ­ Nêu được vai trò của không khí đối với <br /> sự cháy <br /> Nhiệt ­ Biết vật nóng hơn có nhiệt độ cao hơn. ­ Sử dụng được nhiệt kế để  xác <br /> ­   Nhận  biết  được   vật  ở   gần  vật  nóng  định  nhiệt  độ   cơ   thể,   nhiệt  độ <br /> hơn   thì  thu  nhiệt   nên  nóng  lên  ;   vật  ở  không khí.<br /> gần vật lạnh hơn thì toả  nhiệt nên lạnh  ­ Thực hiện được một số  biện <br /> đi. pháp   an   toàn,   tiết   kiệm   khi   sử <br /> ­ Nhận biết được chất lỏng nở ra khi nóng  dụng các nguồn nhiệt trong sinh <br /> lên, co lại khi lạnh đi.  hoạt.<br />   Người thực hiện: Lê Minh Hoàng ­ Trường TH Tây Phong                                                    13 <br /> Một số biện pháp hướng dẫn giáo viên ra đề kiểm tra môn Khoa học theo Thông tư 22/2016<br /> ­ Kể tên và nêu được vai trò của một số  ­ Biết vận dụng đặc điểm nở  ra <br /> nguồn nhiệt. khi nóng lên của chất lỏng trong  <br /> ­ Kể  được tên một số  vật dẫn nhiệt tốt   việc   giải   thích   một   số   hiện <br /> và dẫn nhiệt kém. tượng/   giải   quyết   một   số   vấn <br /> đề đơn giản trong cuộc sống<br /> ­ Phân biệt được vật tự phát sáng và vật    ­     Tránh     được   những   trường <br /> được chiếu sáng hợp   ánh   sáng   quá   mạnh   chiếu <br /> ­   Phân   biệt   được   một   số   vật   cho   ánh  vào   mắt,   không   đọc,   viết   dưới <br /> sáng truyền qua và một số vật không cho  ánh sáng quá yếu<br /> Ánh  ánh sáng truyền qua. ­ Biết cách vận dụng đặc điểm <br /> sáng của sự  tạo thành bóng tối trong <br /> việc   giải   thích   một   số   hiện <br /> tượng/   giải   quyết   một   số   vấn <br /> đề đơn giản.<br /> <br /> ­ Nhận biết âm thanh do vật rung động  ­ Thực hiện các quy định không <br /> phát ra. gây ồn nơi công cộng.<br /> ­ Nhận biết được tai nghe thấy âm thanh  ­   Biết   cách   phòng   chống   tiếng <br /> khi rung động lan truyền từ  nơi phát ra  ồn trong cuộc sống.<br /> âm thanh tới tai.<br /> Âm <br /> ­ Nêu ví dụ  chứng tỏ   âm thanh có thể <br /> thanh<br /> truyền qua chất khí, chất lỏng, chất rắn.<br /> ­ Nêu được ví dụ về ích lợi của âm thanh <br /> trong cuộc sống. <br /> ­ Nêu được VD về  tác hại của tiếng  ồn <br /> và một số biện pháp chống tiếng ồn.<br /> Bước 3: Thiết lập ma trận đề kiểm tra<br /> Việc thiết kế  ma trận cho các  đề  kiểm tra định kì  là khâu cực kì quan <br /> trọng không thể  bỏ  qua, nhằm xác  định các tiêu chí cần kiểm tra,  đánh giá. <br /> Khung ma trận đề kiểm tra định kì cần thể hiện đầy đủ  các nội dung: Yêu cầu  <br /> cần đạt của nội dung hay mạch kiến thức cần kiểm tra theo các mức độ  trong  <br /> phạm vi kiểm tra ; tỉ lệ số điểm, số câu hỏi, loại câu hỏi cho mỗi mức độ tương <br /> ứng từng mạch kiến thức; tổng số  điểm, số  câu hỏi của bài kiểm tra. Khi xây <br /> dựng khung ma trận, giáo viên cần căn cứ Chuẩn kiến thức, kĩ năng, hướng dẫn <br /> 5842/BGDĐT và mức độ nhận thức của đối tượng học sinh từng khối lớp, từng  <br /> trường để  xây dựng số  lượng câu hỏi, loại câu hỏi và tỉ  lệ  điểm phù hợp cho  <br /> mỗi mức độ.<br /> Để tránh tạo áp lực cho giáo viên trong khâu ra đề, chúng tôi yêu cầu khối <br /> trưởng chịu trách nhiệm chính thiết kế  khung ma trận. Sau khi thống nhất lựa  <br /> <br />   Người thực hiện: Lê Minh Hoàng ­ Trường TH Tây Phong                                                    14 <br /> Một số biện pháp hướng dẫn giáo viên ra đề kiểm tra môn Khoa học theo Thông tư 22/2016<br /> chọn nội dung các mạch kiến thức kiểm tra với giáo viên giảng dạy môn Khoa <br /> học trong tổ, tổ trưởng tổ chuyên môn xây dựng ma trận đề theo trình tự sau:<br /> ­ Lập bảng hai chiều, chiều dọc  ghi lĩnh vực nội dung (kiến thức, kĩ năng) <br /> cần kiểm tra;  chiều ngang là các cấp độ  nhận thức cần đánh giá (mức độ  1 ­ <br /> nhận biết, mức độ  2 ­ thông hiểu, mức độ  3 ­ vận dụng, mức độ  4 ­ vận dụng <br /> cao). <br /> ­ Liệt kê nội dung các mạch kiến thức cần kiểm tra (vào cột đầu tiên).<br /> ­ Chia tỉ lệ số câu hỏi, số điểm cho mỗi chuẩn tương ứng.<br /> ­ Tính tổng số điểm và tổng số câu hỏi cho mỗi cột.<br /> ­ Đánh giá lại ma trận và chỉnh sửa nếu thấy cần thiết.<br /> Số câu  Mức 1  Mức 2  Mức 3  Mức 4 Tổng<br /> Mạch<br /> và số <br />  nội dung  KQ TL KQ TL KQ TL KQ TL KQ TL<br /> điểm<br /> Số câu<br /> 1. …………<br /> Số điểm<br /> Số câu<br /> 2. ………<br /> Số điểm<br /> 3.  Số câu<br /> ……………… Số điểm<br /> Số câu<br /> 4…..<br /> Số điểm<br /> Số câu<br /> Tổng:<br /> Số điểm<br /> <br /> Bước 4: Biên soạn câu hỏi theo ma trận<br /> Đề   bài   kiểm   tra   định   kì   được   tiến   hành   trong   thời   gian   một   tiết   học <br /> (khoảng 40 phút). Đề  cần có đủ  các nội dung cơ  bản về  kiến thức, kĩ năng và  <br /> yêu cầu tối thiểu học sinh cần đạt theo Chuẩn kiến thức, kĩ năng của môn học ở <br /> mỗi giai đoạn kiểm tra. Vì thế, viên soạn câu hỏi theo ma trận đề  kiểm tra cần <br /> đảm bảo nguyên tắc: loại câu hỏi, số  câu hỏi, nội dung, cấp độ  nhận thức câu  <br /> hỏi do ma trận đề quy định.<br /> Các câu hỏi trong đề  kiểm tra cần đảm bảo tính chính xác, khoa học, phù <br /> hợp đối tượng học sinh theo đặc điểm vùng miền và phù hợp với thời gian kiểm  <br /> <br /> <br />   Người thực hiện: Lê Minh Hoàng ­ Trường TH Tây Phong                                                    15 <br /> Một số biện pháp hướng dẫn giáo viên ra đề kiểm tra môn Khoa học theo Thông tư 22/2016<br /> tra. Nội dung các câu hỏi cần được diễn đạt rõ ràng, đơn nghĩa và được thiết kế <br /> theo các mức độ nhận thức của học sinh. <br /> ­ Đối với câu hỏi trắc nghiệm khách quan: nên thiết kế  nhiều dạng trắc  <br /> nghiệm như  điền khuyết, ghép đôi, đúng – sai, nhiều lựa chọn để  làm cho đề <br /> kiểm tra phong phú, không gây nhàm chán cho học sinh khi làm bài. Trong đó:<br /> + Dạng câu hỏi có nhiều lựa chọn: Mỗi câu hỏi thiết kế  4 phương án, <br /> trong đó phương án đúng phải rõ ràng, chính xác; các phương án khác có độ <br /> nhiễu vừa phải và tương đồng nhau. Hạn chế ra loại câu hỏi phủ định. <br /> + Dạng câu hỏi đúng ­ sai: không nên xây dựng nội dung của 01 bài học, <br /> cần dàn trải mỗi phương án là nội dung của 01 bài học.<br /> Ví dụ: Đúng ghi Đ, sai ghi S vào ô trống.<br />             A. Động vật sống được là nhờ thức ăn, không cần không khí.<br />             B. Nhiệt độ sôi của nước là 100 OC.<br /> C. Các loài thực vật đều có nhu cầu nước, chất khoáng như nhau.<br /> + Dạng câu hỏi ghép đôi và điền khuyết: Thông tin ở cột A ít hoặc nhiều <br /> hơn thông tin ở cột B.<br /> Ví dụ: Nối ô chữ ở cột A với ô chữ ở cột B sao cho phù hợp<br /> A                                                           B<br /> <br /> 1. Len<br /> a) Dẫn nhiệt tốt<br /> <br /> 2. Đồng<br /> <br /> <br /> 3.Nhôm<br /> b) Dẫn nhiệt kém<br /> 4. Gỗ<br /> <br /> <br />             + Câu hỏi điền khuyết: Nếu cho trước từ  ngữ  (mức 1); nêu không cho <br /> trước từ  ngữ  (mức 2). Số  từ   cho trước để  yêu cầu điền nhiều hơn chỗ  trống  <br /> nhằm gây nhiễu, phát huy tính tư duy của học sinh.<br /> Bước 5: Xây dựng hướng dẫn chấm (đáp án và thang điểm)<br /> <br /> <br /> <br /> <br />   Người thực hiện: Lê Minh Hoàng ­ Trường TH Tây Phong                                                    16 <br /> Một số biện pháp hướng dẫn giáo viên ra đề kiểm tra môn Khoa học theo Thông tư 22/2016<br /> Hướng dẫn chấm là phương thức tái hiện lại toàn bộ nội dung câu trả lời  <br /> cho từng câu hỏi trong đề kiểm tra. Hướng dẫn chấm càng cụ thể, càng chi tiết  <br /> sẽ giúp cho giáo viên dễ dàng khi chấm.<br /> Vì vậy, căn cứ  nội dung các câu hỏi, yêu cầu giáo viên xây dựng hướng <br /> dẫn chấm cụ  thể, chi tiết, thể hiện rõ các phương án lựa chọn hoặc thứ  tự  từ <br /> ngữ  điền khuyết (dạng câu hỏi trắc nghiệm) và viết rõ nội dung từng ý, thang <br /> điểm chấm (câu hỏi tự luận). Tránh tình trạng xây dựng chung chung, nội dung <br /> sơ sài.<br /> Bước 6: Điều chỉnh và hoàn thiện đề kiểm tra. <br />   ­ Sau khi biên soạn xong, cần kiểm tra lại việc biên soạn đề kiểm tra: <br /> tính <br /> chính xác, tính khoa học, phù hợp với chuẩn đánh giá, cấp độ  nhận thức cần  <br /> đánh giá và thời gian dự kiến làm bài. Tiến hành điều chỉnh câu hỏi cho phù hợp <br /> nếu thấy cần thiết (như: tăng/giảm độ  khó trong câu hỏi bằng cách tăng/giảm <br /> thông tin, độ nhiễu, yêu cầu,….) của câu hỏi hoặc tình huống đã đưa ra.<br /> ­ Hoàn thiện đề, hướng dẫn chấm và thang điểm.<br /> Ví dụ: Minh họa ma trận đề kiểm tra và đề kiểm tra định kì cuối năm học <br /> môn Khoa học (Lớp 4):<br /> ­ Ma trận đề kiểm tra:    <br /> Số câu  Mức 1  Mức 2  Mức 3  Mức 4 Tổng<br /> Mạch<br /> và số <br />  nội dung  KQ TL KQ TL KQ TL KQ TL KQ TL<br /> điểm<br /> Số câu<br /> 1. Không khí<br /> Số điểm<br /> Số câu<br /> 2. Âm thanh<br /> Số điểm<br /> Số câu<br /> 3. Ánh sáng <br /> Số điểm<br /> Số câu<br /> 4. Nhiệt<br /> Số điểm<br /> 5. Trao đổi  Số câu<br /> chất ở thực vật Số điểm<br /> 6. Trao đổi  Số câu<br /> chất ở động <br /> vật Số điểm<br /> 7. Chuỗi thức  Số câu<br /> ăn trong tự <br /> nhiên Số điểm<br /> <br />   Người thực hiện: Lê Minh Hoàng ­ Trường TH Tây Phong                                                    17 <br /> Một số biện pháp hướng dẫn giáo viên ra đề kiểm tra môn Khoa học theo Thông tư 22/2016<br /> Số câu<br /> Tổng:<br /> Số điểm<br /> ­ Minh họa đề kiểm tra theo ma trận:<br /> Câu 1.(2 điểm) Khoanh vào chữ  cái đặt trước ý trả  lời đúng nhất cho mỗi  <br /> câu sau:<br /> 1. Bão có thể gây ra những tác hại là:<br />      A. Làm đổ nhà cửa. C. Phá hại hoa màu.<br />      B. Gây ra tai nạn cho con người. D. Cả 3 ý trên<br /> 2. Những yếu tố gây nên ô nhiễm không khí là: <br />  A. Khói, bụi, khí độc<br />  B. Các loại rác thải không được xử lí hợp vệ sinh<br />           C. Tiếng ồn, khói, bụi, khí độc, các loại rác thải không được xử lí hợp vệ <br /> sinh<br />  D. Tiếng ồn<br /> 3. Vật tự phát ra ánh sáng là:<br />     A. Mặt Trời               B. Mặt Trăng  C. Trái Đất              D. <br /> Điện <br /> 4. Âm thanh có thể lan truyền qua:<br />     A. Chất khí, chất lỏng        C. Chất lỏng, chất rắn           <br />     B. Chất khí, chất rắn                   D. Chất khí, chất lỏng, chất rắn<br /> Câu 2.(2 điểm) Nối ô chữ ở cột A với ô chữ ở cột B sao cho phù hợp<br /> A                                                           B<br /> <br /> 1. Len<br /> a) Dẫn nhiệt tốt<br /> <br /> 2. Đồng<br /> <br /> <br /> 3.Nhôm<br /> b) Dẫn nhiệt kém<br /> 4. Gỗ<br /> <br /> <br /> Câu 3.(1,5 điểm) Đúng ghi Đ, sai ghi S vào ô trống.<br />             A. Động vật sống được là nhờ thức ăn, không cần không khí.<br />             B. Nhiệt độ sôi của nước là 100 OC.<br /> <br />   Người thực hiện: Lê Minh Hoàng ­ Trường TH Tây Phong                                                    18 <br /> Một số biện pháp hướng dẫn giáo viên ra đề kiểm tra môn Khoa học theo Thông tư 22/2016<br /> C. Các loài thực vật đều có nhu cầu nước, chất khoáng như nhau.<br /> Câu 4.(1,5 điểm) Điền các từ  cỏ, thỏ, cáo vào ô trống để chỉ mối quan hệ <br /> thức ăn trong sơ đồ sau:<br /> <br /> 1. …………. 2. …………. 3. ………….<br />        <br /> <br /> Câu 5. (1 điểm) Nêu tác hại của tiếng ồn đối với con người.<br /> ...................................................................................................................................................<br /> ...........................................................................................................................................................<br /> Câu 6. (1 điểm) Em cần làm những gì để góp phần bảo vệ bầu không khí ?<br /> ............................................................................................................................