Biện pháp quản lí hoạt động sinh hoạt chuyên môn theo hướng đổi mới tại các trường tiểu học quận 8, thành phố Hồ Chí Minh

VJE<br /> <br /> Tạp chí Giáo dục, Số đặc biệt Kì 1 tháng 5/2018, tr 41-44; 12<br /> <br /> BIỆN PHÁP QUẢN LÍ HOẠT ĐỘNG SINH HOẠT CHUYÊN MÔN THEO HƯỚNG<br /> ĐỔI MỚI TẠI CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC QUẬN 8, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH<br /> Nguyễn Thị Ngọc Mỹ Lệ - Trường Tiểu học Bông Sao, phường 5, quận 8, TP. Hồ Chí Minh<br /> Ngày nhận bài: 21/04/2018; ngày sửa chữa: 27/04/2018; ngày duyệt đăng: 10/05/2018.<br /> Abstract: Management of professional activities towards innovation is an important task of<br /> principals at primary schools which contributes to improvement of learning results of students and<br /> enhancement of educational quality of the school. The article analyses the reality of professional<br /> activities management towards innovation at the primary schools in District 8, Ho Chi Minh City.<br /> Also, the article proposes solutions to enhance effectiveness of manage these activities at schools.<br /> Keywords: Solution, professional activities towards innovation, primary schools, District 8, Ho<br /> Chi Minh City.<br /> địa bàn quận 8, TP. Hồ Chí Minh (Bông Sao; Âu Dương<br /> Lân, Lưu Hữu Phước, Lý Thái Tổ, Hồng Đức, Lý Nhân<br /> Tông) vào tháng 2-3/2017 đã cho thấy, công tác lập kế<br /> hoạch, tổ chức, lãnh đạo thực hiện và kiểm tra, đánh giá<br /> hoạt động sinh hoạt chuyên môn theo hướng đổi mới<br /> SHCM theo hướng đổi mới được quan tâm thực hiện<br /> nhưng chưa tốt như mong muốn, còn thiếu chặt chẽ, cần<br /> có những biện pháp quản lí cụ thể để nâng cao hiệu quả<br /> quản lí hoạt động SHCM theo hướng đổi mới.<br /> 2. Nội dung nghiên cứu<br /> 2.1. Khái niệm về quản lí hoạt động sinh hoạt chuyên<br /> môn theo hướng đổi mới<br /> SHCM theo hướng đổi mới là SHCM theo hướng lấy<br /> học sinh (HS) làm trung tâm, cũng là hoạt động SHCM<br /> nhưng ở đó GV tập trung phân tích các vấn đề liên quan<br /> đến người học như: HS học như thế nào? Gặp khó khăn<br /> gì trong học tập? Nội dung và phương pháp dạy học có<br /> phù hợp và gây hứng thú cho HS không? Kết quả học tập<br /> của HS có được cải thiện không? Cần điều chỉnh gì và<br /> điều chỉnh như thế nào? [2].<br /> Mục tiêu của SHCM theo hướng đổi mới không<br /> nhằm đánh giá giờ học, đánh giá GV mà giúp GV quan<br /> tâm đến tất cả các đối tượng HS, điều chỉnh nội dung, tìm<br /> ra phương pháp và hình thức tổ chức dạy học phù hợp<br /> với đối tượng HS của mình; mạnh dạn đưa ra ý kiến, từ<br /> đó phát huy tính tự giác, chủ động, sáng tạo trong quá<br /> trình soạn giảng, thực hành lên tiết dạy; trau dồi chuyên<br /> môn nghiệp vụ, nâng cao năng lực dạy học của bản thân,<br /> mỗi GV tự rút ra bài học cho bản thân mình thông qua<br /> việc dự giờ, quan sát hoạt động học của HS, từ đó vận<br /> dụng vào điều kiện thực tế của lớp mình; SHCM theo<br /> hướng đổi mới giúp nâng cao hiệu quả SHCM của tổ<br /> chuyên môn, của trường góp phần nâng cao năng lực<br /> quản lí cho cán bộ quản lí giáo dục; tạo chuyển biến<br /> mạnh mẽ về chất lượng và hiệu quả giáo dục toàn diện<br /> HS đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục [2].<br /> <br /> 1. Mở đầu<br /> Với mỗi giáo viên (GV), năng lực chuyên môn luôn cần<br /> được “vun đắp” mỗi ngày và cách học hỏi nhanh nhất không<br /> gì bằng học hỏi kinh nghiệm của đồng nghiệp. Chính trong<br /> các buổi sinh hoạt chuyên môn (SHCM), họ sẽ được trao<br /> đổi, thảo luận các vấn đề như: từ phương pháp giảng dạy,<br /> soạn giáo án, giao tiếp ứng xử trong môi trường sư phạm<br /> đến kĩ năng học tập suốt đời phục vụ cho nghề nghiệp của<br /> bản thân. Tuy nhiên, những năm gần đây, việc SHCM trong<br /> các trường tiểu học còn nặng về hình thức và mang tính chất<br /> “hành chính” nên chưa đạt yêu cầu đặt ra, chưa đem lại<br /> nhiều hiệu quả về mặt bồi dưỡng chuyên môn, chưa cho GV<br /> thấy việc SHCM góp phần phát triển khả năng giảng dạy<br /> của họ. Việc chuẩn bị nội dung cho các buổi SHCM còn hời<br /> hợt, chưa có sức thuyết phục nên không thu hút được sự<br /> quan tâm trao đổi của GV. Nội dung đưa ra trao đổi còn<br /> chưa phong phú, chưa đi sâu vào các vấn đề trọng tâm đổi<br /> mới phương pháp dạy học và tháo gỡ những khó khăn cho<br /> GV trong tổ; những vấn đề mới và khó ít được đưa ra bàn<br /> bạc, thảo luận. Công tác quản lí chỉ đạo của Ban Giám hiệu<br /> chưa sát sao, thiếu sự đôn đốc và kiểm tra thường xuyên. Vì<br /> thế, GV có cảm giác nặng nề, miễn cưỡng khi tham gia vào<br /> các cuộc họp chuyên môn.<br /> Năm học 2014-2015, Bộ GD-ĐT đã ban hành kế<br /> hoạch số 80/KH-BGDĐT ngày 25/02/2014 về tổ chức<br /> thực hiện đổi mới SHCM trong trường phổ thông và<br /> trung tâm giáo dục thường xuyên với yêu cầu: trang bị<br /> cho cán bộ quản lí, GV các kĩ năng cơ bản, cần thiết trong<br /> SHCM để đảm bảo cho hoạt động này thực sự thiết thực<br /> và có hiệu quả [1].<br /> Những năm gần đây, tại các trường tiểu học quận 8,<br /> TP. Hồ Chí Minh đã tổ chức các buổi tập huấn về các<br /> phương pháp dạy học tích cực, hoạt động đổi mới<br /> SHCM. Tuy nhiên, làm thế nào để quản lí SHCM, tổ<br /> chuyên theo hướng đổi mới thì chưa được đề cập. Kết<br /> quả khảo sát thực trạng tại 6 trường tiểu học công lập trên<br /> 41<br /> <br /> Email: tanle077@gmail.com<br /> <br /> VJE<br /> <br /> Tạp chí Giáo dục, Số đặc biệt Kì 1 tháng 5/2018, tr 41-44; 12<br /> <br /> Theo tác giả Nguyễn Lộc (2010), “Quản lí là quá<br /> trình lập kế hoạch, tổ chức, lãnh đạo, kiểm tra công việc<br /> của các thành viên trong tổ chức và sử dụng mọi nguồn<br /> lực sẵn có để đạt mục tiêu của tổ chức” [3; tr 16].<br /> Quản lí hoạt động SHCM theo hướng đổi mới là hoạt<br /> động có chủ đích, thông qua việc thực hiện bốn chức<br /> năng quản lí của chủ thể quản lí (hiệu trưởng) đến đối<br /> tượng quản lí (tổ chuyên môn, GV) theo hướng nâng cao<br /> hiệu quả SHCM của trường, của tổ chuyên môn, đảm bảo<br /> GV được trao đổi, chia sẻ, học tập kinh nghiệm lẫn nhau.<br /> 2.2. Các biện pháp quản lí hoạt động sinh hoạt chuyên<br /> môn theo hướng đổi mới tại các trường tiểu học quận<br /> 8, Thành phố Hồ Chí Minh<br /> 2.2.1. Bồi dưỡng nhận thức chuyên môn cho cán bộ quản<br /> lí, tổ trưởng chuyên môn, giáo viên về sinh hoạt chuyên<br /> môn theo hướng đổi mới<br /> - Mục tiêu: Nhằm nâng cao nhận thức cho cán bộ quản<br /> lí, tổ trưởng chuyên môn, GV về mục đích, ý nghĩa và giúp<br /> họ hiểu rõ sự cấp thiết của việc SHCM theo hướng đổi mới<br /> là góp phần nâng cao kết quả học tập của HS.<br /> - Nội dung: Bồi dưỡng nhận thức chuyên môn cho<br /> cán bộ quản lí, tổ trưởng chuyên môn về quản lí SHCM<br /> theo hướng đổi mới và bồi dưỡng nhận thức chuyên môn<br /> cho GV về SHCM theo hướng đổi mới.<br /> - Cách thức thực hiện:<br /> 1) Bồi dưỡng nhận thức chuyên môn cho cán bộ quản<br /> lí, tổ trưởng chuyên môn về quản lí SHCM theo hướng<br /> đổi mới: + Hiệu trưởng tạo điều kiện để cán bộ quản lí,<br /> tổ trưởng chuyên môn tham gia các lớp học về nghiệp vụ<br /> quản lí; + Cung cấp các văn bản chỉ đạo của cấp trên;<br /> định hướng, tư vấn cho tổ trưởng chuyên môn trong việc<br /> xây dựng kế hoạch, tổ chức, phân công thực hiện SHCM<br /> theo hướng lấy HS làm trung tâm; + Hiệu trưởng tham<br /> gia sinh hoạt tổ chuyên môn để nắm bắt thông tin và kịp<br /> thời hỗ trợ tổ trưởng chuyên môn trong quá trình điều<br /> hành, đồng thời giải đáp những vướng mắc của GV;<br /> 2) Bồi dưỡng nhận thức chuyên môn cho GV về<br /> SHCM theo hướng đổi mới: + Hiệu trưởng cập nhật các<br /> văn bản chỉ đạo, tài liệu SHCM theo hướng lấy HS làm<br /> trung tâm và phổ biến kịp thời đến từng GV thông qua tổ<br /> trưởng chuyên môn, qua thư điện tử; + Căn cứ vào tình<br /> hình thực tiễn, nhu cầu của GV và của đơn vị, hiệu trưởng<br /> lập kế hoạch bồi dưỡng kĩ năng dạy minh họa và dự giờ<br /> dựa trên phân tích hoạt động học của HS cho GV; + Mời<br /> chuyên gia hoặc phân công tổ trưởng chuyên môn, GV<br /> có năng lực làm báo cáo viên về các kĩ năng SHCM dựa<br /> trên phân tích hoạt động học của HS; về các phương pháp<br /> và kĩ thuật dạy học tích cực; hướng dẫn sử dụng các thiết<br /> bị hiện đại phục vụ tiết dạy; + Tổ chức thao giảng để GV<br /> có cơ hội chia sẻ kinh nghiệm, phân tích hoạt động học,<br /> <br /> các biểu hiện tâm lí của HS, những điều HS học được và<br /> chưa học được, thảo luận tìm kiếm biện pháp khắc phục;<br /> + Kiểm tra, đánh giá kết quả đạt được của GV bằng cách<br /> tham gia các buổi SHCM, dự giờ tiết dạy hằng ngày để<br /> xem GV đã vận dụng được những gì sau khi đã tổ chức<br /> thảo luận, rút kinh nghiệm, kiểm tra giáo án;<br /> + Khuyến khích, động viên, tạo điều kiện thuận lợi để<br /> GV tự học, tự nghiên cứu nhằm biến quá trình bồi dưỡng,<br /> đào tạo thành nhu cầu của chính bản thân GV.<br /> - Điều kiện thực hiện: + Sắp xếp thời gian tập huấn<br /> hợp lí để mọi cán bộ quản lí, GV đều có thể tham gia;<br /> + Báo cáo viên phải là những người giỏi chuyên môn, có<br /> kĩ năng tổ chức lớp tập huấn, lựa chọn nội dung cần thiết<br /> và cốt lõi cần trình bày; + Phân công nhân sự chuẩn bị<br /> chu đáo phòng họp, thiết bị hỗ trợ phục vụ cho lớp học;<br /> + Có kinh phí hợp lí cho báo cáo viên, công tác tổ chức<br /> lớp học và in ấn tài liệu.<br /> 2.2.2. Tăng cường lập kế hoạch sinh hoạt chuyên môn<br /> theo hướng đổi mới<br /> - Mục tiêu: Nhằm bảo đảm SHCM theo hướng đổi mới<br /> được thực hiện một cách hiệu quả và đáp ứng yêu cầu đổi<br /> mới giáo dục; nhằm đưa hoạt động SHCM theo hướng đổi<br /> mới trở thành một hoạt động ổn định, có chiều sâu.<br /> - Nội dung: Trước hết, cần xác định các loại kế hoạch<br /> mà trường tiểu học cần thực hiện trong hoạt động SHCM<br /> theo hướng đổi mới: đó là kế hoạch chuyên môn của<br /> trường theo năm, tháng; kế hoạch năm của tổ chuyên<br /> môn, kế hoạch chuyên đề của trường.<br /> - Cách thực hiện:<br /> 1) Thực hiện xây dựng kế hoạch SHCM theo hướng<br /> đổi mới theo năm, tháng của trường, kế hoạch phải đảm<br /> bảo cấu trúc: + Căn cứ thực hiện kế hoạch: Phần này cần<br /> trình bày các căn cứ pháp lí, cơ sở lí luận, cơ sở thực tiễn<br /> để quản lí SHCM theo hướng đổi mới; + Mục tiêu: Hiệu<br /> trưởng xác định mục tiêu của nhà trường cần đạt trong hoạt<br /> động chuyên môn tương ứng với từng giai đoạn, mục tiêu<br /> này phải phù hợp với điều kiện của các nguồn lực trường<br /> đang sở hữu và đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục; + Nội<br /> dung và biện pháp thực hiện: Hiệu trưởng lựa chọn những<br /> nội dung công việc cần thực hiện dựa trên các hướng dẫn<br /> của Phòng GD-ĐT và nhu cầu của GV, HS của trường;<br /> + Phân công thực hiện: Đối với từng nội dung công việc,<br /> hiệu trưởng phải dự kiến phân công bộ phận, tổ khối thực<br /> hiện sao cho phát huy được nguồn nhân lực sẵn có của đơn<br /> vị; + Lịch (thời gian) thực hiện: Hiệu trưởng dự kiến các<br /> công việc cần làm trong từng tháng, chú ý đến các chủ<br /> điểm của tháng, kế hoạch thời gian năm học để chủ động<br /> hơn trong việc thực hiện; + Kinh phí thực hiện: Kinh phí<br /> dành cho SHCM trong mỗi trường còn thấp. Thông<br /> thường, kinh phí chỉ dành cho GV phụ trách dạy minh họa,<br /> 42<br /> <br /> VJE<br /> <br /> Tạp chí Giáo dục, Số đặc biệt Kì 1 tháng 5/2018, tr 41-44; 12<br /> <br /> kinh phí dành cho việc trang bị đồ dùng dạy học không<br /> đáng kể. Vì vậy, để có thể thực hiện hiệu quả SHCM theo<br /> hướng đổi mới, rất cần chủ thể quản lí ở các trường tiểu<br /> học quan tâm đầu tư kinh phí cho hoạt động này.<br /> 2) Trường quản lí tổ chuyên môn xây dựng kế hoạch<br /> SHCM theo hướng đổi mới theo năm, tháng: Tổ trưởng<br /> chuyên môn dự thảo kế hoạch SHCM của tổ, trình hiệu<br /> trưởng xem xét, phê duyệt, thực hiện điều chỉnh, bổ sung<br /> trước khi tiến hành. Kế hoạch thông thường gồm: + Xác<br /> định nhu cầu học tập, năng lực của HS: Tổ trưởng chuyên<br /> môn và GV trong tổ phải hiểu được đối tượng HS của lớp<br /> mình nói riêng, tổ mình nói riêng cần hình thành, phát triển<br /> những năng lực nào từ đó xác định môn học và bài dạy; +<br /> Lựa chọn bài dạy minh họa: Các tổ xác định được nội dung<br /> phù hợp với đối tượng HS, mục tiêu cần đạt của bài, giúp<br /> HS hình thành những kiến thức, kĩ năng gì, từ đó lựa chọn<br /> hình thức tổ chức, phương pháp, kĩ thuật dạy học và thiết<br /> bị dạy học tương ứng nhằm phát huy được tính chủ động,<br /> sáng tạo của HS; + Phân công GV dạy minh họa, chuẩn bị<br /> các phương tiện dạy học, đề nghị hỗ trợ từ các bộ phận có<br /> liên quan: Căn cứ vào giáo án đã thiết kế, tổ trưởng chuyên<br /> môn phân công: GV dạy minh họa; GV hỗ trợ chuẩn bị đồ<br /> dùng, phương tiện dạy học; đề xuất với hiệu trưởng nhân<br /> sự chuẩn bị phòng họp để dự giờ tiết dạy minh họa; + Dự<br /> kiến nội dung thảo luận: Đây là nội dung có ý nghĩa quyết<br /> định chất lượng trong SHCM theo hướng đổi mới, người<br /> chủ trì phải dự kiến được các nội dung sẽ thảo luận nhằm<br /> đạt được mục tiêu; - Đánh giá kết quả đạt được, rút kinh<br /> nghiệm cho các buổi sinh hoạt tiếp theo.<br /> - Điều kiện thực hiện: + Các kế hoạch, công văn, tài<br /> liệu hướng dẫn nhiệm vụ năm học phải được hiệu trưởng<br /> cập nhật đầy đủ và kịp thời phổ biến đến cán bộ quản lí,<br /> tổ trưởng chuyên môn, GV trong trường; + Xếp thời<br /> khóa biểu thuận lợi, mỗi tuần các tổ chuyên môn có một<br /> buổi cố định dành cho sinh hoạt chuyên môn theo hướng<br /> đổi mới; + Tổ trưởng chuyên môn phải thảo luận với các<br /> thành viên trong tổ và cán bộ quản lí nhà trường khi tiến<br /> hành xây dựng kế hoạch để huy động được trí tuệ tập thể,<br /> đảm bảo sự đồng thuận và thành công của kế hoạch.<br /> 2.2.3. Cải tiến việc tổ chức thực hiện sinh hoạt chuyên<br /> môn theo hướng đổi mới<br /> - Mục tiêu: Giúp hiệu trưởng sử dụng, sắp xếp nhân<br /> sự hợp lí (nhất là trong vấn đề cơ cấu tổ trưởng chuyên<br /> môn), phát huy hết hiệu quả nguồn lực; giúp các bộ phận,<br /> tổ chuyên môn, GV xác định rõ nhiệm vụ trong SHCM<br /> theo hướng lấy HS làm trung tâm.<br /> - Cách thực hiện biện pháp:<br /> 1) Hiệu trưởng xây dựng quy chế làm việc, quy chế<br /> SHCM và quy chế phối hợp trong đó quy định nhiệm vụ<br /> của từng bộ phận, từng cá nhân: + Hiệu trưởng: điều<br /> <br /> hành công việc chung; + Phó hiệu trưởng: tham mưu cho<br /> hiệu trưởng, cùng với hiệu trưởng quản lí hoạt động<br /> SHCM theo hướng đổi mới và chịu trách nhiệm trước<br /> hiệu trưởng về nhiệm vụ được phân công; + Thư viện:<br /> cung cấp tài liệu, sách giáo khoa, sách tham khảo cho<br /> GV, HS phục vụ cho hoạt động SHCM theo hướng đổi<br /> mới; + Thiết bị: hỗ trợ các tổ chuyên môn, GV, HS đồ<br /> dùng dạy học cần thiết; + Kế toán, thủ quỹ: dự trù kinh<br /> phí cho hoạt động SHCM theo hướng đổi mới, được cân<br /> đối từ các nguồn kinh phí của trường; + Tổ trưởng<br /> chuyên môn: xây dựng kế hoạch, phân công, điều hành<br /> hoạt động SHCM theo hướng đổi mới của tổ, và của<br /> trường khi được hiệu trưởng phân công; báo cáo, thống<br /> kê khi hiệu trưởng yêu cầu; + GV: tham gia thiết kế, lên<br /> tiết dạy minh họa, dự giờ, thảo luận cùng với các thành<br /> viên khác trong tổ, trong trường.<br /> 2) Xây dựng đội ngũ tổ trưởng chuyên môn đủ năng<br /> lực: + Có thể nói, tổ trưởng chuyên môn là “cánh tay nối<br /> dài” của hiệu trưởng, giúp hiệu trưởng thực hiện nhiệm<br /> vụ giáo dục của trường. Vì vậy, tổ trưởng chuyên môn<br /> vừa giỏi chuyên môn, vừa có năng lực quản lí điều hành<br /> hoạt động của tổ sẽ hỗ trợ rất nhiều cho công tác quản lí<br /> chuyên môn cũng như quản lí nhà trường của hiệu<br /> trưởng. Muốn thế, hiệu trưởng phải thật khách quan và<br /> minh bạch, phát huy dân chủ trong việc lựa chọn đối<br /> tượng, từ những người được tập thể tin tưởng và tín<br /> nhiệm; + Có kế hoạch bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ<br /> cho đội ngũ này; + Tăng cường đối thoại để nắm bắt tâm<br /> tư, nguyện vọng, tư vấn, hỗ trợ tổ trưởng chuyên môn<br /> giải quyết những vấn đề vướng mắc, tồn đọng trong khi<br /> điều hành hoạt động SHCM theo hướng đổi mới của tổ.<br /> - Điều kiện thực hiện: + Cán bộ quản lí cần có nhận<br /> thức đúng đắn về tầm quan trọng của SHCM theo hướng<br /> đổi mới, từ đó quan tâm, tạo điều kiện thuận lợi, động<br /> viên, khuyến khích các bộ phận thực hiện tốt nhiệm vụ;<br /> + Cán bộ quản lí, tổ trưởng chuyên môn, GV phải có hiểu<br /> biết mục đích, nội dung, quy trình, kĩ thuật hỗ trợ khi sinh<br /> hoạt chuyên môn theo hướng lấy HS làm trung tâm. Do<br /> đó, công tác bồi dưỡng về hoạt động này phải được thực<br /> hiện thường xuyên.<br /> 2.2.4. Đẩy mạnh công tác lãnh đạo thực hiện sinh hoạt<br /> chuyên môn theo hướng đổi mới<br /> - Mục tiêu: Nhằm định hướng, điều khiển tốt hoạt<br /> động SHCM theo hướng đổi mới. Tạo động lực cho cán<br /> bộ quản lí, tổ trưởng chuyên môn, GV tại các trường tiểu<br /> học quận 8 trong việc SHCM theo hướng đổi mới.<br /> - Nội dung: Nâng cao năng lực về hoạt động SHCM<br /> theo hướng đổi mới cho cán bộ, tổ trưởng chuyên môn,<br /> giáo viên trong trường. Quan tâm đầu tư kinh phí, kích<br /> thích hoạt động SHCM theo hướng đổi mới. Phát huy<br /> <br /> 43<br /> <br /> VJE<br /> <br /> Tạp chí Giáo dục, Số đặc biệt Kì 1 tháng 5/2018, tr 41-44; 12<br /> <br /> hiệu quả của việc triển khai các văn bản chỉ đạo của Sở<br /> và Phòng GD-ĐT.<br /> - Cách thực hiện: 1) Tổ chức lớp tập huấn cho cán bộ,<br /> tổ trưởng chuyên môn, GV trong trường các kiến thức, kĩ<br /> năng về SHCM theo hướng đổi mới dưới nhiều hình thức<br /> như mời báo cáo viên hoặc những người có năng lực báo<br /> cáo; tổ chức các buổi nói chuyện chia sẻ kinh nghiệm của<br /> những tổ chuyên môn, GV thực hiện tốt; phối hợp với các<br /> đơn vị trong cụm chuyên môn thực hiện các buổi SHCM<br /> theo hướng lấy học sinh làm trung tâm để tổ trưởng<br /> chuyên môn, GV được học hỏi, chia sẻ kinh nghiệm lẫn<br /> nhau; 2) Đưa vào quy chế chi tiêu nội bộ các mức phí cao<br /> nhất có thể dành cho SHCM theo hướng đổi mới nhằm tạo<br /> động lực làm việc cho những người tham gia và để tăng<br /> hiệu quả của hoạt động SHCM theo hướng đổi mới vì thực<br /> tế hiện nay tại các trường tiểu học quận 8, mỗi GV khi lên<br /> tiết thao giảng chuyên đề nhận được khoản kinh phí hỗ trợ<br /> mang tính tượng trưng, chưa xứng đáng với công sức và<br /> chi phí đầu tư. Hiệu trưởng cần kịp thời động viên và khen<br /> thưởng những tập thể, cá nhân thực hiện tốt và có nhiều<br /> đóng góp cho SHCM theo hướng đổi mới trong các buổi<br /> họp cơ quan, sơ kết, tổng kết, tuyên dương trên bảng thông<br /> tin, trang web của đơn vị; 3) Chỉ đạo phó hiệu trưởng<br /> chuyên môn cập nhật thường xuyên các văn bản chỉ đạo,<br /> các hướng dẫn mới có liên quan, cụ thể hóa và hướng dẫn,<br /> giải thích thật cụ thể, tường minh đảm bảo GV hiểu và<br /> thực hiện đúng, đẩy mạnh việc nghiên cứu các văn bản đó<br /> trong các buổi SHCM của trường, của tổ.<br /> - Điều kiện thực hiện: + Hiệu trưởng nhận thức đúng<br /> về tầm quan trọng của sinh hoạt chuyên môn theo hướng<br /> đổi mới; + Mỗi GV xác định rõ ý thức, trách nhiệm phải<br /> nâng cao kết quả học tập của HS, nâng cao chất lượng<br /> giảng dạy. Đầu tư thời gian cho việc tự nghiên cứu, tự<br /> học hệ thống lí luận về sinh hoạt chuyên môn theo hướng<br /> đổi mới; chú tâm theo dõi, quan sát, nắm bắt đặc điểm<br /> tâm sinh lí HS; tích cực thảo luận, chia sẻ kinh nghiệm;<br /> đoàn kết, hợp tác cùng các thành viên khác trong tổ, trong<br /> trường để hoạt động sinh hoạt chuyên môn theo hướng<br /> đổi mới đạt hiệu quả.<br /> 2.2.5. Tăng cường công tác kiểm tra, đánh giá thực hiện<br /> sinh hoạt chuyên môn theo hướng đổi mới<br /> - Mục tiêu: Kiểm tra, đánh giá là chức năng cơ bản,<br /> có vai trò quan trọng trong công tác quản lí của hiệu<br /> trưởng nói chung và quản lí SHCM theo hướng đổi mới<br /> nói riêng; kiểm tra, đánh giá nhằm mục đích phát huy<br /> những yếu tố tích cực và điều chỉnh những sai lệch trong<br /> quá trình thực hiện<br /> - Nội dung: Xác định tiêu chí cần kiểm tra kiểm tra trong<br /> SHCM theo hướng đổi mới; Đưa vào kế hoạch các hoạt động<br /> kiểm tra; Thu thập thông tin, tổ chức kiểm tra, đánh giá; Rút<br /> kinh nghiệm trong quá trình thực hiện SHCM theo hướng đổi<br /> <br /> mới của trường, của tổ chuyên môn, tiến hành điều chỉnh kế<br /> hoạch; Làm cho hoạt động kiểm tra của trường trở thành hoạt<br /> động tự kiểm tra của tổ chuyên môn, của GV.<br /> - Cách thực hiện: 1) Hiệu trưởng căn cứ kế hoạch<br /> SHCM theo hướng đổi mới và các văn bản pháp quy về<br /> công tác kiểm tra xây dựng các tiêu chí kiểm tra, đưa xuống<br /> cán bộ quản lí, tổ trưởng chuyên môn, GV trong trường bàn<br /> bạc, thảo luận, thống nhất. Việc xác định tiêu chí, quy định<br /> kiểm tra sẽ giúp cho hoạt động này mang tính toàn diện,<br /> khách quan, công bằng; 2) Hiệu trưởng xây dựng kế hoạch<br /> kiểm tra: kế hoạch kiểm tra sẽ giúp cho hoạt động kiểm tra<br /> thực hiện khoa học, nền nếp, không tự phát, tùy tiện. Thực<br /> tế ở các trường tiểu học quận 8 hoạt động kiểm tra các bộ<br /> phận, các hoạt động được quy định trong kế hoạch kiểm tra<br /> nội bộ hằng năm, xây dựng từ đầu năm học. Tuy nhiên, hoạt<br /> động SHCM theo hướng đổi mới là hoạt động quan trọng<br /> góp phần nâng cao chất lượng giảng dạy của nhà trường,<br /> cần được quan tâm đẩy mạnh. Trong kế hoạch kiểm tra,<br /> hiệu trưởng cần quy định cụ thể mục đích, yêu cầu, nội<br /> dung, hình thức kiểm tra, thời gian tiến hành kiểm tra;<br /> 3) Thu thập thông tin kiểm tra thông qua việc thực hiện các<br /> biện pháp và hình thức kiểm tra khác nhau: hiệu trưởng<br /> kiểm tra SHCM theo hướng đổi mới bằng cách tham dự<br /> sinh hoạt chung với các tổ, dự giờ GV, kiểm tra biên bản<br /> SHCM. Đây là điều kiện đảm bảo cho SHCM theo hướng<br /> đổi mới vì trong lúc thảo luận có những vấn đề phát sinh cần<br /> được hiệu trưởng định hướng và chỉ đạo thực hiện nhưng<br /> lâu nay hoạt động này thường được hiệu trưởng các trường<br /> tiểu học quận 8 phân công cho phó hiệu trưởng hoặc tổ<br /> trưởng chuyên môn phụ trách; 4) Sau khi thực hiện kiểm tra,<br /> hiệu trưởng đánh giá mức độ thực hiện nhiệm vụ của các bộ<br /> phận, cá nhân, hiệu quả đạt được so với mục tiêu ban đầu<br /> trong kế hoạch, phân tích nguyên nhân thật cặn kẽ, từ đó tiến<br /> hành điều chỉnh các sai lệch, phổ biến những kinh nghiệm<br /> hay, đạt kết quả cao trong SHCM theo hướng đổi mới đến<br /> toàn thể cán bộ quản lí, GV trong trường để áp dụng; 5)<br /> Thực tế, hoạt động kiểm tra lâu nay gây tâm lí nặng nề cho<br /> GV, dẫn đến tâm thế đối phó. Biết trước việc kiểm tra dự<br /> giờ, GV thường chuẩn bị kĩ càng, dạy trước cho HS để kết<br /> quả kiểm tra được tốt, trái với mục đích của hoạt động<br /> SHCM theo hướng đổi mới là tập trung phân tích hoạt động<br /> học của HS, quan sát, tìm hiểu những thuận lợi và khó khăn<br /> trong quá trình học để tìm ra các giải pháp nâng cao kết quả<br /> học tập của các em. Để đạt được mục đích này thì việc thay<br /> đổi tư duy của GV, giúp họ tự tin, phát huy sự sáng tạo trong<br /> quá trình dạy học là hết sức quan trọng, mà cụ thể là từ việc<br /> thay đổi quan điểm kiểm tra là đánh giá. Vì vậy, hiệu trưởng<br /> phải làm cho hoạt động kiểm tra của trường thành hoạt động<br /> tự kiểm tra của GV, của tổ chuyên môn, giúp họ không cảm<br /> thấy áp lực, tự giác thực hiện tốt nhiệm vụ được phân công.<br /> (Xem tiếp trang 12)<br /> 44<br /> <br /> VJE<br /> <br /> Tạp chí Giáo dục, Số đặc biệt Kì 1 tháng 5/2018, tr 9-12<br /> <br /> viên. Cần có tư duy phản biện, tư duy phán đoán lâu dần<br /> hình thành cho mình khả năng phê phán.<br /> + SV biết gắn học tập với hoạt động thực tiễn, phải<br /> sáng tạo, học đi đôi với hành; thông qua thực tiễn làm sáng<br /> tỏ nội dung tri thức, kiểm nghiệm tri thức, biến tri thức<br /> thành kĩ năng của mình.<br /> 3. Kết luận<br /> Sự phát triển của đất nước ta trong giai đoạn hiện nay<br /> đang tạo ra điều kiện để thế hệ trẻ có cơ hội đến trường<br /> học tập, nâng cao hiểu biết và hội nhập thế giới. Tuy<br /> nhiên, trước yêu cầu đổi mới giáo dục nhằm phát huy<br /> tính chủ động tích cực sáng tạo của người học thì tự học<br /> có vai trò rất quan trọng. Thấm nhuần tư tưởng Hồ Chí<br /> Minh, người học phải không ngừng tự học cố gắng vươn<br /> lên chiếm lĩnh tri thức; đồng thời, người dạy cũng có<br /> những biện pháp thiết thực hướng dẫn, kiểm tra, đánh giá<br /> để hình thành và nâng cao năng lực tự học cho SV, giúp<br /> SV trở thành những người làm chủ tri thức đáp ứng yêu<br /> cầu ngày càng cao của sự nghiệp đổi mới đất nước.<br /> <br /> BIỆN PHÁP QUẢN LÍ HOẠT ĐỘNG…<br /> (Tiếp theo trang 44)<br /> - Điều kiện thực hiện: + Các tiêu chí kiểm tra phải<br /> được xác định rõ ràng, cụ thể; + Hiệu trưởng phải thành<br /> lập Ban kiểm tra để ban này hỗ trợ hiệu trưởng thực hiện<br /> nhiệm vụ kiểm tra. Đó là những người có chuyên môn<br /> trong SHCM theo hướng đổi mới, có phẩm chất tốt,<br /> khách quan, công tâm trong đánh giá.<br /> 3. Kết luận<br /> Mỗi biện pháp trên có tính độc lập tương đối nhưng<br /> chúng có mối liên quan chặt chẽ với nhau, tác động qua lại<br /> lẫn nhau, thống nhất với nhau trong một chỉnh thể hệ thống<br /> các biện pháp nhằm quản lí có hiệu quả hoạt động SHCM<br /> theo hướng đổi mới tại các trường tiểu học quận 8, TP. Hồ<br /> Chí Minh; trong đó “Nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lí,<br /> tổ trưởng chuyên môn, GV về tầm quan trọng của SHCM<br /> theo hướng đổi mới” là biện pháp có ý nghĩa như là “điều kiện<br /> cần” để thực hiện thành công các biện pháp còn lại, vì muốn<br /> thay đổi, muốn đổi mới thì trước hết tư tưởng phải thông suốt.<br /> Hiệu trưởng thực hiện đồng bộ, linh hoạt các biện pháp được<br /> đề xuất ở trên phù hợp với điều kiện thực tế của nhà trường<br /> thì chắc chắn công tác quản lí sẽ đạt hiệu quả tốt hơn, góp<br /> phần thực hiện tốt mục tiêu giáo tại các trường này.<br /> <br /> Tài liệu tham khảo<br /> [1] Ban Bí thư Trung ương Đảng (2011). Hồ Chí Minh<br /> toàn tập, tập 15. NXB Chính trị Quốc gia - Sự thật.<br /> [2] Ban Bí thư Trung ương Đảng (2011). Hồ Chí Minh<br /> toàn tập, tập 11. NXB Chính trị Quốc gia - Sự thật.<br /> [3] Ban Bí thư Trung ương Đảng (2011). Hồ Chí Minh<br /> toàn tập, tập 4. NXB Chính trị Quốc gia - Sự thật.<br /> [4] Ban Bí thư Trung ương Đảng (2011). Hồ Chí Minh<br /> toàn tập, tập 6. NXB Chính trị Quốc gia - Sự thật.<br /> [5] Ban Bí thư Trung ương Đảng (2011). Hồ Chí Minh<br /> toàn tập, tập 8. NXB Chính trị Quốc gia - Sự thật.<br /> [6] Ban Bí thư Trung ương Đảng (2011). Hồ Chí Minh<br /> toàn tập, tập 5. NXB Chính trị Quốc gia - Sự thật.<br /> [7] Ban Bí thư Trung ương Đảng (2011). Hồ Chí Minh<br /> toàn tập, tập 12. NXB Chính trị Quốc gia - Sự thật.<br /> [8] Hoàng Thu Phương (2018). Một số biện pháp phát<br /> triển năng lực tự học cho sinh viên trong dạy học môn<br /> “Những nguyên lí cơ bản của chủ nghĩa Mác Lênin”. Tạp chí Giáo dục, số 421, tr 50-53.<br /> [9] Nguyễn Thị Diễm Hằng (2017). Một số phương pháp<br /> hướng dẫn sinh viên tự học các môn Lí luận chính trị<br /> có hiệu quả. Tạp chí Giáo dục, số đặc biệt kì II tháng<br /> 10, tr 256-259.<br /> [10] Phạm Thị Thúy Vân (2017). Bồi dưỡng ý thức và<br /> phương pháp tự học cho sinh viên Trường Đại học<br /> Sư phạm Hà Nội 2 theo tư tưởng Hồ Chí Minh - thực<br /> trạng và giải pháp. Tạp chí Giáo dục, số 413, tr 1-3.<br /> <br /> Tài liệu tham khảo<br /> [1] Bộ GD-ĐT (2014). Kế hoạch số 80/KH-BGDĐT<br /> ngày 25/02/2014 về tổ chức thực hiện đổi mới sinh<br /> hoạt chuyên môn trong trường phổ thông và trung<br /> tâm giáo dục thường xuyên.<br /> [2] Bộ GD-ĐT (2013). Tài liệu tập huấn hướng dẫn<br /> sinh hoạt chuyên môn theo hướng lấy học sinh làm<br /> trung tâm.<br /> [3] Nguyễn Lộc (2010). Lí luận về quản lí. NXB Đại<br /> học Sư phạm.<br /> [4] Lê Thị Thu Hằng (2014). Sinh hoạt chuyên môn dựa<br /> trên nghiên cứu bài học công cụ đổi mới nhà trường.<br /> Tạp chí Giáo dục, số 332, tr 26-28, 22.<br /> [5] Ban Chấp hành Trung ương (2013). Nghị quyết số 29NQ/TW ngày 04/11/2013 về đổi mới căn bản, toàn diện<br /> giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa,<br /> hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định<br /> hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế.<br /> [6] Nguyễn Mậu Đức (2015). Vai trò của công tác quản<br /> lí trong đổi mới sinh hoạt chuyên môn theo mô hình<br /> nghiên cứu bài học. Tạp chí Giáo dục, số 364, tr 8-10.<br /> [7] Nguyễn Văn Ninh - Lê Thị Thu (2015). Sinh hoạt<br /> chuyên môn theo hướng “nghiên cứu bài học” Phương thức để phát triển năng lực dạy học cho<br /> giáo viên. Tạp chí Giáo dục, số 353, tr 26-27, 22.<br /> 12<br /> <br />