Giải pháp nâng cao chất lượng báo cáo quản trị chi phí sản xuất trong các doanh nghiệp sản xuất gạch trên địa bàn tỉnh Hải Dương

NGHIÊN CỨU KHOA HỌC<br /> <br /> <br /> GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG BÁO CÁO QUẢN<br /> TRỊ CHI PHÍ SẢN XUẤT TRONG CÁC DOANH NGHIỆP<br /> SẢN XUẤT GẠCH TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH HẢI DƯƠNG<br /> SOLUTIONS TO IMPROVE QUALITY OF MANAGEABLE<br /> REPORT OF EXPENSE IN BRICK ENTERPRISE<br /> IN HAI DUONG PROVINCE<br /> Đinh Thị Kim Thiết<br /> Email: duongthanh2010@gmail.com<br /> Trường Đại học Sao Đỏ<br /> Ngày nhận bài: 12/11/2017<br /> Ngày nhận bài sửa sau phản biện: 14/3/2018<br /> Ngày chấp nhận đăng: 28/3/2018<br /> Tóm tắt<br /> Báo cáo quản trị có vị trí vô cùng quan trọng trọng điều hành sản xuất kinh doanh, nó giúp cho nhà quản<br /> lý nắm vững được tình hình sản xuất kinh doanh, tình hình tài chính của doanh nghiệp, để từ đó đưa ra<br /> các quyết định điều hành đúng đắn… Với đặc điểm: hầu hết thuộc diện các doanh nghiệp nhỏ và vừa,<br /> các doanh nghiệp sản xuất gạch trên địa bàn tỉnh Hải Dương chưa có sự đầu tư đúng mức cho công tác<br /> kế toán quản trị. Bài viết sẽ tìm hiểu về thực trạng công tác kế toán quản trị của các doanh nghiệp sản<br /> xuất gạch trên địa bàn tỉnh Hải Dương, tìm ra những hạn chế trong công tác này. Từ đó, đưa ra những<br /> khuyến nghị, giúp các doanh nghiệp làm tốt hơn công tác kế toán quản trị, để kế toán quản trị thực sự<br /> trở thành một công cụ hữu hiệu trong điều hành sản xuất kinh doanh của lãnh đạo doanh nghiệp.<br /> Từ khóa: Báo cáo quản trị chi phí; sản xuất gạch; lãnh đạo doanh nghiệp.<br /> Abstract<br /> Management reports are extremely important in running the business. It helps the manager to understand<br /> the business situation, the financial situation of the business, and to make decisions… With the<br /> characteristics: Most of the small and medium enterprises, brick production enterprises in the province<br /> of Hai Duong has not invested properly for the management accounting. The article will explore the<br /> current state of management accounting of the brick manufacturing enterprises in Hai Duong province,<br /> find out the limitations in this work. From there, make recommendations, help businesses do better<br /> management accounting, so that management accounting becomes a real tool in running business<br /> production of business leaders.<br /> Keywords: Cost management report; brick production; business leaders.<br /> <br /> 1. GIỚI THIỆU phí, phân tích thông tin và đưa ra quyết định trong<br /> sản xuất kinh doanh có tính quyết định đến sự tồn<br /> Đứng trên phương diện của nhà quản lý doanh<br /> tại và phát triển của doanh nghiệp sản xuất gạch.<br /> nghiệp để duy trì và phát triển sản xuất kinh doanh<br /> trong điều kiện cạnh tranh gay gắt như hiện nay, Để làm tốt công tác này, doanh nghiệp (DN) phải<br /> các doanh nghiệp không chỉ tăng cường đổi mới làm tốt công tác kế toán quản trị trong đó có hệ<br /> mà còn phải kiểm soát được các chi phí sản xuất thống báo cáo quản trị chi phí. Thông tin được<br /> một cách thường xuyên, liên tục, kịp thời. Đối với trình bày trên báo cáo quản trị có vai trò: (1) Cung<br /> các doanh nghiệp sản xuất gạch, sự cạnh tranh về cấp thông tin cho nhà quản lý để lập kế hoạch và<br /> giá cả diễn ra giữa các doanh nghiệp ngày càng ra quyết định; (2) Trợ giúp nhà quản lý trong việc<br /> khốc liệt. Mặt khác, hoạt động sản xuất gạch còn điều hành và kiểm soát hoạt động của tổ chức; (3)<br /> gây ra tình trạng ô nhiễm môi trường, do đó các Thúc đẩy các nhà quản lý đạt được các mục tiêu<br /> chi phí bảo vệ môi trường, đổi mới công nghệ tại của tổ chức; (4) Đo lường hiệu quả hoạt động của<br /> các doanh nghiệp sản xuất gạch ảnh hưởng đáng các nhà quản lý và các bộ phận, đơn vị trực thuộc<br /> kể đến giá thành sản phẩm. Việc kiểm soát chi trong tổ chức,. xây dựng được hệ thống báo cáo<br /> <br /> <br /> 64 Tạp chí Nghiên cứu khoa học - Đại học Sao Đỏ, ISSN 1859-4190 Số 1(60).2018<br />  NGÀNH KINH TẾ<br /> <br /> quản trị chi phí hợp lý, thu thập được thông tin một thống báo cáo sản xuất hợp lý, theo dõi phản ánh<br /> cách chi tiết, kịp thời, phản ánh đúng bản chất chi được các chi phí phát sinh ở từng phân xưởng,<br /> phí phát sinh làm cơ sở cho việc phân tích thông giai đoạn.<br /> tin và ra quyết định.<br /> <br /> Hiện nay, công tác kế toán quản trị tại các doanh 1. Chuẩn bị nguyên liệu<br /> nghiệp đặc biệt là các doanh nghiệp sản xuất<br /> gạch trên địa bàn tỉnh Hải Dương chưa được<br /> quan tâm đúng mức, đặc biệt là trong công tác lập 2. Gia công nguyên liệu và tạo hình<br /> báo cáo kế toán quản trị. Chính vì thế, có không<br /> ít doanh nghiệp bị phá sản do không có khả năng<br /> cạnh tranh hoặc không kiểm soát được chi phí<br /> 3. Phơi mộc<br /> sản xuất. Xuất phát từ những lý do đó, cần phải<br /> có các giải pháp đồng bộ từ phía chính sách nhà<br /> nước cho đến các doanh nghiệp nhằm khắc phục<br /> các hạn chế, nâng cao hiệu quả công tác kế toán 4. Sấy, nung trong lò tuynel<br /> <br /> quản trị thông qua việc hoàn thiện hệ thống báo<br /> cáo quản trị chi phí trong các doanh nghiệp sản<br /> xuất gạch. 5. Ra lò<br /> <br /> 2. ĐẶC ĐIỂM HOẠT ĐỘNG SẢN XUẤT VÀ TỔ<br /> CHỨC QUẢN LÝ TRONG CÁC DOANH NGHIỆP Hình 1. Quy trình sản xuất gạch<br /> SẢN XUẤT GẠCH ẢNH HƯỞNG ĐẾN HỆ<br /> Ảnh hưởng của ngành sản xuất gạch không chỉ<br /> THỐNG BÁO CÁO QUẢN TRỊ CHI PHÍ<br /> phụ thuộc vào loại hình chế biến, mà còn phụ<br /> Việc tổ chức công tác kế toán quản trị chi phí thuộc vào nhiều yếu tố như quy mô sản xuất, sản<br /> sản xuất được thể hiện thông qua các báo cáo phẩm, nguyên vật liệu đầu vào, trình độ công nghệ<br /> sản xuất do doanh nghiệp thực hiện. Báo cáo sản xuất, trình độ tổ chức quản lý sản xuất. Trong<br /> sản xuất là báo cáo chi tiết về tình hình chi phí đó, yếu tố công nghệ và tổ chức quản lý sản xuất<br /> phát sinh tại phân xưởng và kết quả hoàn thành có ảnh hưởng quyết định đến vấn đề bảo vệ môi<br /> nhằm cung cấp thông tin cho các cấp quản trị để trường của DN. Do vậy, các thông tin liên quan đến<br /> từ đó có các quyết định thích hợp. Thực chất báo tài sản môi trường (thiết bị xử lý chất thải, kiểm<br /> cáo sản xuất mô tả các hoạt động sản xuất nhằm soát chất thải…), nợ phải trả môi trường (khoản nợ<br /> đánh giá trách nhiệm của quản đốc phân xưởng phải trả về xử lý ô nhiễm, các khoản dự phòng nợ<br /> hay đội trưởng đội sản xuất. Do vậy, công tác kế phải trả môi trường về làm sạch ô nhiễm, di dời nhà<br /> toán quản trị của doanh nghiệp chịu ảnh hưởng máy…), thu nhập về môi trường (thu từ bán rác<br /> bởi các đặc điểm về hoạt động sản xuất và tổ thải, phế thải, các khoản trợ cấp,…) cần phải được<br /> chức quản lý trong doanh nghiệp. cung cấp bởi hệ thống báo cáo kế toán doanh<br /> nghiệp giúp cho các đối tượng sử dụng thông tin<br /> 2.1. Đặc điểm hoạt động sản xuất ảnh hưởng<br /> thuận tiện trong việc so sánh, phân tích đánh giá<br /> đến hệ thống báo cáo quản trị chi phí<br /> ảnh hưởng của vấn đề môi trường đến tình hình tài<br /> Đối với các doanh nghiệp sản xuất gạch là chính, đánh giá rủi ro môi trường và đồng thời giúp<br /> doanh nghiệp có đặc điểm sản xuất khá phức các nhà quản trị DN kiểm soát và quản trị tốt hơn<br /> tạp, sản phẩm trải qua nhiều giai đoạn sản xuất. chi phí môi trường trong DN.<br /> Mặt khác, chủng loại gạch cũng rất đa dạng, một<br /> 2.2. Đặc điểm tổ chức quản lý doanh nghiệp<br /> phân xưởng hoặc một quy trình sản xuất có thể<br /> ảnh hưởng đến hệ thống báo cáo quản trị<br /> đồng thời sản xuất ra nhiều loại sản phẩm khác<br /> chi phí<br /> nhau như: gạch 2 lỗ, gạch 4 lỗ, gạch 6 lỗ… Để<br /> quản lý và tính toán chính xác, đầy đủ, kịp thời Về đặc điểm tổ chức bộ máy quản lý và tổ chức bộ<br /> các yếu tố chi phí phát sinh ở từng phân xưởng, máy kế toán, hầu hết các DN sản xuất gạch đều<br /> từng giai đoạn chi tiết cho từng đối tượng chịu có bộ máy tổ chức quản lý theo mô hình giản đơn<br /> chi phí, doanh nghiệp phải xây dựng được hệ và trực tuyến - chức năng, tức là nhà quản trị cấp<br /> <br /> <br /> Tạp chí Nghiên cứu khoa học - Đại học Sao Đỏ, ISSN 1859-4190 Số 1(60).2018 65<br />  NGHIÊN CỨU KHOA HỌC<br /> <br /> <br /> cao (giám đốc, chủ tịch hội đồng quản trị) trực tiếp - Báo cáo chi tiết nợ phải thu theo thời hạn nợ,<br /> điều hành hoạt động của các DN, trong đó từng khách nợ và khả năng thu nợ;<br /> nhiệm vụ chuyên môn do các bộ phận chức năng<br /> - Báo cáo chi tiết các khoản nợ vay, nợ phải trả<br /> trong đơn vị đảm nhiệm. Tổ chức bộ máy kế toán hầu theo thời hạn nợ và chủ nợ;<br /> hết các DN sản xuất gạch đang áp dụng mô hình kế<br /> toán tập trung chiếm khoảng 94%. Các DN sản xuất - Báo cáo bộ phận lập cho trung tâm trách nhiệm;<br /> gạch đã thực hiện công tác kế toán quản trị tuy nhiên - Báo cáo chi tiết tăng, giảm vốn chủ sở hữu.<br /> chưa xây dựng bộ máy kế toán quản trị riêng mà kết<br /> * Báo cáo phân tích:<br /> hợp chung với kế toán quản trị. Điều này ảnh hưởng<br /> đến tính chuyên môn hóa và hệ thống trong việc lập - Phân tích mối quan hệ giữa chi phí, khối lượng<br /> các báo cáo quản trị chi phí của doanh nghiệp. và lợi nhuận;<br /> 3. THỰC TRẠNG LẬP BÁO CÁO QUẢN TRỊ CHI - Phân tích tình hình tài chính của doanh nghiệp;<br /> PHÍ SẢN XUẤT TRONG CÁC DOANH NGHIỆP<br /> - Phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến tình<br /> SẢN XUẤT GẠCH TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH hình thực hiện kế hoạch sản xuất và tài chính;<br /> HẢI DƯƠNG<br /> Hiện nay, tại Hải Dương có khoảng 250 doanh<br /> Nhằm giúp các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh nghiệp trực tiếp sản xuất gạch, qua khảo sát 150<br /> tổ chức tốt công tác kế toán, Bộ Tài chính đã ban doanh nghiệp về công tác lập báo cáo quản trị chi<br /> hành Thông tư số 53/2006/TT-BTC hướng dẫn phí cho thấy tình hình như sau:<br /> áp dụng kế toán quản trị trong DN, trong đó đưa<br /> ra nguyên tắc tổ chức hệ thống thông tin kế toán 3.1. Báo cáo thực hiện<br /> quản trị: Việc tổ chức hệ thống thông tin kế toán Báo cáo quản trị chi phí nhằm thể hiện sự phân<br /> quản trị không bắt buộc phải tuân thủ đầy đủ các quyền trách nhiệm cho các bộ phận cũng như<br /> nguyên tắc kế toán và có thể được thực hiện theo kiểm soát chi phí phát sinh ở các trung tâm trách<br /> những quy định nội bộ của doanh nghiệp nhằm nhiệm và quản lý. Trong các doanh nghiệp sản<br /> tạo lập hệ thống thông tin quản lý thích hợp theo xuất gạch, chủng loại sản phẩm thường đa dạng,<br /> yêu cầu quản lý cụ thể của từng doanh nghiệp. nhiều kích cỡ và phẩm cấp khác nhau, tổ chức<br /> Doanh nghiệp được toàn quyền quyết định việc sản xuất ở nhiều bộ phận, nhiều giai đoạn. Do đó,<br /> vận dụng các chứng từ kế toán, tổ chức hệ thống việc lập các báo cáo quản trị càng chi tiết cho các<br /> sổ kế toán, vận dụng và chi tiết hóa các tài khoản đối tượng sản xuất càng có ý nghĩa quan trọng<br /> kế toán, thiết kế các mẫu báo cáo kế toán quản trong việc đánh giá và ra quyết định của nhà quản<br /> trị cần thiết phục vụ cho kế toán quản trị của đơn trị. Tuy vậy, qua khảo sát cho thấy các doanh<br /> vị. Thông tư cũng đưa ra một số mẫu báo cáo kế nghiệp chủ yếu mới chỉ thực hiện các báo cáo<br /> toán quản trị bao gồm: trên cơ sở số liệu sẵn có từ công tác kế toán tài<br /> chính như: Báo cáo tổng hợp nhập xuất tồn kho<br /> * Báo cáo tình hình thực hiện: vật tư (100%), báo cáo hoạt động sản xuất kinh<br /> - Báo cáo doanh thu, chi phí và lợi nhuận của từng doanh theo mẫu Báo cáo tài chính, báo cáo bán<br /> loại sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ; hàng: 116/150 doanh nghiệp... Các báo cáo về<br /> doanh thu, chi phí, báo cáo kết quả hoạt động kinh<br /> - Báo cáo khối lượng hàng hóa mua vào và bán ra doanh mới chỉ dừng lại ở dạng báo cáo tổng hợp<br /> trong kỳ theo đối tượng khách hàng, giá bán, chiết mà không chi tiết cho các loại sản phẩm, phẩm<br /> khấu và các hình thức khuyến mại khác; cấp, kích cỡ sản phẩm. Việc lập Báo cáo kết quả<br /> - Báo cáo chi tiết khối lượng sản phẩm (dịch vụ) hoạt động kinh doanh dạng lãi trên biến phí chỉ có<br /> hoàn thành, tiêu thụ; 3/150 doanh nghiệp thực hiện. Báo cáo kết quả<br /> kinh doanh theo từng bộ phận, lĩnh vực có 7/150<br /> - Báo cáo chấp hành định mức hàng tồn kho; doanh nghiệp thực hiện.<br /> - Báo cáo tình hình sử dụng lao động và năng suất Đối với báo cáo về dự toán chi phí, tình hình chi<br /> lao động; phí sản xuất, giá thành sản phẩm, hầu hết các<br /> doanh nghiệp đã thực hiện các báo cáo về dự<br /> - Báo cáo chi tiết sản phẩm, công việc hoàn thành;<br /> toán chi phí trên cơ sở định mức vật liệu sản<br /> - Báo cáo cân đối nhập, xuất, tồn kho nguyên liệu, xuất cho từng loại sản phẩm có 121/150 doanh<br /> vật liệu, sản phẩm, hàng hóa; nghiệp thực hiện.<br /> <br /> <br /> 66 Tạp chí Nghiên cứu khoa học - Đại học Sao Đỏ, ISSN 1859-4190 Số 1(60).2018<br />  NGÀNH KINH TẾ<br /> <br /> <br /> Bảng 1. Bảng tổng hợp kết quả khảo sát tình hình lập báo cáo quản trị chi phí sản xuất tại các doanh nghiệp<br /> sản xuất gạch trên địa bàn tỉnh Hải Dương<br /> <br /> Mục đích sử dụng báo cáo<br /> Sử dụng<br /> Sử dụng Phục vụ Phục vụ quản mẫu báo cáo<br /> báo cáo KTTC trị doanh theo QĐ số<br /> Báo cáo quản trị<br /> STT nghiệp 53/2006<br /> chi phí sản xuất<br /> <br /> SL Tỷ lệ SL Tỷ lệ SL Tỷ lệ SL Tỷ lệ<br /> (%) (%) (%) (%)<br /> <br /> I Báo cáo thực hiện<br /> <br /> 1 - Bản báo cáo sản xuất 32 21,3 0 0 32 21,3 5 3,3<br /> <br /> - Báo cáo giá thành<br /> 2 7 4,7 0 0 7 4,7 5 3,3<br /> (theo bộ phận, lĩnh vực)<br /> <br /> 3 - Phiếu tính giá thành sản phẩm 63 42,0 63 42 38 25,3 38 25,3<br /> <br /> - Báo cáo kết quả hoạt động kinh<br /> 4 3 2,0 0 0 3 2,0 3 2,0<br /> doanh theo chi phí khả biến và bất biến<br /> <br /> - Báo cáo kết quả hoạt động kinh<br /> 5 7 4,7 0 0 7 4,7 7 4,7<br /> doanh theo bộ phận<br /> - Báo cáo chi tiết nhập xuất tồn kho<br /> 6 150 100,0 150 100 74 49,3 0 -<br /> NVL, sản phẩm<br /> <br /> 7 - Báo cáo chi tiết nợ phải thu 150 100,0 150 100 69 46,0 0 -<br /> <br /> - Báo cáo bộ phận lập cho các<br /> 8 14 9,3 0 14 9,3 8 5,3<br /> trung tâm trách nhiệm<br /> <br /> 9 - Báo cáo vật tư còn lại cuối kỳ 62 41,3 62 41,3 34 22,7<br /> <br /> 10 - Báo cáo bán hàng 116 77,3 116 0 77 51,3 23 15,3<br /> <br /> 11 - Báo cáo năng suất lao động 9 6,0 0 9 6,0 9 6,0<br /> <br /> 12 - Báo cáo tiến độ sản xuất 87 58,0 0 87 58,0 3 2,0<br /> <br /> - Báo cáo dự báo vật tư theo kế<br /> 13 121 80,7 0 121 80,7 65 43,3<br /> hoạch sản xuất kinh doanh<br /> <br /> II Báo cáo phân tích<br /> <br /> - Phân tích mối quan hệ giữa chi<br /> 1 3 2,0 0 3 2,0 -<br /> phí, khối lượng và lợi nhuận<br /> - Phân tích tình hình tài chính của<br /> 2 16 10,7 0 16 10,7 -<br /> doanh nghiệp<br /> - Phân tích các nhân tố ảnh hưởng<br /> 3 đến tình hình thực hiện kế hoạch 5 3,3 0 5 3,3 -<br /> sản xuất và tài chính<br /> <br /> 4 - Báo cáo khác 18 12,0 18 12,0<br /> <br /> III Báo cáo môi trường<br /> <br /> 1 Báo cáo chi phí môi trường 6 4,0 0 6 4,0 -<br /> <br /> Báo cáo phân tích chi phí bảo vệ<br /> 2 0 - 0 0 - -<br /> môi trường<br /> Nguồn: Khảo sát của tác giả<br /> <br /> <br /> Tạp chí Nghiên cứu khoa học - Đại học Sao Đỏ, ISSN 1859-4190 Số 1(60).2018 67<br />  NGHIÊN CỨU KHOA HỌC<br /> <br /> Các báo cáo về quản trị chi phí sản xuất như lập trung tâm chi phí không rõ ràng, đặc biệt là doanh<br /> các bảng tính giá thành cho từng loại sản phẩm nghiệp có quy mô vừa và nhỏ. Về mục đích sử<br /> cũng được hầu hết các doanh nghiệp quan tâm dụng, hầu hết các báo cáo sử dụng cho mục đích<br /> để làm cơ sở cho các nhà quản trị doanh nghiệp kế toán tài chính. Một số doanh nghiệp kết hợp<br /> kiểm soát chi phí và ra quyết định. Đối với các báo giữa mục đích quản trị và mục đích kế toán tài<br /> cáo về giá thành sản phẩm: Trong cùng một quy chính khi sử dụng báo cáo như báo cáo chi tiết nợ<br /> trình sản xuất gạch thông thường cho ra những phải thu, báo cáo chi tiết hàng tồn kho…<br /> sản phẩm khác nhau như gạch 2 lỗ, 4 lỗ, 6 lỗ, các<br /> phẩm cấp loại 1, loại 2… hoặc trọng lượng khác Về mẫu báo cáo, hầu hết các doanh nghiệp thay<br /> nhau. Tuy nhiên, một số doanh nghiệp chưa thực đổi mẫu báo cáo mà không sử dụng theo hướng<br /> hiện phân bổ chi phí hoặc vận dụng các phương dẫn của Bộ Tài chính. Nguyên nhân do trong mẫu<br /> pháp như hệ số, tỷ lệ để tính giá thành cho từng của Bộ Tài chính thường phân loại biến phí, định<br /> loại sản phẩm. Một số doanh nghiệp không thực phí hoặc chi tiết theo bộ phận, lĩnh vực. Tuy nhiên,<br /> hiện tính giá thành cho từng sản phẩm mà chỉ hầu hết các doanh nghiệp chưa phân loại biến phí<br /> tập hợp chi phí toàn bộ các sản phẩm trên cơ sở và định phí. Mặc khác, việc theo dõi chi phí phát sinh<br /> hạch toán kế toán tài chính trên tài khoản 154. theo từng bộ phận còn hạn chế nên doanh nghiệp<br /> Đây cũng chính là nguyên nhân dẫn đến các báo không thực hiện nguyên mẫu báo cáo.<br /> cáo về kết quả kinh doanh, báo cáo bán hàng của<br /> Ngoài các mẫu báo cáo theo hướng dẫn, tùy mục<br /> doanh nghiệp chưa được phản ánh chi tiết theo<br /> từng mặt hàng cụ thể. Mặt khác, trong quá trình đích quản trị mà mỗi doanh nghiệp bổ sung một<br /> sản xuất gạch phát sinh các sản phẩm hỏng, phế số mẫu sổ khác nhau theo yêu cầu của nhà quản<br /> liệu từ sản xuất nhưng hầu hết các doanh nghiệp trị. Tuy nhiên, số lượng này không nhiều và chỉ có<br /> đều chưa phản ánh và bóc tách các chi phí này một số doanh nghiệp thực hiện. Tại Công ty cổ<br /> trên các báo cáo chi phí sản xuất. Việc tổ chức phần Vật liệu chịu lửa Hưng Đạo, doanh nghiệp<br /> theo dõi và báo cáo theo các trung tâm chi phí có lập các mẫu báo cáo như: bảng yêu cầu thị<br /> (phân xưởng, tổ, đội) và xác định trách nhiệm trường, phiếu theo dõi lao động trực tiếp…<br /> <br /> Bảng 2. Bảng yêu cầu thị trường<br /> (Tuần từ ngày 01/01/2016 đến ngày 31/01/2016): Mục tiêu tháng: trên 1400 tấn<br /> <br /> STT SP Khách hàng yêu cầu ĐVT Số lượng Tồn kho Số còn thiếu<br /> A GẠCH TIÊU CHUẨN        <br /> I Gạch FB   251 200 1 568 249 632<br /> 1 Minh Quang Hamico Viên 30 000    <br /> 2 Hoàng Phúc Trường “” 20 000    <br /> 3 Công ty Kim Thành “” 11 000    <br /> …………………. ……………  <br /> II Gạch CTM tường 170   3 500 4647 - 1 147<br /> 1 Hoàng Khuyên Viên 500    <br /> 2 Hoàng Phúc Trường viên 1 000    <br /> 3 Minh Quang Hamico viên 1 000    <br /> Nguồn: Khảo sát của tác giả<br /> <br /> Qua tìm hiểu tại Công ty CP Vật liệu chịu lửa Hưng như đảm bảo kiểm soát chi phí trong sản xuất.<br /> Đạo, cho thấy doanh nghiệp đã có sự quan tâm Đối với bảng tính giá thành sản phẩm, việc tính<br /> đến các báo cáo nội bộ nhằm quản trị chi phí, các toán giá thành đơn giản là việc tập hợp chi phí sản<br /> báo cáo mang tính linh hoạt và thiết kế theo yêu xuất trong một kỳ (tháng), chưa quan tâm đến các<br /> cầu quản trị của doanh nghiệp như: bảng yêu cầu chi phí sản phẩm hỏng, phế liệu, chi phí vật liệu<br /> thị trường, bảng tính giá thành…, tuy nhiên việc tổ còn lại cuối kỳ. Sản phẩm gạch chịu lửa sa mốt<br /> chức các báo cáo này còn sơ sài, chưa hệ thống có nhiều kích cỡ khác nhau như H1, H2… và tổ<br /> và chưa cung cấp được đầy đủ các thông tin cũng chức sản xuất tại ba phân xưởng, tuy nhiên doanh<br /> <br /> <br /> 68 Tạp chí Nghiên cứu khoa học - Đại học Sao Đỏ, ISSN 1859-4190 Số 1(60).2018<br />  NGÀNH KINH TẾ<br /> <br /> nghiệp chưa tính giá thành cho từng kích cỡ sản liên tục kiểu đứng trên địa bàn tỉnh Hải Dương từ<br /> phẩm cũng như chưa tổ chức lập báo cáo chi phí ngày 01/01/2016. Ngày 29/9/2017, UBND tỉnh Hải<br /> cho từng phân xưởng. Đối với báo cáo kết quả Dương ra Quyết định số 2945/QĐ-UBND quyết<br /> hoạt động kinh doanh, doanh nghiệp trình bày trên định phê duyệt điều chỉnh quy hoạch phát triển<br /> cơ sở mẫu của hệ thống báo cáo tài chính phục vật liệu xây dựng tỉnh Hải Dương đến năm 2020,<br /> vụ cho mục đích kế toán tài chính, do vậy không định hướng đến năm 2030: “Chấm dứt hoạt động<br /> phản ánh được kết quả sản xuất kinh doanh của của các lò gạch thủ công, lò thủ công cải tiến, lò<br /> từng loại, nhóm sản phẩm. liên tục kiểu đứng, lò Hoffman trên địa bàn tỉnh.<br /> Giữ nguyên các nhà máy sản xuất gạch tuynel<br /> 3.2. Báo cáo phân tích<br /> hiện tại đang hoạt động. Tiếp tục đầu tư chiều<br /> Các báo cáo phân tích có vai trò cung cấp các sâu, đầu tư công nghệ, thiết bị tại các cơ sở sản<br /> thông tin về hoạt động sản xuất kinh trên cơ sở xuất gạch tuynel, tăng tỷ lệ sản phẩm mỏng vừa<br /> sử dụng các phương pháp liên hệ, so sánh, đối có giá trị kinh tế cao, vừa tiết kiệm nguyên liệu.<br /> chiếu và tổng hợp lại nhằm rút ra tính quy luật và Đưa ra ngoài quy hoạch những dự án đã chứng<br /> xu hướng phát triển của các hiện tượng nghiên nhận đầu tư nhưng đã quá thời gian đầu tư hoàn<br /> cứu. Phân tích kinh doanh gắn liền với mọi hoạt thành theo quy định mà chưa triển khai thực hiện<br /> động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Tuy hoặc không đủ điều kiện thực hiện dự án theo<br /> nhiên, qua khảo sát của tác giả nhận thấy hầu hết quy định”.<br /> các doanh nghiệp không chú trọng đến công tác<br /> Như vậy, ngoài những chi phí liên quan trực tiếp<br /> phân tích kinh doanh. Đa phần các doanh nghiệp<br /> đến sản xuất sản phẩm, doanh nghiệp sản xuất<br /> cũng chỉ phân tích một số chỉ tiêu cơ bản để đưa<br /> gạch còn phải chi trả các khoản chi phí xử lý chất<br /> ra nhận xét đánh giá chung như lãi, lỗ, giá vốn cao<br /> thải, bảo vệ môi trường do áp lực từ phía chính<br /> hay thấp, chi phí đi vay… nhiều hay ít, chủ yếu là<br /> quyền cũng như yêu cầu tồn tại và phát triển của<br /> so sánh số liệu thực tế với dự toán, kế hoạch ở<br /> doanh nghiệp. Chính vì vậy, các doanh nghiệp<br /> một số chỉ tiêu cơ bản, chưa tính toán các chỉ tiêu<br /> cần kiểm soát các chi phí môi trường bằng việc<br /> cụ thể để xác định nguyên nhân, yếu tố ảnh hưởng<br /> lập các báo cáo quản trị. Báo cáo giúp kiểm soát<br /> hoặc mối quan hệ giữa các yếu tố như thế nào. Và<br /> chi phí; cung cấp thông tin để tổ chức thực hiện<br /> quan trọng hơn cả, ở hầu hết các DN, việc phân<br /> trách nhiệm môi trường; thiết lập hay xem lại các<br /> tích nếu được thực hiện thì chỉ thực hiện phân tích<br /> chính sách, mục tiêu và kế hoạch hành động về<br /> sau khi kết thúc quá trình kinh doanh, không phân<br /> môi trường; tạo động lực để quản lý hoạt động môi<br /> tích trước và trong quá trình thực hiện dự toán, việc<br /> trường từ nhà quản trị đến nhân viên. Chỉ tiêu đánh<br /> tiến hành phân tích điểm hòa vốn, thực hiện phân<br /> giá hiệu quả môi trường các thông tin trên báo cáo<br /> tích mối quan hệ chi phí - khối lượng - lợi nhuận<br /> sẽ giúp tạo ra các chỉ số hiệu quả môi trường nhằm<br /> không được chú trọng. Chỉ có 3 doanh nghiệp<br /> đo lường kết quả và đưa ra những cải tiến liên tục<br /> thực hiện phân tích mối quan hệ giữa chi phí và<br /> liên quan đến các mục tiêu môi trường được thiết<br /> lợi nhuận, 16/150 doanh nghiệp phân tích tình hình<br /> lập. Các thông tin trong báo cáo giúp nhà quản lý<br /> tài chính. Do đó, việc lập các báo cáo phân tích<br /> thiết lập mục tiêu môi trường đạt được, đảm bảo<br /> nhằm mục đích tổng kết lại, không phản ánh tính<br /> hiệu quả, đưa trách nhiệm kế toán vào hoạt động<br /> linh hoạt trong thông tin kế toán quản trị, giảm khả<br /> môi trường, phối hợp nâng cao hiệu quả tài chính<br /> năng phục vụ cho những quyết định mang tính chất<br /> và môi trường.<br /> tức thời của nhà quản trị.<br /> Tại các doanh nghiệp sản xuất gạch đều có phát<br /> 3.3. Báo cáo chi phí môi trường<br /> sinh các chi phí bảo vệ môi trường như chi phí<br /> Vấn đề ô nhiễm môi trường do các doanh nghiệp hoàn thổ khi khai thác đất sét, lắp đặt các thiết bị<br /> sản xuất gạch gây ra luôn là chủ đề nóng cần phải xử lý khí thải do sử dụng các chất đốt, xử lý chất<br /> giải quyết của cả nước nói chung và của tỉnh Hải thải rắn như gạch vỡ hỏng trong các công đoạn<br /> Dương nói riêng. Ngày 01/11/2012, UBND tỉnh sản xuất. Tuy nhiên, thực trạng quản trị chi phí<br /> Hải Dương có Quyết định số 2519/QĐ-UBND về bảo vệ môi trường tại các doanh nghiệp sản xuất<br /> việc chấm dứt hoạt động sản xuất gạch đất sét gạch chưa được quan tâm. Các chi phí bảo vệ<br /> nung bằng lò thủ công, trong đó có cả lò cải tiến môi trường chưa được phân loại mà thường được<br /> <br /> <br /> Tạp chí Nghiên cứu khoa học - Đại học Sao Đỏ, ISSN 1859-4190 Số 1(60).2018 69<br />  NGHIÊN CỨU KHOA HỌC<br /> <br /> đưa vào chi phí sản xuất chung của sản phẩm. Thứ hai: Bản thân các doanh nghiệp chưa nhận<br /> Doanh nghiệp chưa thực hiện lập báo cáo chi phí thức được tầm quan trọng của các báo cáo quản<br /> môi trường, báo cáo phân tích các chi phí cũng trị chi phí sản xuất đối với doanh nghiệp trong việc<br /> như lợi ích thu được sau khi thực hiện phương án kiểm soát chi phí và đưa ra quyết định trong sản<br /> bảo vệ môi trường. Do đó, các nhà quản lý kinh tế xuất kinh doanh.<br /> không thể thấy được quy mô và tính chất của chi<br /> Thứ ba: Đội ngũ kế toán được tổ chức trong<br /> phí môi trường nói chung và từng khoản chi phí các doanh nghiệp chưa đáp ứng được trình độ<br /> môi trường nói riêng. chuyên môn về lĩnh vực kế toán quản trị, phân<br /> 4. CÁC HẠN CHẾ, NGUYÊN NHÂN VÀ NHỮNG tích tài chính.<br /> KHUYẾN NGHỊ NHẰM NÂNG CAO CHẤT Thứ tư: Việc tổ chức phân quyền trách nhiệm cho<br /> LƯỢNG BÁO CÁO QUẢN TRỊ CHI PHÍ SẢN các bộ phận chưa rõ ràng và đầy đủ chức năng<br /> XUẤT CỦA CÁC DOANH NGHIỆP SẢN XUẤT thu thập thông tin. Trình độ của nhân viên thuộc<br /> GẠCH TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH HẢI DƯƠNG bộ phận phụ trách về thu nhận thông tin trong các<br /> 4.1. Các hạn chế và nguyên nhân doanh nghiệp còn hạn chế.<br /> <br /> 4.1.1. Các hạn chế Thứ năm: Các chi phí sản xuất kinh doanh của<br /> doanh nghiệp, đặc biệt là nguyên liệu đầu vào<br /> - Các doanh nghiệp hầu hết chưa thực hiện tổ chức thường bị thay đổi do không có nguồn cung ổn<br /> và ghi chép báo cáo quản trị chi phí một cách hệ định, dẫn đến khó khăn trong việc xây dựng định<br /> thống, số liệu mang tính chất chắp vá và không có mức sản phẩm. Đây cũng là nguyên nhân doanh<br /> nhiều ý nghĩa cho việc ra quyết định. nghiệp bị hạn chế trong việc tính giá thành sản<br /> - Việc xác định trách nhiệm trung tâm chi phí phẩm theo phương pháp hệ số hoặc tỷ lệ.<br /> không rõ ràng, đặc biệt là doanh nghiệp có quy 4.2. Những khuyến nghị nhằm nâng cao chất<br /> mô vừa và nhỏ. lượng báo cáo quản trị chi phí sản xuất của<br /> - Việc vận dụng và ghi chép các mẫu báo cáo các doanh nghiệp sản xuất gạch trên địa bàn<br /> quản trị chi phí do Bộ Tài chính ban hành ở hầu tỉnh Hải Dương<br /> hết các doanh nghiệp chưa đầy đủ và đưa đáp * Khuyến nghị đối với Nhà nước<br /> ứng được yêu cầu quản trị.<br /> Thứ nhất: Nhà nước cần tạo môi trường cho kế toán<br /> - Các doanh nghiệp không chú trọng đến công tác quản trị phát triển, hiện tại Thông tư số 53/2006/TT-<br /> phân tích kinh doanh. Việc lập các báo cáo phân BTC chỉ mới hướng dẫn chung mà chưa chi tiết,<br /> tích chỉ nhằm mục đích tổng kết lại, không phản cụ thể về cách thức vận dụng. Chính vì vậy Bộ Tài<br /> ánh tính linh hoạt trong thông tin kế toán quản chính cần có các thông tư hướng dẫn cụ thể hơn về<br /> trị, giảm khả năng phục vụ cho những quyết định cách thức vận dụng, phạm vi và nội dung vận dụng,<br /> mang tính chất tức thời của nhà quản trị. mô hình hóa công tác kế toán quản trị vào một số<br /> - Doanh nghiệp chưa thực hiện lập báo cáo chi phí loại hình doanh nghiệp thuộc các thành phần kinh<br /> môi trường, báo cáo phân tích các chi phí cũng tế. Các báo cáo quản trị chi phí cần có hướng dẫn<br /> cụ thể hơn tạo thuận lợi cho công tác kế toán quản<br /> như lợi ích thu được sau khi thực hiện phương án<br /> trị chi phí tại doanh nghiệp.<br /> bảo vệ môi trường.<br /> Thứ hai: Nhà nước có chính sách hỗ trợ cần thiết<br /> 4.1.2. Các nguyên nhân dẫn đến hạn chế<br /> để doanh nghiệp sản xuất gạch có thể tiếp cận,<br /> Thứ nhất: Chế độ kế toán đã ban hành Thông tư chuyển giao kế toán QTCP từ các nước có nền<br /> số 53/2006/TT-BTC hướng dẫn áp dụng kế toán kinh tế phát triển đã vận dụng thành công kế toán<br /> quản trị trong DN song các DN vẫn rất khó áp QTCP trên thế giới, tạo tiền đề cho việc vận dụng<br /> dụng, thậm chí một số mẫu báo cáo kế toán quản tại doanh nghiệp sản xuất. Đào tạo chuẩn hóa về<br /> trị như Báo cáo sản xuất còn thiếu logic trong sắp kế toán QTCP tại các trường đại học. Trong công<br /> xếp các chỉ tiêu trên biểu, tính hiện thực chưa tác đào tạo cần có sự đổi mới cả về nội dung và<br /> cao. Các nội dung hướng dẫn của Thông tư số phương thức đào tạo. Về nội dung cần đưa vào<br /> 53/2006/TT- BTC còn chung và nhận thức về vai các phương pháp kế toán QTCP hiện đại vào giảng<br /> trò và tầm quan trọng của thông tin kế toán quản dạy. Về phương thức đào tạo, tăng cường tính chủ<br /> trị cung cấp tại các DN chưa cao. động sáng tạo và tính thực tiễn tại đơn vị, đồng thời<br /> <br /> <br /> 70 Tạp chí Nghiên cứu khoa học - Đại học Sao Đỏ, ISSN 1859-4190 Số 1(60).2018<br />  NGÀNH KINH TẾ<br /> <br /> phát triển ứng dụng công nghệ thông tin trong công kế toán, đây chính là nhân tố quan trọng trong sự<br /> tác đào tạo nhằm đảm bảo tính hữu hiệu trong thành công của kế toán quản trị chi phí trong việc<br /> công tác kế toán QTCP. lập các báo cáo quản trị chi phí tại doanh nghiệp.<br /> * Khuyến nghị đối với các doanh nghiệp sản xuất Trong điều kiện cuộc Cách mạng Công nghiệp 4.0<br /> gạch trên địa bàn tỉnh Hải Dương đang diễn ra và ảnh hưởng đến các lĩnh vực kinh tế<br /> - Về trình độ nhân viên kế toán: - chính trị - xã hội, doanh nghiệp nên xem xét ứng<br /> dụng các phần mềm thời gian thực để hỗ trợ cho<br /> Để hệ thống báo cáo kế toán QTCP thực sự đạt công tác thu thập thông tin quản trị chi phí. Phần<br /> được hiệu quả thì khi triển khai tại các doanh mềm thời gian thực là các chương trình giám sát/<br /> nghiệp sản xuất gạch cần nhìn nhận đúng từ hai<br /> phân tích/điều khiển các sự kiện trong thế giới thực<br /> phía: nhà quản trị (người cần thông tin) và nhân<br /> ngay khi nó xảy ra. Việc sử dụng các phần mềm<br /> viên kế toán quản trị (người cung cấp thông tin).<br /> thời gian thực giúp khắc phục hạn chế trong công<br /> Nhà quản trị cần phải nắm rõ thông tin mình cần<br /> tác thu thập thông tin về môi trường mà các doanh<br /> là gì và yêu cầu cụ thể đối với nhân viên kế toán,<br /> nghiệp còn vướng mắc.<br /> đồng thời nhà quản trị cần định hướng thông tin<br /> rõ ràng thông qua cụ thể hóa các chiến lược kinh 5. KẾT LUẬN<br /> doanh, mục tiêu của doanh nghiệp. Nhân viên kế<br /> Lập báo cáo quản trị chi phí sản xuất trong các<br /> toán quản trị: trường hợp nhân viên đã làm lâu<br /> doanh nghiệp nói chung và doanh nghiệp gạch<br /> năm tại doanh nghiệp cần được bồi dưỡng công<br /> nói riêng có ý nghĩa quan trọng trong việc ra quyết<br /> tác kế toán quản trị và tham khảo mô hình kế toán<br /> định của nhà quản trị. Tuy nhiên, việc thực hiện<br /> quản trị thành công; đối với nhân viên mới phải<br /> tổ chức báo cáo quản trị chi phí sản xuất của các<br /> được đào tạo chuyên môn kế toán quản trị mới<br /> được tuyển dụng. doanh nghiệp sản xuất gạch trên địa bàn tỉnh Hải<br /> Dương còn nhiều hạn chế do nguyên nhân từ phía<br /> - Về tổ chức quản lý sản xuất kinh doanh ở Nhà nước cũng như bản thân doanh nghiệp. Để<br /> doanh nghiệp: việc lập báo cáo quản trị chi phí có hiệu quả hơn<br /> Các doanh nghiệp cần căn cứ vào điều kiện cụ cần kết hợp các giải pháp đồng bộ đặc biệt là công<br /> thể, quy mô sản xuất kinh doanh, cơ chế quản lý tác tổ chức sản xuất, đào tạo nguồn nhân lực kế<br /> tài chính. Các doanh nghiệp sản xuất gạch cần toán cũng như ứng dụng các công nghệ tiên tiến<br /> hoàn thiện cơ chế quản lý với sự phân cấp quản lý. phục vụ cho việc lập báo cáo quản trị chi phí của<br /> Xác định mối quan hệ giữa các bộ phận trong hoạt doanh nghiệp.<br /> động tác nghiệp và mối quan hệ giữa các thành viên<br /> trong bộ máy kế toán. Chủ động xây dựng bộ máy<br /> kế toán QTCP với doanh nghiệp, từ đó từng bước TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> vận dụng các nội dung của kế toán QTCP phù hợp,<br /> [1]. Quyết định số 2945/QĐ-UBND của UBND tỉnh Hải<br /> hoàn thiện hệ thống báo cáo quản trị chi phí trong<br /> Dương: Phê duyệt điều chỉnh quy hoạch phát triển<br /> doanh nghiệp.<br /> vật liệu xây dựng tỉnh Hải Dương đến năm 2020,<br /> Đối với các chi phí về bảo vệ môi trường: Các định hướng đến năm 2030.<br /> doanh nghiệp chủ động hạch toán chi phí liên [2]. Lê Thị Minh Huệ (2016). Luận án tiến sĩ - Hoàn<br /> quan đến môi trường bằng việc mở các tài khoản thiện kế toán quản trị chi phí tại các doanh nghiệp<br /> chi tiết nội bộ như tài khoản 154 để tập hợp các mía đường trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa.<br /> chi phí bỏ ra liên quan đến hoạt động bảo vệ môi<br /> [3]. Nguyễn Thị Thanh Hoà (2017). Luận án tiến sĩ - Hoàn<br /> trường. Lập các báo cáo về chi phí và lợi ích thu<br /> thiện hệ thống báo cáo kế toán trong các doanh<br /> được từ việc bảo vệ môi trường…<br /> nghiệp sản xuất vật liệu xây dựng trên địa bàn tỉnh<br /> - Ứng dụng công nghệ thông tin: Nghệ An.<br /> Cần nâng cao sự kết nối giữa kế toán quản trị [4]. Ngô Thị Thu Hương, Phạm Hoài Nam (2016). Phát<br /> QTCP với công nghệ thông tin. Hiện tại, các doanh triển báo cáo kế toán quản trị phân tích tư vấn trong<br /> nghiệp sản xuất gạch đều đã ứng dụng phần mềm các doanh nghiệp.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Tạp chí Nghiên cứu khoa học - Đại học Sao Đỏ, ISSN 1859-4190 Số 1(60).2018 71<br />