intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Tạp chí chính sách Y tế số 7 năm 2011

Chia sẻ: Hoàng Thiện | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:67

62
lượt xem
9
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

"Tạp chí chính sách Y tế số 7 năm 2011" trình bày nội dung thông qua các mục sau: chính luận, nghiên cứu về chính sách Y tế, diễn đàn chính sách Y tế, nhìn ra nước ngoài, tin hoạt động. Mời các bạn cùng tham khảo để nắm được nội dung đã trình bày.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Tạp chí chính sách Y tế số 7 năm 2011

  1. l­ îc vµ chÝnh s iÕn ¸c ch hy Ön tÕ Vi ea te H lth tu s tr st i ategy a policy in nd ChÝnh s¸ch Y tÕ T¹p chÝ ISSN 1859-2643 ChÝnh luËn Nghiªn cøu vÒ chÝnh s¸ch y tÕ DiÔn ®µn chÝnh s¸ch y tÕ Nh×n ra n­íc ngoµi Tin ho¹t ®éng Sè 7 (2011)
  2. Môc Lôc l­ îc vµ chÝnh s iÕn ¸c ch hy Vi Ön tÕ Trang ea e ut H lth s tr s t it ategy a policy in nd chÝnh LuËn NhiÖm vô träng t©m c«ng t¸c y tÕ n¨m 2011 3 Bé Y tÕ Tæng Biªn TËp Nghiªn cøu vÒ chÝnh s¸ch Y tÕ TS. TrÇn V¨n TiÕn Tßa so¹n C¸c yÕu tè ¶nh h­ëng tíi søc kháe 9 ViÖn ChiÕn l­îc vµ ChÝnh s¸ch Y tÕ Bé Y tÕ vµ Nhãm ®èi t¸c y tÕ 138 Gi¶ng Vâ - Hµ Néi Tel: (04) 3846 1590 Nghiªn cøu n¨ng lùc kiÓm dÞch y tÕ cña mét sè cöa khÈu, s©n 13 (04) 3823 4167 bay, h¶i c¶ng chÝnh Fax: (04) 3823 2448 Kh­¬ng Anh TuÊn vµ céng sù Email: tapchichinhsachyte@hspi.org.vn Ph­¬ng ph¸p chän mÉu vµ ­íc tÝnh tû sè tö vong mÑ cña cuéc 20 ®iÒu tra tö vong mÑ ë ViÖt Nam giai ®o¹n 2006 - 2007 Phan Hång V©n DiÔn ®µn chÝnh s¸ch y tÕ Mèi quan hÖ song hµnh gi÷a c«ng b»ng vµ hiÖu qu¶ trong Ch¨m 29 sãc søc kháe: mét ®Æc tr­ng quan träng nhÊt cña hÖ thèng y tÕ vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ tr­êng cã ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa Ph¹m M¹nh Hïng Mét sè nguyªn t¾c trong x©y dùng chÝnh s¸ch y tÕ 33 Lª Quang C­êng VÒ c«ng t¸c x©y dùng, ¸p dông tiªu chuÈn, kiÓm tra chÊt l­îng 40 vµ x©y dùng ®Þnh møc trang thiÕt bÞ y tÕ GiÊy phÐp xuÊt b¶n sè: NguyÔn Minh TuÊn 03/GP-S§BS cÊp ngµy 25/1/2006 In 2400 cuèn khæ 20,5x29,5 HÖ thèng ch¨m sãc søc kháe ban ®Çu ë ViÖt Nam - C¶i c¸ch ®Ó 42 ®¹t môc tiªu toµn d©n ®­îc kh¸m ch÷a bÖnh Ng« §øc Anh Qu¸ t¶i vµ d­íi t¶i trong bÖnh viÖn c«ng lËp 46 ChÕ b¶n in t¹i: Lª Quang C­êng, Kh­¬ng Anh TuÊn LAM-SABACU printing
  3. Trang Nh×n ra n­íc ngoµi Tæng quan vÒ chÝnh s¸ch BHYT ë mét sè n­íc trªn thÕ giíi - 54 PhÇn 2 TrÇn V¨n TiÕn ChÝnh s¸ch vµ ch­¬ng tr×nh d©n sè ë mét sè n­íc ch©u ¸ 60 §oµn Minh Léc Tin ho¹t ®éng Héi th¶o Tæng kÕt nghiªn cøu khoa häc n¨m 2010 vµ ®Þnh h­íng 66 nghiªn cøu 2011 - ViÖn ChiÕn l­îc vµ ChÝnh s¸ch Y tÕ NguyÔn ThÞ Nam Liªn
  4. T¹p chÝ ChÝnh s¸ch Y tÕ - Sè 7/2011 NHIÖM Vô TRäNG T¢M C¤NG T¸C Y TÕ N¡M 2011 (TrÝch tõ B¸o c¸o sè 87/BC-BYT cña Bé Y tÕ “VÒ viÖc triÓn khai kÕ ho¹ch c«ng t¸c n¨m 2011” ngµy 11/02/2011). P h¸t huy nh÷ng thµnh tùu ®· ®¹t ®­îc, kh¾c phôc nh÷ng h¹n chÕ, tån t¹i, n¾m b¾t thêi c¬, Ngµnh Y tÕ quyÕt t©m thùc hiÖn th¾ng lîi NhiÖm vô cô thÓ: 1. VÒ ph¸t triÓn hÖ thèng y tÕ: TiÕp tôc æn ®Þnh, cñng cè vµ ph¸t triÓn hÖ thèng y tÕ, ®Æc NghÞ quyÕt §¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø XI, biÖt lµ tuyÕn y tÕ c¬ së: Më réng m¹ng l­íi tËp trung vµo mét sè ph­¬ng h­íng vµ nhiÖm vô kh¸m ch÷a bÖnh tíi tËn tuyÕn c¬ së, vïng s©u, träng t©m trong n¨m 2011 vµ giai ®o¹n 2011- vïng xa; Cñng cè m¹ng l­íi y tÕ dù phßng; 2015 nh­ sau: TriÓn khai thùc hiÖn ChuÈn quèc gia y tÕ dù Trong n¨m 2011, nhiÖm vô bao trïm cña phßng t¹i c¸c Trung t©m y tÕ dù phßng tØnh; X©y Ngµnh Y tÕ lµ thùc hiÖn KÕt luËn sè 42-KL/TW dùng vµ triÓn khai thùc hiÖn §Ò ¸n Ph¸t triÓn y tÕ ngµy 01/4/2009 vÒ §æi míi c¬ chÕ ho¹t ®éng, c¬ n«ng th«n. chÕ tµi chÝnh (trong ®ã cã tiÒn l­¬ng vµ gi¸ dÞch 2. VÒ kh¸m ch÷a bÖnh: vô y tÕ) ®èi víi c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp y tÕ c«ng lËp; KÕt luËn sè 43-KL/TW ngµy 01/4/2009 vÒ 3 - TiÕp tôc thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ ch­¬ng tr×nh n¨m thùc hiÖn NghÞ quyÕt sè 46-NQ/TW ngµy hµnh ®éng n©ng cao chÊt l­îng kh¸m, ch÷a 23/02/2005 cña Bé ChÝnh trÞ (kho¸ IX) vÒ “C«ng bÖnh nh»m môc tiªu ®¸p øng sù hµi lßng cña t¸c b¶o vÖ, ch¨m sãc vµ n©ng cao søc khoÎ nh©n ng­êi bÖnh cã thÎ b¶o hiÓm y tÕ (BHYT); tuyªn d©n trong t×nh h×nh míi” vµ 5 n¨m thùc hiÖn ChØ truyÒn, vËn ®éng vµ thùc hiÖn tèt chÝnh s¸ch hç thÞ sè 06-CT/TW ngµy 22/01/2002 cña Ban BÝ trî ng­êi cËn nghÌo mua thÎ BHYT. th­ vÒ “Cñng cè vµ hoµn thiÖn m¹ng l­íi y tÕ c¬ - §Èy m¹nh viÖc thùc hiÖn ChØ thÞ sè së”; KÕt luËn sè 44-NQ/TW ngµy 22/03/2005 06/2007/CT-BYT ngµy 07/12/2008 cña Bé cña Bé ChÝnh trÞ (kho¸ IX) vÒ “TiÕp tôc ®Èy tr­ëng Bé Y tÕ vÒ viÖc n©ng cao chÊt l­îng m¹nh thùc hiÖn chÝnh s¸ch d©n sè - kÕ ho¹ch ho¸ kh¸m, ch÷a bÖnh, trong ®ã ®Æc biÖt l­u ý kh«ng gia ®×nh”; §Èy m¹nh thùc hiÖn NghÞ quyÕt 18 vµ l¹m dông thuèc, xÐt nghiÖm cËn l©m sµng, dÞch 23/2008/QH12 cña Quèc héi (®Æc biÖt lµ tËp vô kü thuËt cao, thùc hiÖn tèt c«ng t¸c gi¸o dôc trung triÓn khai QuyÕt ®Þnh 930/Q§-TTg cña n©ng cao y ®øc. TËp trung vµo viÖc sö dông hiÖu Thñ t­íng ChÝnh phñ phª duyÖt ®Ò ¸n ®Çu t­ x©y qu¶ ng©n s¸ch nhµ n­íc vµ c¸c nguån thu ®Ó dùng, n©ng cÊp, c¶i t¹o c¸c bÖnh viÖn chuyªn n©ng cao chÊt l­îng c¸c dÞch vô kh¸m ch÷a khoa lao, t©m thÇn, ung b­íu, chuyªn khoa nhi bÖnh, sö dông hiÖu qu¶ c¬ së h¹ tÇng, trang thiÕt vµ mét sè bÖnh viÖn ®a khoa tØnh thuéc vïng bÞ cña c¸c c¬ së y tÕ, ®Æc biÖt lµ c¸c bÖnh viÖn miÒn nói khã kh¨n sö dông vèn tr¸i phiÕu ChÝnh tuyÕn huyÖn, bÖnh viÖn khu vùc ®· vµ ®ang ®­îc phñ vµ c¸c nguån vèn hîp ph¸p kh¸c giai ®o¹n ®Çu t­ trong thêi gian võa qua ®Ó gi¶m bít vµ 2009-2013), NghÞ quyÕt 30/2008/HQ-CP cña gi¶i quyÕt vÒ c¬ b¶n t×nh tr¹ng qu¸ t¶i ë c¸c bÖnh ChÝnh phñ vÒ nh÷ng gi¶i ph¸p cÊp b¸ch nh»m viÖn tØnh, bÖnh viÖn trung ­¬ng vµ c¸c thµnh phè ng¨n chÆn suy gi¶m kinh tÕ, duy tr× t¨ng tr­ëng lín. TiÕp tôc thùc hiÖn chÝnh s¸ch quèc gia vÒ y kinh tÕ, b¶o ®¶m an sinh x· héi. d­îc häc cæ truyÒn, cñng cè, ®Çu t­, n©ng cÊp 3
  5. CHÝNh luËn c¸c bÖnh viÖn, c¬ së KCB vµ chÊt l­îng KCB y ®Ó ph¸t hiÖn sím c¸c nguy c¬ « nhiÔm vµ bÖnh häc cæ truyÒn. dÞch, dù phßng thuèc, ho¸ chÊt ®Ó chñ ®éng - §Èy m¹nh c«ng t¸c chØ ®¹o tuyÕn, x©y dùng phßng chèng dÞch bÖnh, kh«ng ®Ó c¸c dÞch bÖnh ph­¬ng ¸n thùc hiÖn QuyÕt ®Þnh 1816/Q§-BYT lín x¶y ra sau thiªn tai, th¶m ho¹, khèng chÕ vµ ngµy 26/05/2008 cña Bé tr­ëng Bé Y tÕ vÒ viÖc ®Èy lïi c¸c bÖnh dÞch míi ph¸t sinh…, gi¶m tû phª duyÖt §Ò ¸n “ Cö c¸n bé chuyªn m«n lu©n lÖ m¾c vµ chÕt cña c¸c bÖnh truyÒn nhiÔm g©y phiªn tõ bÖnh viÖn tuyÕn trªn vÒ hç trî c¸c bÖnh dÞch. viÖn tuyÕn d­íi nh»m n©ng cao chÊt l­îng - T¨ng c­êng ho¹t ®éng an toµn tiªm chñng, kh¸m, ch÷a bÖnh” t¹i ®Þa ph­¬ng. an toµn sinh häc trong phßng xÐt nghiÖm. TiÕp - §æi míi c¬ chÕ qu¶n lý tµi chÝnh cña c¸c tôc triÓn khai thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ CTMTQG bÖnh viÖn c«ng, nghiªn cøu ®Ó ®Ò xuÊt c¬ chÕ phßng chèng mét sè bÖnh x· héi, bÖnh dÞch ph©n bæ ng©n s¸ch míi cho c¸c bÖnh viÖn. nguy hiÓm vµ HIV/AIDS. KhuyÕn khÝch c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ®Çu t­ - Phßng chèng vµ qu¶n lý ®­îc c¸c bÖnh ph¸t triÓn c¸c dÞch vô y tÕ. C¸c tØnh, thµnh phè kh«ng l©y nhiÔm nh­ bÖnh tim m¹ch, ung th­, cã ®iÒu kiÖn kinh tÕ ph¸t triÓn ph¶i cã c¸c gi¶i tiÓu ®­êng; bÖnh nghÒ nghiÖp, phßng chèng tai ph¸p cô thÓ ®Ó khuyÕn khÝch ph¸t triÓn c¸c bÖnh n¹n vµ th­¬ng tÝch. TiÕp tôc vËn ®éng nh©n d©n viÖn ngoµi c«ng lËp. triÓn khai x©y dùng phong trµo lµng v¨n ho¸ søc khoÎ, phong trµo vÖ sinh n«ng th«n víi 3 c«ng - Ph¸t triÓn y häc cæ truyÒn c¶ trong hÖ thèng tr×nh: n­íc s¹ch, nhµ t¾m, nhµ tiªu hîp vÖ sinh c«ng lËp vµ ngoµi c«ng lËp trªn c¬ së thùc hiÖn ®Ó h¹n chÕ, tiÕn tíi xãa bá nh÷ng t¸c h¹i ®èi víi tèt QuyÕt ®Þnh sè 222/Q§-TTg cña Thñ t­íng søc khoÎ nh©n d©n do tËp qu¸n, lèi sèng kh«ng ChÝnh phñ vµ ChØ thÞ sè 24 cña Ban BÝ th­ Trung lµnh m¹nh, kh«ng hîp vÖ sinh, hoÆc do m«i ­¬ng. tr­êng bÞ « nhiÔm. - TiÕp tôc triÓn khai më réng lu©n phiªn c¸n §Èy m¹nh viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch ph¸p luËt bé (§Ò ¸n 1816) tõ tuyÕn trªn vÒ tuyÕn d­íi vÒ qu¶n lý chÊt l­îng, vÖ sinh ATTP theo NghÞ nh»m bæ sung c¸n bé cã n¨ng lùc, chuyÓn giao quyÕt sè 34/2009/NQ-QH12 ngµy 19/06/2009 cña kü thuËt ®Ó n©ng cao chÊt l­îng ®iÒu trÞ cho Quèc héi. tuyÕn d­íi, gãp phÇn gi¶m qu¸ t¶i cho c¸c bÖnh 4. T¨ng c­êng huy ®éng nguån lùc ®Çu t­ viÖn tuyÕn trªn; ®Èy m¹nh viÖc thùc hiÖn tù chñ cho y tÕ: toµn diÖn theo NghÞ ®Þnh 43/2006/N§-CP cña ChÝnh phñ. - TiÕp tôc thùc hiÖn NghÞ ®Þnh 79/2008/N§-CP cña ChÝnh phñ vµ QuyÕt ®Þnh sè 154/2006/Q§- - Tõng b­íc x©y dùng c¸c bÖnh viÖn xanh - TTg ngµy 30/6/2006 cña Thñ t­íng ChÝnh phñ s¹ch - ®Ñp, ­u tiªn kinh phÝ ®Ó xö lý chÊt th¶i phª duyÖt ®Ò ¸n “Qu¶n lý nhµ n­íc vÒ d­îc phÈm, bÖnh viÖn nh»m ®¶m b¶o vÖ sinh m«i tr­êng. an toµn vÖ sinh thùc phÈm, mü phÈm giai ®o¹n 3. VÒ Y tÕ dù phßng: 2006-2015”: x©y dùng c¸c trung t©m xÐt nghiÖm, - §Èy m¹nh c«ng t¸c truyÒn th«ng, gi¸o dôc phßng thÝ nghiÖm, trung t©m kiÓm tra chÊt l­îng ®Ó ng­êi d©n hiÓu vµ chñ ®éng thùc hiÖn tèt c¸c vÖ sinh an toµn thùc phÈm ®ñ n¨ng lùc vµ ®iÒu biÖn ph¸p tù phßng chèng bÖnh dÞch. kiÖn ho¹t ®éng. - N©ng cÊp vµ cñng cè hÖ thèng gi¸m s¸t dÞch - T¨ng c­êng ®Çu t­, n©ng cÊp, cñng cè hoµn bÖnh; x©y dùng vµ ph¸t triÓn hÖ thèng c¶nh b¸o thiÖn hÖ thèng y tÕ dù phßng tuyÕn tØnh, c¸c trung sím, ®¸p øng nhanh; chñ ®éng gi¸m s¸t dÞch tÔ t©m y tÕ dù phßng huyÖn; ®Çu t­, n©ng cÊp, cñng 4
  6. T¹p chÝ ChÝnh s¸ch Y tÕ - Sè 7/2011 cè hoµn thiÖn hÖ thèng phßng chèng HIV/AIDS nguån vèn vay JICA giai ®o¹n 2. TiÕp tôc huy tuyÕn tØnh, thµnh phè trùc thuéc trung ­¬ng ®èi ®éng vµ tranh thñ nguån viÖn trî cña c¸c tæ chøc víi c¸c trung t©m phßng chèng HIV/AIDS theo ChÝnh phñ, Phi ChÝnh phñ kh¸c cho ph¸t triÓn hÖ QuyÕt ®Þnh sè 1107/Q§-TTg ngµy 28/07/2009 thèng y tÕ ®Þa ph­¬ng. vÒ viÖc phª duyÖt §Ò ¸n T¨ng c­êng n¨ng lùc hÖ - Huy ®éng c¸c nguån vèn hîp ph¸p kh¸c ®Ó thèng phßng, chèng HIV/AIDS tuyÕn tØnh, thµnh ®Çu t­ cho y tÕ, tËn dông c¬ së vËt chÊt hiÖn cã phè trùc thuéc trung ­¬ng giai ®o¹n 2010-2015... ®Ó t¨ng sè gi­êng bÖnh; x©y dùng thªm c¸c - TriÓn khai thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ viÖc ®Çu t­, bÖnh viÖn míi. n©ng cÊp c¸c bÖnh viÖn huyÖn theo QuyÕt ®Þnh 5. Ph¸t triÓn m¹nh hÖ thèng y tÕ ngoµi c«ng sè 47/2008/Q§-TTg; mét sè bÖnh viÖn ®a khoa lËp: tØnh thuéc vïng miÒn nói, khã kh¨n, c¸c bÖnh viÖn lao, t©m thÇn, ung b­íu, nhi theo QuyÕt T¹o ®iÒu kiÖn khuyÕn khÝch x©y dùng vµ ®Þnh sè 930 cña Thñ t­íng ChÝnh phñ; c¸c trung ph¸t triÓn c¸c bÖnh viÖn t­ nh©n. t©m y tÕ huyÖn theo QuyÕt ®Þnh 1402/2008/Q§- 6. §æi míi c¬ chÕ ho¹t ®éng, c¬ chÕ tµi TTg; c¸c trung t©m phßng chèng HIV/AIDS chÝnh: theo QuyÕt ®Þnh 1107 cña Thñ t­íng ChÝnh phñ. - TriÓn khai NghÞ ®Þnh ®æi míi c¬ chÕ ho¹t X©y dùng, n©ng cÊp BV chuyªn khoa Lao, T©m ®éng, c¬ chÕ tµi chÝnh khi ®­îc ChÝnh phñ ban thÇn, Nhi, Ung B­íu vµ mét sè bÖnh viÖn ®a hµnh; T¨ng c­êng tù chñ toµn diÖn cho gi¸m khoa vïng khã kh¨n tuyÕn tØnh (theo QuyÕt ®èc c¸c ®¬n vÞ; §æi míi ph­¬ng thøc ph©n bæ ®Þnh sè 930/2009/Q§-TTg). ng©n s¸ch; TriÓn khai khung gi¸ dÞch vô y tÕ míi - TiÕp tôc ­u tiªn c¸c nguån vèn ®Ó ®Çu t­, trªn c¬ së tÝnh ®óng tÝnh ®ñ, phÇn nµo nhµ n­íc n©ng cÊp c¸c tr¹m y tÕ x· theo QuyÕt ®Þnh chi th× kh«ng thu. 950/Q§-TTg, QuyÕt ®Þnh 800/Q§-TTg cña Thñ - §Èy m¹nh viÖc vay vèn tÝn dông ­u ®·i t­íng ChÝnh phñ, ®Æc biÖt ­u tiªn c¸c x· ch­a cã Ng©n hµng Ph¸t triÓn ®Ó ®Çu t­ ph¸t triÓn. TiÕp tr¹m y tÕ hoÆc cã nh­ng lµ nhµ t¹m; c¸c x· míi tôc ®Èy m¹nh viÖc thùc hiÖn tù chñ, tù chÞu tr¸ch chia t¸ch; phÊn ®Êu hÕt n¨m 2010, sè x· cã tr¹m nhiÖm theo NghÞ ®Þnh 43 cña ChÝnh phñ, y tÕ ®¹t 100% vµ kho¶ng 40% sè x· ®¹t chuÈn chuyÓn c¸c bÖnh viÖn tõ lo¹i h×nh tù ®¶m b¶o quèc gia theo chuÈn míi. mét phÇn kinh phÝ th­êng xuyªn ®Ó ph¸t huy - Më réng hîp t¸c quèc tÕ song ph­¬ng, ®a quyÒn chñ ®éng, s¸ng t¹o trong viÖc sö dông c¸c ph­¬ng, c¸c tæ chøc chÝnh phñ, phi chÝnh phñ, nguån tµi chÝnh; s¾p xÕp, bè trÝ nh©n lùc ®Ó hoµn c¸c tæ chøc Ng©n hµng, tµi chÝnh nh»m t¨ng thµnh nhiÖm vô ®­îc giao, huy ®éng c¸c nguån c­êng thu hót nguån lùc ®Çu t­, tiÕp cËn c«ng vèn ngoµi ng©n s¸ch ®Ó tæ chøc c¸c ho¹t ®éng nghÖ míi, tiªn tiÕn cña thÕ giíi, gãp phÇn ®Èy dÞch vô, ®¸p øng nhu cÇu ®a d¹ng cña c¸c tÇng nhanh qu¸ tr×nh héi nhËp trong lÜnh vùc y d­îc. líp nh©n d©n, t¨ng thu nhËp hîp ph¸p cho ng­êi - TriÓn khai cã hiÖu qu¶ c¸c dù ¸n ODA, dù lao ®éng. ¸n NGO. §Èy nhanh tiÕn ®é thùc hiÖn c¸c Dù ¸n - TËp trung triÓn khai kÕ ho¹ch 5 n¨m 2011- hç trî Y tÕ §ång b»ng S«ng Cöu Long, Dù ¸n hç 2015, tiÕp tôc hoµn chØnh quy ho¹ch ph¸t triÓn trî Y tÕ c¸c tØnh Nam Trung Bé… Sím hoµn c¸c chuyªn khoa, c¸c ®¬n vÞ. thµnh viÖc chuÈn bÞ ®Ó triÓn khai c¸c dù ¸n Hç trî y tÕ c¸c tØnh B¾c Trung Bé (vay WB ); Dù ¸n 7. §µo t¹o, nghiªn cøu khoa häc vµ ph¸t hç trî ®µo t¹o, ph¸t triÓn nguån nh©n lùc y tÕ triÓn nguån nh©n lùc: (ADB ); Dù ¸n ph¸t triÓn bÖnh viÖn tØnh, vïng tõ - TiÕp tôc hoµn thiÖn hÖ thèng c¸c c¬ së y tÕ tõ 5
  7. CHÝNh luËn trung ­¬ng ®Õn ®Þa ph­¬ng theo h­íng dÉn t¹i thuèc an toµn, hîp lý, tõng b­íc gi¶m viÖc l¹m NghÞ ®Þnh 13; 14/2008/N§-CP vÒ tæ chøc c¸c dông thuèc trong ®iÒu trÞ ë c¸c c¬ së y tÕ Nhµ c¬ quan chuyªn m«n ë ®Þa ph­¬ng; NghÞ ®Þnh n­íc vµ t­ nh©n. X©y dùng quy ho¹ch ph¸t triÓn 79/2008/N§-CP vÒ hÖ thèng tæ chøc qu¶n lý, s¶n xuÊt vµ l­u th«ng ph©n phèi thuèc, ph¸t thanh tra vµ kiÓm nghiÖm vÖ sinh an toµn thùc triÓn d­îc liÖu vµ thuèc §«ng y. ChØ ®¹o ®¬n vÞ phÈm, c«ng t¸c qu¶n lý v¾c-xin, sinh phÈm y tÕ, thùc hiÖn tèt viÖc ®Êu thÇu mua thuèc theo quy phßng chèng tai n¹n th­¬ng tÝch. TiÕp tôc thùc ®Þnh gãp phÇn b×nh æn gi¸ thuèc trªn thÞ tr­êng. hiÖn §Ò ¸n 1816 cña Bé Y tÕ vÒ viÖc lu©n phiªn Trong n¨m 2010, tiÕp tôc gi÷ v÷ng thÞ tr­êng c¸n bé y tÕ cho tuyÕn d­íi ®Ó h­íng dÉn vµ n©ng d­îc phÈm ®­îc æn ®Þnh vµ phï hîp víi sù ph¸t cao tay nghÒ, tr×nh ®é chuyªn m«n cho c¸n bé triÓn chung cña nÒn kinh tÕ, trªn c¬ së ®¶m b¶o tuyÕn d­íi. tû lÖ t¨ng gi¸ thuèc lu«n thÊp h¬n tû lÖ t¨ng gi¸ - Hoµn thiÖn hÖ thèng ®µo t¹o liªn tôc c¸n bé CPI nãi chung. y tÕ tõ trung ­¬ng ®Õn ®Þa ph­¬ng, x©y dùng hÖ 9. C«ng t¸c d©n sè - kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh: thèng ®¸nh gi¸, kiÓm ®Þnh c¸c c¬ së ®µo t¹o liªn - T¨ng c­êng c«ng t¸c truyÒn th«ng, gi¸o dôc tôc c¸n bé y tÕ. Bæ sung ®µo t¹o c«ng nghÖ th«ng vµ thùc hiÖn ®ång bé c¸c gi¶i ph¸p ®Ó kiÓm so¸t tin theo ChØ thÞ sè 02/CT-BYT ngµy 25/02/2009. tèc ®é t¨ng d©n sè, n©ng cao chÊt l­îng viÖc thö - T¨ng c­êng ®Çu t­ n©ng cÊp nh»m cñng cè nghiÖm, nh©n réng c¸c m« h×nh, gi¶i ph¸p can vµ ph¸t triÓn c¸c c¬ së ®µo t¹o nh©n lùc y tÕ c«ng thiÖp vÒ kü thuËt, kinh tÕ x· héi ®Ó phÊn ®Êu ®¹t lËp; ®Èy m¹nh ®µo t¹o cö tuyÓn, ®µo t¹o theo ®Þa chØ tiªu vÒ gi¶m tû lÖ sinh, gi¶m tû sè giíi tÝnh chØ, më réng c¸c h×nh thøc ®µo t¹o nh»m b¶o khi sinh vµ n©ng cao chÊt l­îng d©n sè. ®¶m nh©n lùc, sè l­îng, c¬ cÊu lao ®éng cho c¸c - PhÊn ®Êu ®¹t chØ tiªu gi¶m tû lÖ sinh ®· c¬ së y tÕ trong thêi gian tíi; më thªm nhiÒu m· ®­îc Quèc héi giao. ngµnh míi, t¨ng chØ tiªu tuyÓn sinh; khuyÕn khÝch c¸c c¬ së ®µo t¹o ngoµi c«ng lËp tham gia - TiÕp tôc kiÖn toµn vµ n©ng cao chÊt l­îng ®µo t¹o theo nhu cÇu cña ng­êi häc, theo ®Þa chØ m¹ng l­íi ch¨m sãc søc khoÎ sinh s¶n tõ trung cho c¸c tØnh, vïng khã kh¨n, quan t©m ®Õn ®µo ­¬ng tíi c¬ së. t¹o chuyªn s©u, ®¸p øng nhu cÇu ph¸t triÓn kü 10. C¸c c«ng t¸c kh¸c: thuËt cao, chuyÓn giao c«ng nghÖ, tiÕp cËn víi - Tæ chøc triÓn khai LuËt BHYT vµ NghÞ ®Þnh c¸c kü thuËt y tÕ míi, n©ng cao tr×nh ®é qu¶n lý. cña ChÝnh phñ h­íng dÉn thùc hiÖn LuËt BHYT, - §Èy m¹nh nghiªn cøu vµ øng dông c¸c kÕt t¨ng c­êng c«ng t¸c tuyªn truyÒn, vËn ®éng vµ qu¶ nghiªn cøu vµo c«ng t¸c kh¸m ch÷a bÖnh, hç trî ng­êi cËn nghÌo mua thÎ BHYT ®Ó ®¶m c«ng t¸c y tÕ dù phßng, s¶n xuÊt thuèc, v¾c xin, b¶o an sinh x· héi. TiÕp tôc thùc hiÖn cã hiÖu sinh phÈm, ®µo t¹o, qu¶n lý nhµ n­íc, ho¹ch qu¶ ch­¬ng tr×nh hµnh ®éng n©ng cao chÊt ®Þnh chÝnh s¸ch... l­îng kh¸m, ch÷a bÖnh nh»m môc tiªu ®¸p øng 8. C«ng t¸c D­îc: sù hµi lßng cña ng­êi bÖnh cã thÎ BHYT. - §¶m b¶o ®ñ thuèc thiÕt yÕu phôc vô c«ng - TËp trung vµo viÖc ®Èy m¹nh c¶i c¸ch hµnh t¸c ®iÒu trÞ, triÓn khai c¸c biÖn ph¸p h÷u hiÖu ®Ó chÝnh, ph¸t huy d©n chñ c¬ së, øng dông c«ng b×nh æn gi¸ thuèc. Phèi hîp chÆt chÏ víi c¸c ®Þa nghÖ th«ng tin trong qu¶n lý c¸c ®¬n vÞ sù ph­¬ng, c¸c Bé, ngµnh liªn quan t¨ng c­êng nghiÖp. T¨ng c­êng c«ng t¸c thanh tra y tÕ, kiÓm tra, gi¸m s¸t ®Ó ®¶m b¶o chÊt l­îng thuèc. n©ng cao hiÖu lùc, hiÖu qu¶ c«ng t¸c qu¶n lý nhµ §Èy m¹nh triÓn khai c¸c gi¶i ph¸p ®Ó sö dông n­íc. 6
  8. T¹p chÝ ChÝnh s¸ch Y tÕ - Sè 7/2011 - T¨ng c­êng c«ng t¸c truyÒn th«ng gi¸o dôc ®Èy nhanh tiÕn ®é phª duyÖt c¸c ®Ò ¸n cña søc khoÎ, coi ®©y lµ nhiÖm vô quan träng, gãp ngµnh y tÕ ®Ó ngµnh kÞp thêi triÓn khai thùc hiÖn phÇn thùc hiÖn th¾ng lîi c¸c nhiÖm vô kh¸c. ®¸p øng yªu cÇu thùc tÕ nh­ ®Ò ¸n vÒ quy ®Þnh - TriÓn khai c¸c nhiÖm vô liªn quan tíi y tÕ chÕ ®é phô cÊp ­u ®·i ®èi víi c¸n bé c«ng chøc tr­êng häc, qu¶n lý m«i tr­êng y tÕ, søc khoÎ viªn chøc t¹i c¸c c¬ së y tÕ nhµ n­íc; ®æi míi c¬ nghÒ nghiÖp, phßng chèng tai n¹n th­¬ng tÝch, chÕ ho¹t ®éng vµ c¬ chÕ tµi chÝnh... søc khoÎ m«i tr­êng. KiÖn toµn tæ chøc liªn 2. §Ò nghÞ ChÝnh phñ t¨ng tû lÖ chi ng©n s¸ch quan tíi qu¶n lý m«i tr­êng y tÕ, phßng chèng hµng n¨m cho sù nghiÖp y tÕ, b¶o ®¶m tèc ®é c¸c bÖnh kh«ng l©y nhiÔm. t¨ng chi cho y tÕ cao h¬n tèc ®é t¨ng chi b×nh §Ó thùc hiÖn ®­îc c¸c môc tiªu nhiÖm vô qu©n cña ng©n s¸ch nhµ n­íc; dµnh Ýt nhÊt 30% c«ng t¸c y tÕ n¨m 2011, Ngµnh Y tÕ tiÕn hµnh ng©n s¸ch y tÕ chi cho y tÕ dù phßng, ch­¬ng ®ång thêi nhiÒu gi¶i ph¸p, trong ®ã cã c¸c gi¶i tr×nh môc tiªu y tÕ quèc gia (bao gåm c¶ kinh ph¸p vÒ cñng cè hÖ thèng tæ chøc vµ ph¸t triÓn phÝ ®Çu t­ ph¸t triÓn cho hÖ thèng phßng chèng nguån nh©n lùc, tiÕp tôc chuyÓn ®æi c¬ chÕ HIV/AIDS vµ an toµn thùc phÈm); t¨ng kinh phÝ thèng nhÊt qu¶n lý vÒ chuyªn m«n, nh©n lùc vµ bæ sung cã môc tiªu cho c¸c ®Þa ph­¬ng cã khã tµi chÝnh y tÕ t¹i ®Þa ph­¬ng; §æi míi c¬ chÕ kh¨n (­u tiªn cho trung t©m y tÕ dù phßng vµ y tÕ ho¹t ®éng vµ c¬ chÕ tµi chÝnh; §æi míi vÒ ®Çu t­ c¸c huyÖn ). vµ c¬ cÊu ph©n bæ ng©n s¸ch theo h­íng ®Çu t­ §Ò nghÞ Thñ t­íng ChÝnh phñ cho tiÕp tôc Ng©n s¸ch nhµ n­íc cho y tÕ c¬ së, y tÕ dù thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn kü thuËt phßng, ch­¬ng tr×nh môc tiªu y tÕ quèc gia. chuyªn s©u y tÕ; ­u tiªn ®Çu t­ cho dù ¸n ph¸t T¨ng c­êng x· héi ho¸ trong lÜnh vùc kh¸m triÓn trung t©m y tÕ kü thËt cao b»ng nguån ng©n ch÷a bÖnh; n©ng cao hiÖu qu¶ qu¶n lý ®iÒu hµnh s¸ch nhµ n­íc vµ c¸c nguån vèn hîp ph¸p kh¸c; cña Bé, ngµnh vµ chÝnh quyÒn c¸c cÊp trong tiÕp tôc cho phÐp ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ c«ng t¸c y tÕ; n©ng cao tr×nh ®é kü thuËt nghiÖp ®Ó ®Çu t­ n©ng cÊp hÖ thèng bÖnh viÖn ®a khoa, vô; ®Èy m¹nh th«ng tin truyÒn th«ng gi¸o dôc mét sè bÖnh viÖn chuyªn khoa; t¨ng sè gi­êng søc khoÎ; më réng hîp t¸c quèc tÕ, ®Èy m¹nh x· bÖnh, ®Æc biÖt lµ gi­êng bÖnh cña mét sè héi ho¸ huy ®éng sù ®ãng gãp cña toµn x· héi chuyªn khoa ®ang qu¸ t¶i ë bÖnh viÖn tuyÕn trªn ®èi víi c«ng t¸c y tÕ,... nh­ ung b­íu, tim m¹ch, nhi khoa. KiÕn nghÞ, ®Ò xuÊt víi ChÝnh phñ: 3. §Ò nghÞ ChÝnh phñ chØ ®¹o c¸c Bé ngµnh rµ 1. C¨n cø vµo môc tiªu, yªu cÇu cña ch­¬ng so¸t, söa ®æi bæ sung, ban hµnh c¸c v¨n b¶n ph¸p tr×nh c¶i c¸ch hµnh chÝnh, ®Ó n©ng cao hiÖu lùc, luËt ®Ó ®Èy nhanh viÖc thùc hiÖn x· héi ho¸ c«ng hiÖu qu¶ chØ ®¹o ®iÒu hµnh cña ChÝnh phñ, ®Ò t¸c ch¨m sãc søc khoÎ nh©n d©n; chØ ®¹o Bé Tµi nghÞ thùc hiÖn mét c¸ch m¹nh mÏ h¬n viÖc c¶i chÝnh vµ Bé KÕ ho¹ch vµ ®Çu t­ bè trÝ ®ñ ng©n tiÕn lÒ lèi lµm viÖc: ph©n ®Þnh râ tr¸ch nhiÖm vµ s¸ch cho viÖc triÓn khai §Ò ¸n §æi míi c¬ chÕ thÈm quyÒn cña tËp thÓ ChÝnh phñ, Thñ t­íng ho¹t ®éng, c¬ chÕ tµi chÝnh trong ®ã cã tiÒn l­¬ng ChÝnh phñ vµ mçi thµnh viªn ChÝnh phñ, ®Ò cao vµ gi¸ dÞch vô y tÕ ®èi víi c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp y tr¸ch nhiÖm c¸ nh©n; thùc hiÖn mçi viÖc chØ giao tÕ c«ng lËp, §Ò ¸n 47, §Ò ¸n 930, ®Çu t­ x©y dùng mét c¬ quan chñ tr×, chÞu tr¸ch nhiÖm chÝnh; hÖ thèng kiÓm nghiÖm ®ñ n¨ng lùc vµ ®iÒu kiÖn gi¶i quyÕt tèt mèi quan hÖ phèi hîp liªn ngµnh, ho¹t ®éng theo NghÞ ®Þnh 79/2008/N§-CP cña t¨ng c­êng kû c­¬ng, kû luËt hµnh chÝnh, b¶o ChÝnh phñ vµ QuyÕt ®Þnh 154/2006/Q§-TTg vÒ ®¶m cho toµn bé hÖ thèng hµnh chÝnh vËn hµnh viÖc phª duyÖt ®Ò ¸n “Qu¶n lý Nhµ n­íc vÒ d­îc th«ng suèt, hiÖu qu¶ h¬n. §Ò nghÞ ChÝnh phñ phÈm, vÖ sinh an toµn thùc phÈm, mü phÈm giai 7
  9. CHÝNh luËn ®o¹n 2006 - 2015”; t¨ng c­êng ®Çu t­, n©ng cÊp, gi¶i ph¸p nh»m b¶o ®¶m c©n ®èi quü b¶o hiÓm y cñng cè hoµn thiÖn hÖ thèng y tÕ dù phßng tuyÕn tÕ, nh­ng viÖc thùc hiÖn cã nhiÒu khã kh¨n: tØnh, c¸c trung t©m y tÕ dù phßng huyÖn. - Bé Y tÕ ®­îc giao qu¶n lý nhµ n­íc vÒ b¶o 4. §Ò nghÞ ChÝnh phñ chØ ®¹o c¸c cÊp tiÕp tôc hiÓm y tÕ, nh­ng kh«ng chØ ®¹o, qu¶n lý trùc n©ng møc ®Çu t­ ng©n s¸ch ®Þa ph­¬ng cho y tÕ; tiÕp hÖ thèng tæ chøc thùc hiÖn, kh«ng qu¶n lý ®ång thêi huy ®éng c¸c nguån lùc cña x· héi ®Ó kinh phÝ, kh«ng tham gia duyÖt quyÕt to¸n, ph¸t triÓn hÖ thèng y tÕ. T¨ng c­êng sù l·nh ®¹o, kh«ng cã ®ñ th«ng tin, sè liÖu ®Ó tæng hîp, ph©n chØ ®¹o, x©y dùng lé tr×nh phï hîp ®Ó thùc hiÖn tÝch, ®¸nh gi¸ vµ ra c¸c quyÕt ®Þnh, chÝnh s¸ch. môc tiªu b¶o hiÓm y tÕ toµn d©n. Thùc hiÖn tèt - Bé tr­ëng Bé Tµi chÝnh lµ Chñ tÞch Héi chÝnh s¸ch ch¨m sãc søc khoÎ cho c¸c ®èi t­îng ®ång qu¶n lý b¶o hiÓm x· héi ViÖt Nam, trong chÝnh s¸ch, ng­êi nghÌo vµ trÎ em, ng­êi cao ®ã cã chøc n¨ng chØ ®¹o vµ gi¸m s¸t thu-chi, tuæi. qu¶n lý, sö dông quü b¶o hiÓm y tÕ cña B¶o hiÓm 5. T¹o m«i tr­êng thuËn lîi vÒ c¬ së h¹ tÇng, x· héi. ®Êt, thuÕ ®Ó më réng vµ ph¸t triÓn c¸c bÖnh viÖn - C¸c v­íng m¾c t¹i ®Þa ph­¬ng kh«ng ®­îc vµ x· héi ho¸ y tÕ, ph¸t triÓn hÖ thèng bÖnh viÖn gi¶i quyÕt kÞp thêi do Uû ban nh©n d©n c¸c tØnh ngoµi c«ng lËp. thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý nhµ n­íc vÒ b¶o 6. §æi míi qu¶n lý nhµ n­íc ®èi víi sù hiÓm y tÕ ë ®Þa ph­¬ng nh­ng kh«ng ®iÒu hµnh nghiÖp y tÕ, tËp trung vµo viÖc hoµn thiÖn c¸c ®­îc c¬ quan b¶o hiÓm x· héi tØnh trong viÖc thu chÝnh s¸ch, ph¸p luËt vµ t¨ng c­êng kiÓm tra, phÝ, ph¸t hµnh thÎ, thanh to¸n chi phÝ kh¸m, gi¸m s¸t vµ ®¸nh gi¸. Ph¸t huy vai trß cña c¸c ch÷a bÖnh, tuyªn truyÒn vÒ b¶o hiÓm y tÕ, nh÷ng héi nghÒ nghiÖp trong qu¶n lý chÊt l­îng dÞch ho¹t ®éng nµy do c¬ quan b¶o hiÓm x· héi tØnh vô y tÕ. §æi míi c¬ chÕ ho¹t ®éng, c¬ chÕ tµi chØ ®¹o theo ngµnh däc. chÝnh cña c¸c c¬ së y tÕ c«ng lËp theo h­íng 8. Thùc hiÖn tèt c¸c chÝnh s¸ch, gi¶i ph¸p cung øng dÞch vô tù chñ, hiÖu qu¶, c«ng khai, nh»m n©ng cao chÊt l­îng d©n sè vµ kÕ ho¹ch minh b¹ch. hãa gia ®×nh, duy tr× møc sinh hîp lý, quy m« 7. Thay ®æi m« h×nh tæ chøc qu¶n lý b¶o gia ®×nh Ýt con; gi¶m thiÓu t×nh tr¹ng mÊt c©n hiÓm y tÕ, tËp trung ®Çu mèi qu¶n lý nhµ n­íc vÒ b»ng giíi tÝnh khi sinh. b¶o hiÓm y tÕ, bao gåm c¶ quü b¶o hiÓm y tÕ, 9. Trong khi Ngµnh Y tÕ thiÕu nh©n lùc trÇm thµnh lËp Héi ®ång qu¶n lý B¶o hiÓm y tÕ, giao träng th× viÖc ®Ó c¸n bé y tÕ nghØ h­u ë ®é tuæi Bé tr­ëng Bé Y tÕ lµm Chñ tÞch Héi ®ång qu¶n 55 ®èi víi n÷ vµ 60 ®èi víi nam lµ mét sù l·ng lý B¶o hiÓm y tÕ ®Ó ®¶m b¶o sù chØ ®¹o, ®iÒu phÝ lín. N¨m 1960, tuæi thä b×nh qu©n cña ng­êi hµnh tËp trung, toµn diÖn vÒ chÊt l­îng dÞch vô y d©n ViÖt Nam lµ 45,4 tuæi; ®Õn nay tuæi thä b×nh tÕ vµ qu¶n lý quü B¶o hiÓm y tÕ, t¨ng quyÒn h¹n qu©n cña ViÖt Nam ®· t¨ng lªn 73 tuæi (trong vµ tr¸ch nhiÖm cña ng­êi ®øng ®Çu. khi ®ã Th¸i Lan lµ 69,3; Philippines 72,3 vµ tuæi M« h×nh tæ chøc hÖ thèng b¶o hiÓm y tÕ nh­ thä b×nh qu©n ë khu vùc §«ng ¸ - Th¸i B×nh hiÖn nay lµ nguyªn nh©n cña nh÷ng v­íng m¾c D­¬ng lµ 72,8, Nga lµ 57 tuæi). ChÝnh v× vËy, ®Ò vµ h¹n chÕ trong tæ chøc thùc hiÖn chøc n¨ng nghÞ ChÝnh phñ cho phÐp t¨ng tuæi lµm viÖc cña qu¶n lý nhµ n­íc vÒ b¶o hiÓm y tÕ trong thêi c¸n bé n÷ lªn 60 tuæi vµ nam 65 tuæi ®Ó tËn dông gian qua. Theo LuËt B¶o hiÓm y tÕ, Bé Y tÕ cã ®éi ngò c¸n bé giµu kinh nghiÖm nµy. tr¸ch nhiÖm x©y dùng vµ tr×nh ChÝnh phñ c¸c 8
  10. T¹p chÝ ChÝnh s¸ch Y tÕ - Sè 7/2011 Lêi tßa so¹n: B¸o c¸o chung tæng quan ngµnh y tÕ (JAHR) cña Bé Y tÕ vµ nhãm ®èi t¸c y tÕ n¨m 2010 lµ b¸o c¸o thø t­ do Bé Y tÕ cïng víi c¸c ®èi t¸c ph¸t triÓn y tÕ phèi hîp thùc hiÖn h»ng n¨m. B¸o c¸o n¨m 2010 ph©n tÝch tæng thÓ thùc tr¹ng ngµnh y tÕ, x¸c ®Þnh c¸c vÊn ®Ò ­u tiªn vµ c¸c gi¶i ph¸p trong thêi gian tíi, gãp phÇn x©y dùng ChiÕn l­îc b¶o vÖ, ch¨m sãc vµ n©ng cao søc kháe nh©n d©n giai ®o¹n 2011-2020, KÕ ho¹ch 5 n¨m ngµnh Y tÕ giai ®o¹n 2011-2015. Trong sè nµy, T¹p chÝ ChÝnh s¸ch Y tÕ trÝch ®¨ng néi dung vÒ C¸c yÕu tè ¶nh h­ëng ®Õn søc kháe (tõ ch­¬ng I T×nh tr¹ng søc kháe vµ c¸c yÕu tè ¶nh h­ëng) cña B¸o c¸o ®Ó tr©n träng giíi thiÖu víi quý ®éc gi¶ (sè thø tù c¸c tiÓu môc ®­îc biªn tËp l¹i cho phï hîp víi phÇn ®­îc trÝch ®¨ng). C¸C YÕU Tæ ¶NH H¦ëNG §ÕN SøC KHáE (PhÇn 1) (TrÝch tõ Ch­¬ng I - T×nh tr¹ng søc kháe vµ c¸c yÕu tè ¶nh h­ëng, B¸o c¸o chung tæng quan ngµnh y tÕ n¨m 2010). 1. C¸c yÕu tè d©n sè sè cña nhãm d­íi 15 tuæi gi¶m tõ 33% n¨m KÕt qu¶ s¬ bé tæng ®iÒu tra d©n sè vµ nhµ ë 1999 xuèng cßn 25%. Ng­îc l¹i tû träng d©n ngµy 1/4/2009 cho thÊy d©n sè ViÖt Nam lµ sè cña nhãm 15-59 tuæi (lµ nhãm chñ lùc cña 85.789.573 ng­êi; tèc ®é t¨ng d©n sè ®· gi¶m lùc l­îng lao ®éng) l¹i t¨ng tõ 58% n¨m m¹nh. Tû lÖ ph¸t triÓn d©n sè b×nh qu©n h»ng 1999 lªn 66% vµ nhãm d©n sè tõ 60 tuæi trë n¨m giai ®o¹n 1999-2009 cßn 1,2%. B¸o c¸o lªn t¨ng tõ 8% n¨m 1999 lªn 9% n¨m 2009. chung Tæng quan ngµnh y tÕ (JAHR) 2010 lµ Theo m« h×nh d©n sè cña Liªn hîp quèc, d©n b¸o c¸o thø t­ do Bé Y tÕ cïng víi c¸c ®èi t¸c sè n­íc ta ®ang thuéc “c¬ cÊu d©n sè vµng” ph¸t triÓn y tÕ phèi hîp thùc hiÖn h»ng n¨m. B¸o hay c¬ cÊu d©n sè tèi ­u v× tû träng ng­êi c¸o n¨m 2010 ph©n tÝch tæng thÓ thùc tr¹ng trong tuæi lao ®éng chiÕm tû lÖ rÊt lín so víi ngµnh y tÕ, x¸c ®Þnh c¸c vÊn ®Ò ­u tiªn vµ c¸c tû träng ng­êi trong tuæi phô thuéc. Tuy gi¶i ph¸p trong thêi gian tíi, gãp phÇn x©y dùng nhiªn, nhãm phô n÷ b­íc vµo tuæi sinh ®Î ChiÕn l­îc b¶o vÖ, ch¨m sãc vµ n©ng cao søc còng rÊt lín, sÏ ¶nh h­ëng nhiÒu tíi nhu cÇu kháe nh©n d©n giai ®o¹n 2011-2020, KÕ ho¹ch 5 sö dông dÞch vô søc kháe sinh s¶n, vµ nhi n¨m ngµnh Y tÕ giai ®o¹n 2011-2015, 50 n¨m khoa trong nh÷ng n¨m tíi. qua. Mét sè yÕu tè vÒ d©n sè cã ¶nh h­ëng tíi § Tuy nhiªn, do tû lÖ ng­êi cao tuæi t¨ng lªn søc kháe cña ng­êi d©n ®­îc nªu d­íi ®©y. trong khi tû lÖ trÎ em d­íi 15 tuæi gi¶m m¹nh § Quy m« d©n sè lín vµ tiÕp tôc t¨ng nªn mËt ®é trong 10 n¨m qua 1999-2009, “chØ sè giµ hãa” ®· t¨ng 11 ®iÓm phÇn tr¨m sau 10 n¨m d©n sè ViÖt Nam t¨ng tõ 231 ng­êi/km2 n¨m 2 (tõ 24,5% n¨m 1999 lªn 35,9%). ChØ sè giµ 1999 lªn 259 ng­êi/km n¨m 2009. MËt ®é hãa cña n­íc ta hiÖn nay cao h¬n møc trung d©n sè ViÖt Nam cao, ®øng thø ba ë khu vùc b×nh cña khu vùc §«ng Nam ¸ (30%), t­¬ng §«ng Nam ¸ (Sau Singapore vµ Philippines). ®­¬ng víi møc giµ hãa cña Indonesia vµ §ång b»ng s«ng Hång cã mËt ®é d©n sè cao Philippines, nh­ng thÊp h¬n møc cña nhÊt 930 ng­êi/km2, sau ®Õn §«ng Nam Bé Singapore (85%) vµ Th¸i Lan (52%). KÌm (594 ng­êi/km2), thÊp nhÊt lµ T©y Nguyªn theo giµ hãa d©n sè th­êng cã c¸c bÖnh 2 (93 ng­êi/km ). MËt ®é d©n sè cao lµ yÕu tè kh«ng l©y nhiÔm, cã tiÒm n¨ng t¨ng ®¸ng kÓ nguy c¬ ®èi víi nhiÒu vÊn ®Ò søc kháe, trong trong thêi gian tíi. ®ã cã c¸c bÖnh l©y nhiÔm vµ t×nh h×nh sö dông dÞch vô y tÕ cña ng­êi d©n. § T×nh tr¹ng mÊt c©n b»ng giíi tÝnh khi sinh ngµy cµng nghiªm träng. Tû sè giíi tÝnh khi § C¬ cÊu d©n sè biÕn ®éng m¹nh: Tû träng d©n sinh ®· t¨ng lªn trong 10 n¨m, râ nÐt nhÊt lµ 9
  11. Nghiªn cøu vÒ chÝnh s¸ch y tÕ trong vßng 5 n¨m qua. N¨m 1999, tû sè nµy xóc víi c¸c yÕu tè g©y bÖnh nghÒ nghiÖp. ¤ lµ 108 bÐ trai/100 bÐ g¸i, ®Õn 2009 ®· t¨ng nhiÔm kh«ng khÝ, n­íc s¹ch do t¨ng nhanh c«ng lªn 111 bÐ trai/100 bÐ g¸i. §©y lµ chñ ®Ò x· suÊt sö dông c¬ së h¹ tÇng ®« thÞ còng ®ang ®e héi nãng báng ®· ®­îc d­ luËn n­íc ta ®Æc däa ®Õn søc kháe ng­êi d©n. Ngoµi ra, c¬ së h¹ biÖt quan t©m. tÇng x· héi kh«ng theo kÞp víi tèc ®é t¨ng d©n MÆc dï tuæi thä trung b×nh t¨ng, nh­ng chÊt sè, ®Æc biÖt cung øng n­íc s¹ch, xö lý r¸c th¶i, § l­îng d©n sè cßn h¹n chÕ. ViÖt Nam vÉn n»m n­íc cèng, c¬ së y tÕ KCB, gi¸o dôc, nhµ ë, vv... trong nhãm c¸c n­íc cã chØ sè ph¸t triÓn con Nhu cÇu tËp thÓ dôc ®Ó n©ng cao søc kháe ngµy ng­êi (HDI) ë møc trung b×nh. Sè n¨m trung cµng lín trong khi c¸c c«ng viªn, kh«ng gian b×nh sèng kháe m¹nh chØ ®¹t 66 tuæi vµ xÕp xanh ngµy cµng ®«ng vµ thiÕu. thø 116/182 n­íc trªn thÕ giíi vµo n¨m 2009. 3. BiÕn ®æi khÝ hËu 2. Toµn cÇu hãa, c«ng nghiÖp hãa, ®« thÞ BiÕn ®æi khÝ hËu lµ mét trong nh÷ng th¸ch hãa, di c­ vµ thay ®æi lèi sèng thøc lín nhÊt trong thêi ®¹i cña chóng ta. BiÕn Di c­ ngµy cµng t¨ng g©y ¸p lùc cho vÊn ®Ò ®æi khÝ hËu gåm c¸c hiÖn t­îng nãng lªn toµn ch¨m sãc søc kháe cho nh©n d©n ë c¸c thµnh cÇu vµ mùc n­íc biÓn d©ng... g©y ra lò lôt, h¹n phè lín vµ tæ chøc hÖ thèng cung cÊp dÞch vô y h¸n vµ c¸c hiÖn t­îng thêi tiÕt cùc ®oan kh¸c tÕ. Di c­ tõ n«ng th«n ra thµnh thÞ còng n¶y sinh trªn thÕ giíi còng nh­ ë ViÖt Nam. BiÕn ®æi khÝ nhiÒu vÊn ®Ò ¶nh h­ëng ®Õn søc khoÎ. Sè ng­êi hËu kh«ng chØ ®e däa lµm thay ®æi lèi sèng mµ di c­ trong 5 n¨m qua lµ 3,3 triÖu ng­êi, t¨ng cßn cã t¸c ®éng trùc tiÕp tíi søc kháe con ng­êi, 163. 000 ng­êi. Sau 10 n¨m (1999-2009), tæng m«i tr­êng, ®a d¹ng sinh häc vµ tµi nguyªn sè ng­êi di c­ t¨ng lªn 1,4 triÖu ng­êi, ®Æc biÖt n­íc. lµ sè ng­êi di c­ t¨ng theo kho¶ng c¸ch di c­. ViÖt Nam lµ mét trong sè c¸c quèc gia ®ang Vïng §«ng Nam Bé vµ T©y Nguyªn lu«n lµ ®Þa bÞ ¶nh h­ëng nÆng nÒ nhÊt do biÕn ®æi khÝ hËu ®iÓm thu hót c¸c luång di c­. §«ng Nam Bé lµ vµ mùc n­íc biÓn d©ng. Thùc tr¹ng biÕn ®æi khÝ vïng nhËp c­ cao nhÊt. C¸c khu c«ng nghiÖp tËp hËu ë ViÖt Nam: trung vµ c¸c thµnh phè lín lu«n cã søc hót m¹nh VÒ nhiÖt ®é: Tõ n¨m 1951 ®Õn n¨m 2000 mÏ nhiÒu ng­êi chuyÓn ®Õn lµm ¨n sinh sèng: tû 0 nhiÖt ®é trung b×nh n¨m ®· t¨ng 0,7 C, hËu qu¶ suÊt di c­ thuÇn tóy cña B×nh D­¬ng lµ 341,70/00, lµm thay ®æi c¸c hÖ sinh th¸i; gia t¨ng søc Ðp Thµnh phè Hå ChÝ Minh lµ 1160/00, vµ §µ N½ng nhiÖt ®é lªn c¬ thÓ vµ t¨ng c¸c bÖnh nhiÖt ®íi, lµ 77,90/00. truyÒn nhiÔm. §Õn nay ®· cã 29,6% d©n sè sèng ë khu vùc VÒ l­îng m­a: Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, thµnh thÞ so víi 23,7% vµo n¨m 1999. §«ng l­îng m­a gi¶m ®i trong th¸ng 7, 8 vµ t¨ng cao ë Nam Bé lµ vïng cã møc ®« thÞ hãa cao nhÊt, d©n th¸ng 9, 10, 11. M­a phïn ë Hµ Néi gi¶m dÇn tõ sè thµnh thÞ chiÕm 57,1% (n¨m 1999 lµ 55,1%). thËp kû 1981-1990 vµ chØ cßn mét nöa (15 §ång b»ng s«ng Hång cã møc ®« thÞ hãa còng ngµy/n¨m) trong 10 n¨m gÇn ®©y. Tõ n¨m 1958- t­¬ng ®èi cao víi 29,2% d©n sè thµnh thÞ (n¨m 2007, l­îng m­a h»ng n¨m gi¶m 2%. HËu qu¶ 1999 lµ 21,1%). lµ t¸c ®éng râ rÖt ®Õn sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn §« thÞ hãa cïng víi qu¸ tr×nh ®Èy m¹nh c«ng cña mét sè vËt mang mÇm bÖnh. nghiÖp hãa cßn t¹o ra nh÷ng th¸ch thøc lín ®èi VÒ n­íc biÓn d©ng: Theo Tæng côc KhÝ t­îng víi c«ng t¸c ch¨m sãc søc kháe. Sù gia t¨ng Thñy v¨n: mùc n­íc biÓn mçi n¨m d©ng lªn nhÞp ®é cña cuéc sèng lµ yÕu tè nguy c¬ cho c¸c kho¶ng 3 mm. N¨m 1990 t¨ng 5 cm so víi bÖnh t©m thÇn, tim m¹ch, vµ bÖnh kh«ng l©y nh÷ng n¨m 1960. HËu qu¶ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn nhiÔm kh¸c. C«ng nghiÖp hãa t¨ng nguy c¬ tiÕp lîi cho sù ph¸t triÓn cña vËt mang mÇm bÖnh. 10
  12. T¹p chÝ ChÝnh s¸ch Y tÕ - Sè 7/2011 Do biÕn ®æi khÝ hËu, gia t¨ng c¸c bÖnh truyÒn 54% hé sö dông hè xÝ hîp vÖ sinh. Trung du vµ nhiÔm nguy hiÓm, c¸c bÖnh do vËt mang mÇm miÒn nói phÝa B¾c cã tû lÖ sö dông n­íc hîp vÖ bÖnh, ®e däa tíi søc kháe con ng­êi ®Æc biÖt sinh thÊp nhÊt (61,5%). Tû lÖ hé cã nhµ tiªu hîp nh÷ng ng­êi nghÌo vµ cËn nghÌo. C¸c bÖnh nh¹y vÖ sinh d­íi 50% ë c¸c vïng Trung du miÒn nói c¶m víi khÝ hËu n»m trong sè nh÷ng bÖnh g©y tö phÝa B¾c (26,1%), B¾c Trung Bé vµ Duyªn h¶i vong lín nhÊt toµn cÇu. Tiªu ch¶y, sèt rÐt vµ suy miÒn Trung (47,3%), T©y Nguyªn (46,5%) vµ dinh d­ìng lµm tö vong h¬n 3 triÖu ng­êi trªn §ång b»ng s«ng Cöu Long (42,4%). toµn thÕ giíi. Thêi tiÕt Êm h¬n ®ång nghÜa víi Cïng víi qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp hãa vµ ®« thÞ viÖc më réng ph¹m vi ®Þa lý ph¸t triÓn cña muçi, hãa, vÊn ®Ò « nhiÔm m«i tr­êng ®« thÞ, « nhiÔm ng¾n l¹i chu kú sinh s¶n cña muçi, hoÆc thay ®æi kh«ng khÝ vµ nguån n­íc khu d©n c­ ngµy cµng m« h×nh di c­ cña chim vµ c¸c loµi vËt kh¸c. Sù nghiªm träng, ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn søc kháe xuÊt hiÖn cña bÖnh SARS, Cóm A(H5N1), vµ nguêi d©n. ¤ nhiÔm kh«ng khÝ ®« thÞ chñ yÕu do mét sè l­îng lín hiÖn t­îng bÊt th­êng liªn quan giao th«ng (70%), do qu¸ t¶i « t«, xe m¸y vµ do ®Õn sèt xuÊt huyÕt hiÖn ®ang x¶y ra t¹i Ch©u ¸ vµ c¸c thµnh phè ®ang x©y dùng, ®« thÞ ho¸ mét dÞch sèt xuÊt huyÕt quay trë l¹i ë ViÖt Nam trong c¸ch m¹nh mÏ. Cã hµng lo¹t c¸c vÊn ®Ò cã liªn mÊy n¨m gÇn ®©y cã thÓ cho chóng ta thÊy râ sù quan ®Õn søc khoÎ cÊp tÝnh vµ m·n tÝnh n¶y sinh ¶nh h­ëng cña biÕn ®æi khÝ hËu. do ph¬i nhiÔm ng¾n h¹n vµ dµi h¹n víi c¸c chÊt Ngoµi ra, c¸c lo¹i thiªn tai cã ¶nh h­ëng rÊt g©y « nhiÔm kh«ng khÝ. ¤ nhiÔm kh«ng khÝ lín tíi søc kháe ng­êi d©n do hËu qu¶ lµ mÊt nguy hiÓm nhÊt ®èi víi nh÷ng ng­êi m¾c bÖnh nguån n­íc s¹ch, thiÕu ¨n, tai n¹n, chÊn th­¬ng, h« hÊp, tim m¹ch, nh÷ng ng­êi cao tuæi... khã tiÕp cËn víi dÞch vô y tÕ. M« h×nh cung øng M«i tr­êng vµ ®iÒu kiÖn lao ®éng tuy ®· ®­îc dÞch vô y tÕ æn ®Þnh, b¶o ®¶m y tÕ c«ng céng khi c¶i thiÖn ®¸ng kÓ nhÊt lµ tõ khi c¸c nhµ ®Çu t­, c¬ thiªn tai x¶y ra cÇn ®­îc x©y dùng vµ b¶o ®¶m. së s¶n xuÊt nhËp ®ång bé d©y chuyÒn c«ng NÕu nh­ ViÖt Nam kh«ng cã c¸c gi¶i ph¸p, nghÖ. Tuy nhiªn, mét sè c¬ së s¶n xuÊt vÉn sö kÕ ho¹ch ngay tõ b©y giê th× biÕn ®æi khÝ hËu sÏ dông d©y chuyÒn cò, l¹c hËu, g©y « nhiÔm m«i ®e däa lµm ®¶o ng­îc nh÷ng tiÕn bé mµ ViÖt tr­êng. Mét sè c¬ së s¶n xuÊt xö lý chÊt th¶i Nam ®· ®¹t ®­îc trong c«ng cuéc ®Êu tranh kh«ng ®¶m b¶o theo c¸c yªu cÇu ®Ò ra, dÉn ®Õn phßng chèng bÖnh tËt vµ nghÌo ®ãi nh÷ng n¨m g©y « nhiÔm m«i tr­êng trÇm träng ë mét sè ®Þa gÇn ®©y. BiÕn ®æi khÝ hËu còng lµm t¨ng thªm ph­¬ng. §èi víi c¸c doanh nghiÖp nhá, doanh kho¶ng c¸ch vÒ c¸c ®iÒu kiÖn y tÕ, t×nh tr¹ng søc nghiÖp t­ nh©n, c¬ së lµng nghÒ, ®iÒu kiÖn lao kháe gi÷a nh÷ng ng­êi giµu nhÊt vµ nh÷ng ®éng ch­a ®­îc gi¸m s¸t hoÆc gi¸m s¸t ë møc ng­êi nghÌo nhÊt. rÊt thÊp. Lùc l­îng lín di c­ tù do tõ n«ng th«n 4. Søc kháe m«i tr­êng vµo thµnh thÞ lµm viÖc kiÕm sèng víi nhiÒu c«ng Søc kháe m«i tr­êng lµ mét trong nh÷ng vÊn viÖc phøc t¹p, ®iÒu kiÖn lao ®éng cña nh÷ng ®Ò thu hót sù quan t©m cña toµn x· héi vµ ®Æt cho ng­êi nµy kh«ng ®­îc ®¶m b¶o, cã nhiÒu yÕu tè ngµnh y tÕ träng tr¸ch trong viÖc tuyªn truyÒn nguy c¬ ®èi víi t×nh tr¹ng søc kháe vµ bÖnh tËt gi¸o dôc nhËn thøc vÒ vÖ sinh m«i tr­êng còng trong khi kh«ng cã hç trî ®Çy ®ñ tõ y tÕ lao nh­ ®èi phã víi c¸c bÖnh liªn quan nhÊt lµ c¸c ®éng. vïng n«ng th«n khã kh¨n, miÒn nói, vïng s©u, 5. An toµn vÖ sinh thùc phÈm vïng xa. Thøc ¨n kh«ng an toµn cã thÓ g©y ngé ®éc Theo sè liÖu b¸o c¸o s¬ bé Tæng ®iÒu tra d©n thùc phÈm, nhiÒu bÖnh cÊp tÝnh vµ m¹n tÝnh liªn sè vµ nhµ ë ngµy 01/4/2009, ®Õn nay ®· cã 87% quan ®Õn vi khuÈn, hãa chÊt vµ c¸c c«ng nghÖ hé gia ®×nh sö dông nguån n­íc hîp vÖ sinh, míi ch­a ®­îc kiÓm nghiÖm. 11
  13. Nghiªn cøu vÒ chÝnh s¸ch y tÕ T¹i nhiÒu quèc gia, trong vµi thËp niªn qua, Tû lÖ ngé ®éc thùc phÈm ë ViÖt Nam hiÖn cã sù gia t¨ng ®¸ng kÓ vÒ tû lÖ m¾c bÖnh liªn cßn ë møc cao. Theo sè liÖu tõ Ch­¬ng tr×nh quan vi khuÈn l©y truyÒn qua thøc ¨n nh­ môc tiªu vÒ vÖ sinh an toµn thùc phÈm, h»ng Salmonella hoÆc E.Coli. Mét sè nguy c¬ míi n¨m cã kho¶ng 150-250 vô ngé ®éc thùc phÈm ®ang næi lªn tõ bÖnh ®éng vËt sang ng­êi còng ®­îc b¸o c¸o víi tõ 3.500 ®Õn 6.500 ng­êi m¾c, t¹o ra th¸ch thøc míi cho an toµn thùc phÈm. tö vong tõ 37 ®Õn 71 ng­êi mét n¨m. Tuy nhiªn trong thùc tÕ con sè nµy cã thÓ cao h¬n nhiÒu. Nguy c¬ nhiÔm hãa chÊt trong thùc phÈm Ngµy nay, cã nhiÒu vô ngé ®éc thùc phÈm t¹i vÉn cßn lµ mét nguyªn nh©n quan träng cña c¸c bÕp ¨n tËp thÓ cña c¸c nhµ m¸y, xÝ nghiÖp bÖnh tËt liªn quan ®Õn thùc phÈm. Hãa chÊt g©y liªn doanh, khu c«ng nghiÖp hoÆc t¹i c¸c ®¸m nhiÔm thùc phÈm gåm c¸c chÊt ®éc tù nhiªn nh­ c­íi, ®¸m tang… Ngé ®éc thùc phÈm do hãa lo¹i nÊm ®éc, h¶i s¶n ®éc, c¸c chÊt « nhiÔm m«i chÊt, ®Æc biÖt lµ hãa chÊt sö dông trong n«ng tr­êng nh­ thñy ng©n vµ ch×, c¸c chÊt tù nhiªn nghiÖp nh­ hãa chÊt b¶o vÖ thùc vËt, mét sè hãa trong thùc vËt. C¸c vi chÊt, hãa chÊt ®­a vµo chÊt b¶o qu¶n thùc phÈm, chiÕm kho¶ng 25% thùc phÈm khi chÕ biÕn, hãa chÊt n«ng nghiÖp tæng sè c¸c vô ngé ®éc thùc phÈm. vµ thuèc thó y ®­îc chñ ®éng sö dông trong T×nh h×nh ngé ®éc thùc phÈm tuy cã gi¶m chuçi s¶n xuÊt thùc phÈm, nh­ng cã thÓ cã t¸c gÇn ®©y, nh­ng diÔn biÕn vÉn cßn kh¸ phøc t¹p. ®éng tiªu cùc tíi søc kháe. Víi sù ph¸t triÓn vµ c«ng nghiÖp hãa m¹nh mÏ, C¸c c«ng nghÖ míi, vÝ dô nh­ kü thuËt di nguy c¬ ngé ®éc thùc phÈm cã thÓ t¨ng v× nh÷ng truyÒn, chiÕu x¹ thùc phÈm vµ nh÷ng c«ng nghÖ bÕp tËp thÓ phôc vô hµng tr¨m ng­êi vµ nh÷ng l« bao gãi thùc phÈm, ®Òu cã thÓ c¶i tiÕn ®­îc viÖc hµng thùc phÈm chÕ biÕn theo ph­¬ng ph¸p chÕ biÕn thùc phÈm vµ an toµn thùc phÈm, tuy c«ng nghiÖp ®­îc b¸n cho sè ng­êi rÊt ®«ng. nhiªn còng cã nh÷ng rñi ro. Ngé ®éc thùc phÈm x¶y ra do nhiÒu nguyªn nh©n, trong ®ã do vi sinh vËt lµ 7,8%, do hãa ¶nh h­ëng cña viÖc thiÕu an toµn thùc phÈm chÊt lµ 0,5%, do ®éc tè tù nhiªn lµ 25,4%, vµ do ®èi víi søc kháe bao gåm viÖc g©y ra c¸c bÖnh c¸c nguyªn nh©n kh«ng x¸c ®Þnh ®­îc lµ 66,3%. tiªu ch¶y vµ c¸c lo¹i ung th­. Tæ chøc Y tÕ ThÕ Sè ng­êi m¾c tËp trung ë c¸c vô ngé ®éc bÕp ¨n giíi ­íc tÝnh c¸c bÖnh tiªu ch¶y liªn quan ®Õn tËp thÓ, thøc ¨n ®­êng phè, ®¸m c­íi/®¸m giç, thùc phÈm vµ n­íc uèng giÕt chÕt 2,2 triÖu sè ng­êi chÕt tËp trung ë c¸c vô ngé ®éc thùc ng­êi mçi n¨m, trong ®ã cã 1,9 triÖu trÎ em. phÈm bÕp ¨n gia ®×nh. 12
  14. T¹p chÝ ChÝnh s¸ch Y tÕ - Sè 7/2011 NGHI£N CøU N¡NG LùC KIÓM DÞCH Y TÕ CñA MéT Sè CöA KHÈU, S¢N BAY, H¶I C¶NG CHÝNH TS. Kh­¬ng Anh TuÊn, ThS. TrÞnh Ngäc Thµnh, ThS. NguyÔn Minh HiÕu1 Tãm t¾t biÖn ph¸p cÇn thùc hiÖn ®Ó m¹ng l­íi KDYT ChÝnh s¸ch më cöa cña ViÖt Nam ®· t¹o ®iÒu n­íc ta ho¹t ®éng hiÖu qu¶, ®¸p øng ®­îc yªu kiÖn thuËn lîi trong giao l­u gi÷a ViÖt Nam víi cÇu trong t×nh h×nh míi. c¸c n­íc trong khu vùc vµ thÕ giíi. Bªn c¹nh ®ã 1. §Æt vÊn ®Ò c¬ cÊu c¸c bÖnh dÞch nguy hiÓm cã nhiÒu thay ViÖt Nam cã biªn giíi rÊt dµi vµ ®a d¹ng víi ®æi vµ diÔn diÕn phøc t¹p, khã l­êng. §Ò tµi 24 tØnh thµnh phè cã ®­êng biªn giíi tiÕp gi¸p “Nghiªn cøu n¨ng lùc kiÓm dÞch y tÕ cña mét sè víi c¸c n­íc Trung Quèc, Lµo vµ Campuchia, cöa khÈu, s©n bay, h¶i c¶ng chÝnh” cho thÊy 27 tØnh/thµnh phè tiÕp gi¸p víi bê biÓn. HÖ c«ng t¸c kiÓm dÞch y tÕ (KDYT) hiÖn nay ch­a thèng cöa khÈu ®a d¹ng: ®­êng biÓn, ®­êng ®¸p øng ®Çy ®ñ yªu cÇu ng¨n chÆn dÞch bÖnh vµ s«ng, ®­êng s¾t, ®­êng bé vµ ®­êng hµng c¸c yÕu tè nguy hiÓm th©m nhËp vµo néi ®Þa. Sè kh«ng. MÆc dï hÖ thèng KDYT ®· cã nhiÒu l­îng dÞch vô chuyªn m«n thùc hiÖn ch­a ®Çy ho¹t ®éng nh»m ng¨n chÆn c¸c bÖnh ph¶i kiÓm ®ñ t¹i c¸c cöa khÈu vµ t¹i c¸c TTKDYTQT, khoa dÞch vµ bÖnh truyÒn nhiÔm nguy hiÓm nh­ng KDYT theo quy ®Þnh. NhiÒu dÞch vô chuyªn víi sù ph¸t triÓn vÒ kinh tÕ x· héi, giao l­u quèc m«n ch­a ®­îc triÓn khai (6/12 TTKDYTQT vµ tÕ ngµy cµng ph¸t triÓn, viÖc l­u chuyÓn hµng 21/30 Khoa KDYT ch­a thùc hiÖn tiªm chñng hãa, ph­¬ng tiÖn vµ con ng­êi t¹i c¸c cöa khÈu vµ cÊp chøng nhËn tiªm chñng cho ng­êi xuÊt t¨ng dÇn theo tõng n¨m ®ßi hái c«ng c¸c KDYT nhËp c¶nh; chØ kho¶ng 20% tæng sè ph­¬ng tiÖn ph¶i ngµy cµng ®¸p øng ®­îc víi c«ng t¸c kiÓm ®­îc kiÓm dÞch trùc tiÕp; kh«ng cã kh¶ n¨ng so¸t dÞch bÖnh vµ c¸c yÕu tè cã h¹i th©m nhËp kiÓm dÞch ®­îc tÊt c¶ l­îng hµng hãa qua cöa qua biªn giíi. §Ó cã c¨n cø gióp cho Bé Y tÕ, c¸c khÈu). Nguyªn nh©n chñ yÕu lµ: c¬ së h¹ tÇng nhµ ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch cã nh÷ng ®iÒu chØnh kh«ng ®¶m b¶o ®­îc víi yªu cÇu chuyªn m«n, n©ng cao hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng kiÓm dÞch y tÕ, TTB kh«ng ®ñ vµ ®¸p øng víi nhu cÇu c«ng viÖc chóng t«i tiÕn hµnh nghiªn cøu nµy nh»m môc (chØ 5/11 khoa xÐt nghiÖm cã ®ñ bé test kit ®Ých: ATTP vµ 1 khoa xÐt nghiÖm ®­îc trang bÞ ®ñ theo quy ®Þnh). Nh©n lùc KDYT thiÕu c¶ vÒ sè 1) M« t¶ thùc tr¹ng c«ng t¸c kiÓm dÞch y tÕ ë c¸c cöa khÈu, s©n bay, bÕn c¶ng lín. l­îng vµ chÊt l­îng (chØ cã 2/11 TTKDYTQT cã ®ñ c¬ cÊu nh©n lùc, c¸n bé kh«ng ®­îc ®µo 2) §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng vµ ®Ò xuÊt t¹o chuyªn ngµnh KDYT, ch­a cã ch­¬ng tr×nh gi¶i ph¸p cña c«ng t¸c kiÓm dÞch y tÕ. ®µo t¹o vµ thùc hµnh KDYT t¹i c¸c c¬ së ®µo t¹o). ThiÕu c¸c v¨n b¶n cô thÓ vÒ phèi hîp, ph©n c«ng tr¸ch nhiÖm gi÷a c¸c ban ngµnh t¹i c¸c cöa 1 Khoa Nghiªn cøu Cung øng dÞch vô y tÕ - ViÖn ChiÕn l­îc vµ khÈu. KÕt qu¶ nghiªn cøu ®· kiÕn nghÞ mét sè ChÝnh s¸ch Y tÕ. 13
  15. Nghiªn cøu vÒ chÝnh s¸ch y tÕ 2. Ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu 3. KÕt qu¶ nghiªn cøu vµ bµn luËn: ThiÕt kÕ nghiªn cøu m« t¶ c¾t ngang sö dông 3.1. C«ng t¸c qu¶n lý vµ chØ ®¹o, m« h×nh ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch ®Þnh l­îng kÕt hîp víi KDYT ®Þnh tÝnh vµ ®­îc thùc hiÖn tõ th¸ng 8/2007 ®Õn Quy tr×nh kiÓm dÞch y tÕ kh«ng cã nhiÒu thay th¸ng 8/2008 ®æi trong nhiÒu n¨m qua. Ngµy 6/7/2004 Bé Y tÕ Nghiªn cøu sö dông sè liÖu b¸o c¸o cña 10 ®· ban hµnh QuyÕt ®Þnh sè 2331/2004/Q§-BYT trung t©m KDYTQT vµ 30 khoa KDYT ë vÒ Quy tr×nh kiÓm dÞch y tÕ biªn giíi, quy ®Þnh TTYTDP cña 40 tØnh/thµnh phè. TiÕn hµnh ®iÒu vÒ c¸c nguyªn t¾c vµ quy tr×nh thùc hiÖn cô thÓ tra thùc ®Þa t¹i 5 tØnh/thµnh phè ®¹i diÖn cho c¸c t¹i c¸c cöa khÈu ®­êng kh«ng, ®­êng bé vµ vïng miÒn vµ c¸c lo¹i h×nh cöa khÈu (TP. Hå ChÝ ®­êng thñy. C«ng t¸c qu¶n lý thèng nhÊt tõ cÊp Minh, L¹ng S¬n, §µ N½ng, T©y Ninh, Qu¶ng Trung ­¬ng lµ Bé Y tÕ (trùc tiÕp lµ Côc Y tÕ dù TrÞ), sè liÖu ®Þnh l­îng ®­îc thu thËp b»ng c¸c phßng) tíi ®Þa ph­¬ng lµ Së Y tÕ (trùc tiÕp lµ biÓu mÉu so¹n s½n. TiÕn hµnh pháng vÊn s©u vµ TTKDYTQT vµ TTYTDP). Tr­íc n¨m 2009 cã th¶o luËn nhãm víi c¸c nhãm ®èi t­îng cã liªn 11 TTKDYTQT vµ 30 khoa KDYT trùc thuéc quan bao gåm l·nh ®¹o vµ c¸c c¸n bé KDYT, TTYTDP tØnh. Tõ 2009 ®Õn nay cã 2 tØnh thµnh biªn phßng, h¶i quan vµ ®¹i diÖn c¬ quan KiÓm lËp TTKDYTQT tõ khoa KiÓm dÞch y tÕ. HiÖn dÞch thùc vËt, ®éng vËt ë c¸c cÊp kh¸c nhau vÒ cã 12 Trung t©m KDYTQT trùc thuéc Së Y tÕ, t×nh h×nh ho¹t ®éng, nh÷ng thuËn lîi khã kh¨n 01 Trung t©m trùc thuéc UBND qu¶n lý 46 cöa trong thùc hiÖn c«ng t¸c chuyªn m«n, tæ chøc khÈu (trong ®ã cã 37 cöa khÈu cã triÓn khai phèi hîp liªn ngµnh vµ c¸c ®Ò xuÊt kiÕn nghÞ. KDYT). TTYTDP qu¶n lý 18 Khoa KDYT vµ 7 Tæ KDYT víi 55 cöa khÈu (trong ®ã cã 44 cöa Sè liÖu ®Þnh l­îng vµ ph©n tÝch b»ng phÇn khÈu cã triÓn khai KDYT), cã 3 tØnh ch­a h×nh mÒm STATA trªn m¸y tÝnh, c¸c th«ng tin ®Þnh thµnh bé phËn kiÓm dÞch mµ c¸n bé kiÓm dÞch tÝnh ®­îc ph©n tÝch theo c¸c nhãm chuyªn ®Ò cã ®­îc bè trÝ kiªm nhiÖm víi c«ng t¸c kh¸c thuéc sö dông phÇn mÒm AtlasTi. TTYTDP (B¶ng 1). B¶ng 1. Sè l­îng c¸c cöa khÈu vµ ho¹t ®éng KDYT (2008) Trung t©m KDYTQT Khoa KDYT Lo¹i cöa khÈu Sè cöa Sè cöa khÈu Sè cöa Sè cöa khÈu khÈu cã KDYT khÈu cã KDYT §­êng bé 21 17 28 25 §­êng s«ng 4 4 3 2 §­êng kh«ng 7 4 1 0 §­êng biÓn 11 9 23 17 §­êng s¾t 3 3 0 0 Tæng céng 46 37 55 44 3.2. C¬ së h¹ tÇng nhµ cÊp 4 vµ ë t¹m. Sè trung t©m cã hÖ thèng thu 3.2.1. T¹i c¸c TTKDYTQT gom vµ xö lý r¸c th¶i riªng chØ ®¹t 36%. Trung Tæng sè 11/11 TTKDYTQT ®Òu cã trô së lµm t©m KDYTQT §µ N½ng cã diÖn tÝch mÆt b»ng viÖc riªng víi diÖn tÝch mÆt b»ng trung b×nh lµ hÑp vµ thiÕt kÕ kh«ng phï hîp víi yªu cÇu chuyªn m«n do c¶i t¹o l¹i tõ nhµ d©n (B¶ng 2). 501,55 ± 240,86 m, cßn 03 Trung t©m (27%) lµ 14
  16. T¹p chÝ ChÝnh s¸ch Y tÕ - Sè 7/2011 B¶ng 2. T×nh h×nh trô së lµm viÖc cña TTKDYTQT vµ khoa KDYT Trung t©m KDYTQT Khoa KDYT (n=11) (n=26) Trung t©m cã trô së lµm viÖc riªng 11 - 2 DiÖn tÝch sö dông trung b×nh (m ) 501,55 ± 240,86 18,23 ± 15,19 CÊp ®é x©y dùng Nhµ tÇng, kiªn cè 5 (45%) 5 (19%) Nhµ x©y, m¸i b»ng 3 (27%) 14 (53,8%) Nhµ mét tÇng, m¸i lîp ngãi 3 (27%) 7 (26,9%) VÒ thiÕt kÕ: HiÖn chØ cã TP. Hå ChÝ Minh cã viÖc riªng cho c¸n bé. Riªng cöa khÈu ®­êng s¾t ®Çy ®ñ c¸c phßng lµm viÖc cho 4 khoa chuyªn §ång §¨ng - L¹ng S¬n th× ph¶i thuª 01 phßng m«n theo QuyÕt ®Þnh sè 14/2007/Q§-BYT cña gÇn nhµ ga ®­êng s¾t ®Ó lÊy chç lµm viÖc, vµ cã Bé Y tÕ. 20/81 (24,7%) cöa khÈu cã nhµ ë vµ sinh ho¹t VÒ ph­¬ng tiÖn chuyªn chë c¸n bé c«ng t¸c cho c¸n bé lµm nhiÖm vô. Cã 13/81 (16,0%) cöa t¹i c¸c cöa khÈu xa, ®Æc biÖt lµ ph­¬ng tiÖn khÈu bè trÝ ®­îc phßng c¸ch ly ng­êi nghi ngê ®­êng thñy ®Òu thiÕu t¹i c¸c TTKD. Víi c¸c nhiÔm bÖnh. Riªng t¹i c¸c cöa khÈu: s©n bay c¶ng kh¸c nh­ H¶i Phßng, §µ N½ng khi cÇn T©n S¬n NhÊt, s©n bay §µ N½ng, cöa khÈu thùc hiÖn kiÓm dÞch trªn c¸c tµu ë phao sè 0 ®­êng bé Lao B¶o, Méc Bµi kh«ng cã phßng hoÆc n¬i neo ®Ëu xa bê ph¶i nhê ph­¬ng tiÖn cña c¸ch ly mµ ph¶i phèi hîp víi c¸c bÖnh viÖn gÇn ®¬n vÞ kh¸c hoÆc ph¶i thuª. ®ã ®Ó ®¶m nhiÖm viÖc c¸ch ly ng­êi nhiÔm bÖnh. ChØ cã 14/81 (17,3%) cöa khÈu cã khu xö 3.2.2. T¹i c¸c cöa khÈu lý y tÕ nh­ng ch­a riªng biÖt, cöa khÈu ®­êng bé HiÖn chØ cã 37/46 cöa khÈu ®ang ho¹t ®éng quèc tÕ nh­ H÷u NghÞ quan (L¹ng S¬n), Méc thuéc TTKDYTQT, ngoµi 4 cöa khÈu hµng Bµi (T©y Ninh) th× kh«ng cã khu xö lý riªng biÖt kh«ng cßn l¹i hÇu hÕt c¸c cöa khÈu kh«ng ®ñ mµ chØ xö lý ph­¬ng tiÖn t¹i b·i ®Ëu chung cña ®iÒu kiÖn vÒ c¬ së h¹ tÇng cho yªu cÇu nhiÖm vô. cöa khÈu hoÆc ë khu vùc b·i trèng kh¸c (Lao ChØ cã 46/81 (56,8%) cöa khÈu cã phßng lµm B¶o) (B¶ng 3). B¶ng 3. Thùc tr¹ng c¬ së h¹ tÇng t¹i c¸c cöa khÈu Trung t©m KDYTQT Khoa KDYT Sè cöa khÈu Sè cöa khÈu Tû lÖ Tû lÖ ®­îc trang bÞ ®­îc trang bÞ (%) (%) (n = 46) (n = 46) Cã phßng lµm viÖc riªng 30 66.7 16 29.6 DiÖn tÝch sö dông phï hîp 19 42.2 14 25.9 Cã nhµ ë vµ sinh ho¹t cho c¸n bé 14 31.1 6 11.1 Cã phßng c¸ch ly 11 24.4 2 3.7 Cã khu xö lý y tÕ 10 22.2 4 7.4 Cã nguån ®iÖn dù phßng 12 26.7 2 3.7 Cã nguån cÊp n­íc s¹ch 24/24h 27 60.0 16 29.6 Cã hÖ thèng th«ng tin liªn l¹c 34 75.6 12 22.2 15
  17. Nghiªn cøu vÒ chÝnh s¸ch y tÕ 3.2. Trang thiÕt bÞ (TTB) c¸c xÐt nghiÖm ®ã, v× vËy c¸c xÐt nghiÖm rÊt Ýt khi thùc hiÖn theo quy ®Þnh vµ nÕu cã lµm th× 3.2.1. TTB xÐt nghiÖm còng kh«ng th­êng xuyªn. C¸c trung t©m KDYTQT ®· tæ chøc khoa xÐt 3.2.2. TTB xö lý y tÕ nghiÖm theo QuyÕt ®Þnh sè 14/2007/Q§-BYT, riªng T©y Ninh ch­a thùc hiÖn ®­îc v× ch­a ®ñ ViÖc trang bÞ c¸c m¸y mãc cÇn thiÕt cho xö lý nh©n lùc vµ ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt. Qua kh¶o s¸t cho y tÕ kh«ng ®­îc ®Çy ®ñ so víi nhu cÇu. TTB xö lý thÊy hÇu hÕt c¸c phßng xÐt nghiÖm kh«ng thÓ y tÕ nh­ khö trïng, phun thuèc diÖt c«n trïng ®Òu ho¹t ®éng ®óng víi chøc n¨ng v× thiÕu c¸c TTB s½n cã nh­ng kh«ng ®ång bé vÒ chñng lo¹i vµ vµ nh©n lùc cÇn thiÕt theo QuyÕt ®Þnh sè thiÕu kinh phÝ b¶o d­ìng, mua thay thÕ phô tïng. 5159/Q§-BYT, phÇn lín thùc hiÖn lµ xÐt nghiÖm nhanh b»ng Test-kit. ChØ cã TP. Hå ChÝ Minh Hép 1 thùc hiÖn kh¸ ®éc lËp c¸c xÐt nghiÖm nh­ng Khoa ch­a cã TTB g×, chØ lµm 1 sè Test nhanh. B¶n th©n n¨ng lùc còng vÉn thiÕu c¸c TTB theo quy ®Þnh. Mét sè c¸n bé còng kh«ng thÓ thùc hiÖn ®­îc, mµ chØ lÊy mÉu göi vÒ TTYTDP tØnh c¸ch ®©y 80 Km vµ tõ khi t¸ch trung t©m ®Õn nay xÐt nghiÖm mang tÝnh chuyªn ngµnh s©u vÒ còng ch­a cã mÉu XN nµo vµ ch­a göi mÉu nµo…” mÇm bÖnh, ®éc chÊt vÉn ph¶i thuª TTYTDP tØnh (Qu¶ng TrÞ) nh­ng rÊt h¹n chÕ v× phô thuéc vµo kh¶ n¨ng cña TT ®­îc trang bÞ m¸y xÐt nghiÖm thùc phÈm vµ test nhanh th«ng th­êng, c¸c xÐt nghiÖm chuyªn s©u th× chóng t«i ph¶i nhê do bªn phßng xÐt nghiÖm ®ã còng nh­ kinh phÝ (Hép 1). TTYTDP lµm nh­ng còng kh«ng nhiÒu (H¶i Phßng) Víi c¸c Khoa/Tæ KDYT th× xÐt nghiÖm dùa Chóng t«i ch­a triÓn khai ®­îc xÐt nghiÖm g× c¶ v× ch­a bè trÝ ®­îc hoµn toµn vµo khoa xÐt nghiÖm cña TTYTDP khoa XN, c¸c tr­êng hîp cÇn thiÕt th× göi sang TTYTDP ®Ó lµm nh­ng rÊt Ýt khi lµm. tØnh. (T©y Ninh) Nh­ vËy c¸c xÐt nghiÖm liªn quan ®Õn chøc Trung t©m chØ cã c¸c m¸y XN b×nh th­êng nh­ m¸y XN ®éc tè vi nÊm, m¸y quang phæ n­íc, test nhanh lµ chÝnh chø kh«ng cã g× n¨ng nhiÖm vô cña KDYT lµ rÊt h¹n chÕ vµ phô hiÖn ®¹i. M¸y kiÓm tra ®éc tè còng Ýt khi kiÓm tra v× hµng hãa nhËp thuéc vµo nhiÒu yÕu tè kh¸c nh­ hãa chÊt, kinh khÈu vÒ kh«ng nhiÒu. (L¹ng S¬n) phÝ mua hãa chÊt, kh¶ n¨ng thu phÝ khi thùc hiÖn B¶ng 4. Thùc tr¹ng TTB cho xö lý y tÕ TTKDYTQT vµ khoa KDYT Trung t©m KDYTQT Khoa KDYT Lo¹i TTB SL Tû lÖ (%) SL Tû lÖ (%) M¸y phun hãa chÊt ch¹y ®iÖn 2 18 2 8 M¸y phun hãa chÊt cÇm tay 2 18 2 8 M¸y phun hãa chÊt ®éng c¬ næ 6 55 1 4 M¸y b¬m phun hãa chÊt 2 18 1 4 Dông cô b¾t muçi 0 0 0 0 Dông cô b¾t chuét 2 18 1 4 3.2.1. TTB t¹i c¸c cöa khÈu hoÆc ®iÖn tö cho c¸c cöa khÈu. ChØ cã 01/11 C¸c cöa khÈu hµng kh«ng ®· ®­îc trang bÞ TTKDYTQT cã ®ñ bé lÊy bÖnh phÈm cho c¸c m¸y ®o nhiÖt ®é tõ xa víi tæng sè 10 m¸y, nh­ng cöa khÈu, 03/11 TTKDYTQT cã ®ñ hßm l¹nh chØ cã 2 cöa khÈu lµ s©n bay T©n S¬n NhÊt vµ gi÷ mÉu vµ 02/11 trung t©m ®¶m b¶o ®­îc bé Néi Bµi ®­îc trang bÞ ®ång bé, s©n bay §µ N½ng Test kiÓm tra ®éc chÊt t¹i c¸c cöa khÈu. HÇu hÕt cã 01 m¸y nh­ng ho¹t ®éng kh«ng æn ®Þnh. Cã c¸c cöa khÈu ®Òu kh«ng ®¸p øng ®ñ sè l­îng 6/11 Trung t©m cã ®Çy ®ñ nhiÖt kÕ thñy ng©n TTB theo yªu cÇu (b¶ng 5) 16
  18. T¹p chÝ ChÝnh s¸ch Y tÕ - Sè 7/2011 B¶ng 5: TTB do TTKDYTQT ®¶m b¶o cho c¸c cöa khÈu §¸p øng nhu cÇu vÒ §­îc b¶o d­ìng sè l­îng hµng n¨m Lo¹i TTB Tû lÖ Tû lÖ SL (n = 11) SL (n = 11) (%) (%) NhiÖt kÕ thñy ng©n 6 55 2 18 NhiÖt kÕ ®iÖn 6 55 2 18 HuyÕt ¸p, èng nghe 8 73 3 27 M¸y ®o nhiÖt ®é b»ng hång ngo¹i 2 18 3 27 Bé test kit VSAATP 1 9 2 18 Bé test kit kiÓm tra chÊt ®éc 2 18 1 9 Bé lÊy mÉu bÖnh phÈm 1 9 1 9 Hßm l¹nh gi÷ mÉu 3 27 2 18 *Nguån: Côc YTDP 2008 Trang thiÕt bÞ b¶o hé cho c¸n bé kiÓm dÞch khoa kiÓm dÞch cã ®ñ l­îng m¸y tÝnh phôc vô rÊt h¹n chÕ vµ kh«ng ®­îc ®Çy ®ñ, chØ 01/6 cho qu¶n lý d÷ liÖu, kh«ng cã phÇn mÒm chuyªn TTKDYTQT cã cöa khÈu ®­êng thñy trang bÞ dông vµ thiÕu c¬ chÕ chia sÎ d÷ liÖu th«ng tin ®ñ ¸o phao, 01/11 trung t©m cã ®ñ mÆt n¹ chèng gi÷a c¸c ®¬n vÞ cã liªn quan t¹i cöa khÈu. ®éc vµ 04/11 trung t©m cã ®ñ quÇn ¸o b¶o hé cho 3.2. Tr×nh ®é vµ c¬ cÊu nh©n lùc kiÓm dÞch c¸n bé kiÓm dÞch. y tÕ C¸c thiÕt bÞ th«ng tin liªn l¹c vµ qu¶n lý th«ng T¹i c¸c TTKDYTQT, tØ lÖ c¸n bé chuyªn tin d÷ liÖu ®­îc cung cÊp ch­a ®Çy ®ñ vµ ®ång m«n chiÕm 53%, c¸n bé lµm c«ng t¸c xÐt bé. ChØ cã 2/11 trung t©m cã ®ñ m¸y bé ®µm, chØ nghiÖm chiÕm 9%. T¹i c¸c khoa KDYT, c¸n bé cã 03/11 TTKDYTQT vµ 01 khoa KDYT lµ cã kiªm nhiÖm chiÕm tíi 42% (B¶ng 6). m¸y fax riªng. ChØ cã 4/11 TTKDYTQT vµ 5/26 B¶ng 6: T×nh h×nh nh©n lùc lµm c«ng t¸c KDYT Trung t©m KDYTQT Khoa KDYT Nh©n lùc Sè l­îng Tû lÖ (%) Sè l­îng Tû lÖ (%) C¸n bé lµm chuyªn m«n 199 53 70 58 C¸n bé lµm XN 34 9 C¸n bé qu¶n lý, hµnh chÝnh 139 38 C¸n bé kiªm nghiÖm 51 42 Tæng sè c¸n bé 3272 100 121 100 T×nh tr¹ng thiÕu c¸n bé cã chuyªn m«n KDYT t¹i c¸c c¬ së ®µo t¹o. So víi Th«ng t­ sè nghiÖp vô vÒ kiÓm dÞch y tÕ phæ biÕn ë hÇu hÕt 08/2007 th× hiÖn cã 2/11 TTKDYTQT vµ 14/20 c¸c tØnh v× ch­a cã ®µo t¹o chuyªn ngµnh vÒ khoa KDYT c¬ b¶n ®ñ sè l­îng c¸n bé, cßn l¹i 17
  19. Nghiªn cøu vÒ chÝnh s¸ch y tÕ kh«ng ®¶m b¶o vÒ c¬ cÊu c¸n bé, ®Æc biÖt thiÕu trung t©m). §èi víi c¸c Khoa/tæ KDYT th× hÇu c¸n bé lµm xÐt nghiÖm. 11 trung t©m chØ cã 290 hÕt kh«ng triÓn khai ®Çy ®ñ c¸c ho¹t ®éng c¸n bé nh­ng cÇn 466 ng­êi. Tû lÖ c¸n bé cã kh¶ chuyªn m«n. KDYT víi ng­êi cã 22/26 ®¬n vÞ n¨ng giao tiÕp ngo¹i ng÷ ®¹t yªu cÇu (t­¬ng (84,6%) triÓn khai. KDYT ®èi víi ph­¬ng tiÖn ®­¬ng b»ng C) rÊt thÊp, ®¹t 2-3%. cã 19/26 ®¬n vÞ (73%) triÓn khai. KDYT ®èi víi 3.2. Ho¹t ®éng chuyªn m«n hµng hãa cã 17/26 ®¬n vÞ (65,4%), gi¸m s¸t vector cã 13/26 ®¬n vÞ (50%). Cßn l¹i c¸c nhãm Mét sè cöa khÈu thuéc TTKDYTQT ch­a dÞch vô kh¸c nh­ kiÓm dÞch b­u phÈm, s¶n phÈm triÓn khai ®­îc ho¹t ®éng chuyªn m«n nh­ kiÓm y tÕ, lµm xÐt nghiÖm… rÊt Ýt c¸c ®¬n vÞ triÓn dÞch c¸c s¶n phÈm y tÕ vµ tiªm chñng (06 trung khai. Riªng tiªm chñng cã 6/11TTKDYTQT vµ t©m), b­u phÈm (03 trung t©m), xÐt nghiÖm (02 21/26 khoa/tæ KDYT ch­a thùc hiÖn (B¶ng 7). B¶ng 7: C«ng t¸c thùc hiÖn kiÓm dÞch theo cho c¸c ®èi t­îng KD Ph­¬ng Hµng hãa Thi hµi B­u phÈm S¶n phÈm ng­êi tiÖn y tÕ Tại TTKDQT 11 11 11 11 8 5 Khoa / Tổ KDYT 22 19 17 12 6 3 Mét sè ho¹t ®éng chuyªn m«n kh¸c nh­: 4. KÕt luËn: KDYT ®èi víi b­u kiÖn, b­u phÈm, s¶n phÈm y Qua t×m hiÓu vµ ph©n tÝch vÒ thùc tr¹ng ho¹t tÕ, mü phÈm, thùc phÈm ®· chÕ biÕn, thùc phÈm ®éng c«ng t¸c KDYT cã thÓ rót ra mét sè kÕt x¸ch tay, kÓ c¶ ®å t­¬i sèng, s¬ chÕ thùc hiÖn luËn sau ®©y: ch­a th­êng xuyªn vµ tïy thuéc vµo nh©n lùc, 1. C«ng t¸c KDYT hiÖn nay ch­a ®¸p øng TTB cña tõng cöa khÈu. ®Çy ®ñ yªu cÇu ng¨n chÆn dÞch bÖnh vµ c¸c yÕu 3.2. C«ng t¸c phèi hîp liªn ngµnh tè nguy hiÓm th©m nhËp vµo néi ®Þa. §iÒu nµy Trong ho¹t ®éng phèi hîp liªn ngµnh ë cöa thÓ hiÖn qua sè l­îng vµ lo¹i dÞch vô chuyªn khÈu hiÖn nay, c¸c v¨n b¶n chØ ®¹o cßn thiÕu m«n ch­a ®­îc thùc hiÖn ®Çy ®ñ t¹i c¸c cöa ch­a ®ång bé vµ chång chÐo. Míi chØ cã c¸c v¨n khÈu. NhiÒu dÞch vô chuyªn m«n ch­a ®­îc b¶n ký kÕt gi÷a c¸c Bé/Ngµnh riªng rÏ víi nhau triÓn khai hoÆc ch­a thùc hiÖn ®Çy ®ñ. C¸c nguyªn nh©n chñ yÕu lµ: vÒ kiÓm so¸t mét sè hµng hãa cã liªn quan. Ch­a cã v¨n b¶n thèng nhÊt trªn toµn quèc quy ®Þnh - C¬ së h¹ tÇng kh«ng ®¶m b¶o ®­îc víi nhu cô thÓ nhiÖm vô vµ c¬ chÕ phèi hîp tÊt c¶ c¸c cÇu chuyªn m«n, kh«ng cã ®ñ ph­¬ng tiÖn phôc ®¬n vÞ t¹i cöa khÈu. Mét sè ®Þa ph­¬ng cã v¨n vô cho yªu cÇu c«ng viÖc. b¶n chØ ®¹o cña UBND vÒ c«ng t¸c cöa khÈu dùa - TTB y tÕ, v¨n phßng kh«ng ®ñ vµ ®¸p øng trªn NghÞ ®Þnh sè 32/2005/N§-CP cña ChÝnh víi nhu cÇu c«ng viÖc, ®Æc biÖt lµ TTB phôc vô phñ vÒ quy chÕ cöa khÈu biªn giíi ®Êt liÒn vµ cho xÐt nghiÖm, ®Æc biÖt lµ c¸c xÐt nghiÖm QuyÕt ®Þnh sè 254/2006/Q§-TTg vÒ qu¶n lý chuyªn ngµnh, chuyªn s©u. ho¹t ®éng th­¬ng m¹i biªn giíi víi c¸c n­íc cã - Nh©n lùc KDYT thiÕu c¶ vÒ sè l­îng vµ chung biªn giíi nh­ng còng kh«ng quy ®Þnh râ chÊt l­îng, kh«ng cã c¸n bé chuyªn ngµnh viÖc ph©n c«ng phèi hîp vµ tr¸ch nhiÖm cô thÓ KDYT v× hiÖn kh«ng cã ng¹ch ®µo t¹o t¹i c¸c c¬ cña mçi ngµnh. së ®µo t¹o. 18
  20. T¹p chÝ ChÝnh s¸ch Y tÕ - Sè 7/2011 2. ThiÕu c¸c v¨n b¶n quy ®Þnh cô thÓ thèng KDYT vµo ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o ë c¸c tr­êng nhÊt trªn toµn quèc vÒ phèi hîp vµ tr¸ch nhiÖm, ®¹i häc y vµ c¬ së cã chøc n¨ng ®µo t¹o. trao ®æi, chia sÎ th«ng tin cña c¸c ngµnh ho¹t 2. CÇn cã chÝnh s¸ch vµ biÖn ph¸p tuyÓn ®éng t¹i cöa khÈu trong viÖc kiÓm so¸t con dông phï hîp nh»m thu hót c¸n bé lµm c«ng t¸c ng­êi, ph­¬ng tiÖn vµ hµng hãa. dù phßng nãi chung còng nh­ ®èi víi riªng c¸n 5. KiÕn nghÞ bé lµm c«ng t¸c kiÓm dÞch y tÕ, trong ®ã chó ý tíi x©y dùng chÕ ®é chÝnh s¸ch ®Æc thï vµ cã 1. CÇn cã sù ®Çu t­ ®ång bé, c¬ b¶n vµ phï tÝnh tíi c¸c yÕu tè khu vùc khã kh¨n, biªn giíi, hîp ®èi víi c«ng t¸c KDYT bao gåm c¬ së h¹ chÕ ®é trùc, lµm ngoµi giê... tÇng, TTB t¹i c¸c cöa khÈu còng nh­ c¬ cÊu tæ chøc cô thÓ lµ: 3. CÇn x©y dùng c¸c v¨n b¶n liªn ngµnh gi÷a Y tÕ vµ H¶i quan vµ c¸c Bé, ngµnh kh¸c cã liªn - X©y dùng ®Ò ¸n quy ho¹ch m¹ng l­íi KDYT, quan ®Ó cô thÓ hãa c¸c ph¹m vi thùc hiÖn c«ng trong ®ã chó träng tíi viÖc tham kh¶o m« h×nh ë t¸c chuyªn m«n ®èi víi c¸c ®èi t­îng kiÓm c¸c n­íc tiªn tiÕn ®Ó x©y dùng vµ ph¸t triÓn mét dÞch. MÆt kh¸c cÇn cã quy ®Þnh cña ChÝnh phñ m« h×nh phï hîp víi ViÖt Nam, víi nguyªn t¾c trong ®ã yªu cÇu n©ng cao vai trß cña Ban qu¶n mét c¬ quan chuyªn tr¸ch vÒ kiÓm dÞch, mét ®Çu lý cöa khÈu vµ chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng trong mèi chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ chuyªn m«n. qu¶n lý c¸c ho¹t ®éng ë cöa khÈu. - §­a néi dung ®µo t¹o vÒ kiÕn thøc, kü n¨ng TµI LIÖU THAM KH¶O 1. B¸o c¸o ho¹t ®éng kiÓm dÞch y tÕ biªn giíi 2007 - Côc Y tÕ dù phßng, Bé Y tÕ. 2. "HiÖp ®Þnh gi÷a ChÝnh phñ ViÖt Nam víi c¸c n­íc V­¬ng quèc Campuchia, Céng hoµ Nh©n d©n Trung Hoa, Céng hoµ D©n chñ Nh©n d©n Lµo, Liªn bang Mianma, V­¬ng quèc Th¸i Lan ®Ó t¹o thuËn lîi cho vËn chuyÓn hµng ho¸ vµ ng­êi qua l¹i biªn giíi gi÷a c¸c n­íc TiÓu vïng Mª K«ng më réng" (gäi t¾t lµ HiÖp ®Þnh GMS) n¨m 2006. 3. QuyÕt ®Þnh sè 2331/2004/Q§-BYT ngµy 6/7/2004 vÒ Quy tr×nh kiÓm dÞch y tÕ biªn giíi n­íc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam. 4. QuyÕt ®Þnh sè 22/2008/Q§-BYT vÒ ñy quyÒn thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý mü phÈm cho ban qu¶n lý khu kinh tÕ cöa khÈu Méc Bµi T©y Ninh. 5. Tæ chøc Y tÕ thÕ giíi (2002), §iÒu lÖ KiÓm dÞch quèc tÕ. 6. NXB Y häc, Hµ Néi. Th«ng t­ sè 06/TT/HQ-B§ vÒ viÖc kiÓm tra h¶i quan ®èi víi vËt phÈm, hµng hãa xuÊt nhËp khÈu göi qua b­u ®iÖn. 7. Mafart B, Perret JL. (1998), "History of the Concept of Quarantine", Med Trop (Mars), 58 (2 Suppl): 14 - 20. 19
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2