Hoàn thiện công tác quản lý rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Kiên Long

Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản<br /> <br /> Số 1/2015<br /> <br /> KEÁT QUAÛ NGHIEÂN CÖÙU ÑAØO TAÏO SAU ÑAÏI HOÏC<br /> <br /> HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ RỦI RO TÍN DỤNG<br /> TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN KIÊN LONG<br /> IMPROVEMENT CREDIT RISKS MANAGEMENT<br /> IN KIEN LONG COMMERCIAL JOINT - STOCK BANK<br /> Phan Văn Biểm1, Phan Thị Dung2<br /> Ngày nhận bài: 26/8/2013; Ngày phản biện thông qua: 14/01/2014; Ngày duyệt đăng: 10/2/2015<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Nghiên cứu này nghiên cứu thực trạng quản lý rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Kiên Long bằng<br /> các phương pháp tổng hợp, phân tích, so sánh… Nghiên cứu đã đưa ra các nhận định về những mặt đạt được, những mặt<br /> hạn chế và đề xuất giải pháp nhằm nâng cao công tác quản lý rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Kiên<br /> Long: Thực hiện quy trình tín dụng chặt chẽ và khoa học; kiểm tra chặt chẽ quy trình phát tiền vay, sử dụng vốn vay; phát<br /> hiện, xử lí các khoản nợ xấu, nợ quá hạn.<br /> Từ khóa: rủi ro, tín dụng, quản lý, Ngân hàng Kiên Long<br /> <br /> ABSTRACT<br /> This study research of the status of credit risks management in KienLong Bank in the synthesis, analysis, comparison...<br /> The study has made comments about the gain result, the restrictions and proposed solutions to improve credit risks<br /> management in KienLong bank: Implement processes and tight credit in science; closely inspect the development process<br /> and the use of loans; detecting and handling bad debts, overdue debts.<br /> Keywords: risks, credit, management, KienLong bank<br /> <br /> I. ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> Trong những năm qua, dư nợ cho vay bình<br /> quân của hệ thống ngân hàng thương mại Việt<br /> Nam (HTNHTMVN) trong nền kinh tế chiếm khoảng<br /> 35-37% GDP, tốc độ tăng trưởng hàng năm cao hơn<br /> mức tăng trưởng của GDP. Mỗi năm, HTNHTMVN<br /> đóng góp trên 10% tổng mức tăng trưởng kinh tế<br /> của cả nước. Hoạt động tín dụng vẫn giữ vai trò chủ<br /> đạo trong cơ cấu hoạt động và tạo lập nguồn thu<br /> nhập chính của các NHTMVN với 70% hoạt động<br /> của ngân hàng [2]. Do đó rủi ro tín dụng (RRTD)<br /> là rủi ro lớn nhất trong hoạt động ngân hàng hiện<br /> nay, tỷ lệ thuận với tầm quan trọng của nó và chiếm<br /> phần lớn trong tổng mức rủi ro của hoạt động ngân<br /> hàng, nó làm mất khả năng chi trả dẫn đến rủi ro<br /> thanh khoản, giảm lợi nhuận so với dự kiến, lỗ vốn<br /> có thể dẫn đến phá sản ngân hàng (NH). RRTD<br /> thường phát sinh do khách hàng không thực hiện<br /> <br /> 1<br /> 2<br /> <br /> trả nợ theo các điều khoản đã thỏa thuận trong hợp<br /> đồng tín dụng, khiến người cho vay - ngân hàng phải gánh chịu các tổn thất tài chính. Tình hình nợ<br /> xấu tăng cao trong những năm gần đây đang đòi<br /> hỏi phải có giải pháp xử lý cấp bách cũng cho thấy<br /> phần nào những hệ lụy mà RRTD gây ra, cũng như<br /> sự cần thiết phải tăng cường khả năng quản trị rủi<br /> rủi ro nói chung, RRTD nói riêng. Về khách quan,<br /> không khó để nói rằng tình hình nợ xấu tăng cao<br /> trong những năm gần đây là do kinh tế toàn cầu<br /> sau khủng hoảng phục hồi yếu, kinh tế trong nước<br /> gặp nhiều khó khăn, đặc biệt là thị trường bất động<br /> sản (BĐS) trầm lắng. Tuy nhiên, thực tế cũng phải<br /> nhìn nhận đã có nhiều yếu tố chủ quan về phía ngân<br /> hàng cũng khiến cho RRTD tăng cao hơn như: hệ<br /> thống đánh giá tín dụng nội bộ còn yếu và mang<br /> nhiều yếu tố định tính; việc đánh giá giá trị tài sản<br /> đảm bảo (TSĐB) chưa chuẩn; công tác kiểm toán<br /> <br /> Phan Văn Biểm: Cao học Quản trị kinh doanh 2009 - Trường Đại học Nha Trang<br /> TS. Phan Thị Dung: Khoa Kế toán tài chính - Trường Đại học Nha Trang<br /> <br /> 84 • TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG<br /> <br /> Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản<br /> nội bộ lỏng lẻo; chưa có hoặc chưa phát huy tốt vai<br /> trò của hệ thống cảnh báo sớm… Vấn đề là làm thế<br /> nào để các ngân hàng hạn chế rủi ro này ở một tỷ<br /> lệ thấp nhất có thể chấp nhận được. Trả lời câu hỏi<br /> này, các nhà quản trị ngân hàng phải có phương<br /> pháp quản lý rủi ro tín dụng (QLRRTD) hiệu quả.<br /> Đến cuối năm 2011, tổng tài sản Ngân hàng Cổ<br /> phần Thương mại Kiên Long (KLB) đạt 17.849 tỷ<br /> đồng, vốn điều lệ 3.000 tỷ đồng và đã mở rộng quy<br /> mô ra hầu hết các địa bàn trọng điểm trên cả nước<br /> với 95 điểm giao dịch, trong đó có 26 chi nhánh và<br /> 69 phòng giao dịch. Tuy nhiên, nếu như năm 2010,<br /> tỉ lệ nợ xấu của KLB là 1,34% thì đến năm 2011 tỷ<br /> lệ này là 2,76% [3]. Nhận thức được tầm quan trọng<br /> của hoạt động quản lý RRTD ngân hàng đối với<br /> KLB - một ngân hàng có quy mô nhỏ và mới chuyển<br /> đổi mô hình lên ngân hàng đô thị, việc nghiên cứu<br /> “Hoàn thiện công tác quản lý rủi ro tín dụng tại Ngân<br /> hàng Thương mại Cổ phần Kiên Long” là cần thiết.<br /> II. CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ PHƯƠNG PHÁP<br /> NGHIÊN CỨU<br /> 1. Cơ sở lý thuyết về rủi ro tín dụng<br /> 1.1. Khái niệm về rủi ro<br /> Nhiều nhà kinh tế học đã định nghĩa “rủi ro“<br /> theo các cách khác nhau. Frank Knight, một học giả<br /> người Mỹ đầu thế kỷ 20 định nghĩa “rủi ro là sự bất<br /> trắc có thể đo lường được“. Alain Willet cho rằng ”rủi<br /> ro là sự bất trắc có thể liên quan đến biến cố không<br /> mong đợi“. Còn Irving Perfer lại nói “rủi ro là tổng<br /> hợp của những sự ngẫu nhiên có thể đo lường bằng<br /> xác suất“. Một nhà kinh tế học người Anh là Marilic<br /> Hurt Carty quan niệm “rủi ro là tình trạng trong đó<br /> các biến cố xảy ra trong tương lai có thể xác định<br /> được", theo ông “kinh nghiệm hoạt động của một<br /> doanh nghiệp có thể cung cấp chứng cứ của tần số<br /> các biến cố riêng biệt trong quá khứ và do đó cho<br /> phép các nhà quản trị doanh nghiệp xác định được<br /> phân bố xác suất xuất hiện các biến cố trong tương<br /> lai. Như vậy, các định nghĩa tuy có khác nhau nhưng<br /> đều thống nhất ở một nội dung coi rủi ro là sự bất<br /> trắc không mong đợi, gây ra thiệt hại và có thể đo<br /> lường được [1].<br /> 1.2. Khái niệm rủi ro tín dụng (RRTD)<br /> RRTD là khả năng xảy ra tổn thất trong hoạt<br /> động ngân hàng của tổ chức tín dụng do khách<br /> hàng không thực hiện hoặc không có khả năng thực<br /> hiện nghĩa vụ của mình theo cam kết [4].<br /> 1.3. Các dấu hiệu có nguy cơ xảy ra RRTD<br /> RRTD ẩn chứa trong các khoản cho vay có vấn<br /> đề, được biểu hiện bằng nhiều dấu hiệu. Tuy nhiên<br /> <br /> Số 1/2015<br /> qua thực tiễn hoạt động tín dụng, người ta cũng rút<br /> ra một số dấu hiệu cơ bản chỉ khó khăn tài chính<br /> của người đi vay và chính đó là những cảnh báo<br /> đối với cán bộ tín dụng, với ngân hàng. Ví dụ như:<br /> việc trì hoãn nộp báo cáo tài chính, gia tăng bất bình<br /> thường hàng tồn kho, các khoản bán chịu và các<br /> khoản nợ, giảm bất thường giá bán, hoàn trả nợ<br /> vay và lãi không đúng hạn. Ngoài các dầu hiệu trên<br /> thì còn rất nhiều yếu tố khác như doanh nghiệp thay<br /> đổi tổ chức, công nhân không có việc làm hay quan<br /> hệ giữa ngân hàng và người vay trở nên kém thân<br /> thiện... cũng là những dấu hiệu của rủi ro tín dụng,<br /> đòi hỏi các cán bộ tín dụng phải sát với thực tiễn và<br /> có những biện pháp thích hợp làm giảm nguy cơ rủi<br /> ro có thể xảy ra [4].<br /> 1.4. Các biện pháp quản lí và hạn chế sự xuất hiện<br /> của RRTD<br /> Nghiên cứu khách hàng: tư cách pháp nhân và<br /> uy tín của người vay, mục đích sử dụng tiền vay, kế<br /> hoạch hoàn trả tín dụng, các đảm bảo tín dụng các<br /> giá trị tài sản thế chấp, năng lực bảo lãnh, bảo hiểm<br /> của người vay. Mặt khác, việc đánh giá khách hàng<br /> chúng ta có thể đánh giá qua người lãnh đạo của<br /> doanh nghiệp, các sản phẩm của doanh nghiệp, thị<br /> trường của doanh nghiệp.<br /> San sẻ rủi ro: tránh dồn vốn, liên kết đầu tư,<br /> bảo hiểm tín dụng. Thực hiện bảo đảm tín dụng:<br /> Bảo lãnh, cầm cố, thế chấp tài sản, cho vay tín chấp<br /> chỉ áp dụng đối với khách hàng đã trở nên tin cậy<br /> với ngân hàng. Giám sát và cưỡng chế thi hành<br /> những quy định hạn chế: quản lý, giám sát khoản<br /> vay trên thực tế và theo những điều khoản của hợp<br /> đồng. Hạn chế tín dụng: ngân hàng từ chối một món<br /> vay với số lượng bất kì nào đó đối với khách hàng<br /> nếu qua điều tra thu thập thông tin ngân hàng thấy<br /> người vay là một người mạo hiểm có nhiều khả<br /> năng rủi ro trong kinh doanh; ngân hàng đồng ý cho<br /> vay nhưng hạn chế dưới mức cho vay mà người<br /> vay yêu cầu, bởi vì món tiền vay càng lớn, người<br /> vay càng có điều kiện thực hiện những mạo hiểm<br /> trong kinh doanh và do đó khả năg rủi ro sẽ xảy ra.<br /> Và như vậy, ngân hàng cũng dễ rủi ro không thu<br /> được nợ, cho nên ngân hàng cho vay số tiền lớn đối<br /> với một người vay bằng cách cho vay làm nhiều lần.<br /> Đa dạng hóa đầu tư: là việc phân tán rủi ro trên các<br /> món cho vay. Mặt khác, ta thấy RRTD còn phụ thuộc<br /> vào một số yếu tố như tính chất tín dụng, kì hạn tín<br /> dụng... Vì vậy, ngân hàng cần có những quyết định<br /> đúng đắn, hợp lý trong tín dụng để hạn chế rủi ro,<br /> nâng cao hiệu quả kinh doanh [4].<br /> <br /> TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG • 85<br /> <br /> Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản<br /> 2. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu<br /> Đối tượng của nghiên cứu: công tác quản lý<br /> rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần<br /> Kiên Long.<br /> Phạm vi: Công tác quản lý rủi ro tại Ngân<br /> hàng Thương mại Cổ phần Kiên Long từ năm<br /> 2007 - 2011.<br /> <br /> Số 1/2015<br /> để phân tích thực trạng công tác quản lý rủi ro<br /> tín dụng. Bên cạnh đó, phương pháp phỏng vấn<br /> chuyên gia được thực hiện nhằm đánh giá những<br /> mặt đạt được, chỉ nguyên nhân của kết quả này,<br /> cũng như phần tồn tại trong quản lý rủi ro tín dụng<br /> tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Kiên Long. Các<br /> chuyên gia được mời phỏng vấn bao gồm chuyên<br /> gia nội bộ: Ban giám đốc, trưởng, phó phòng thuộc<br /> Ngân hàng Thương mại Cổ phần Kiên Long, chuyên<br /> gia ngoài: một số trưởng phòng thuộc Ngân hàng<br /> Nhà nước chi nhánh tỉnh Khánh Hòa,…<br /> <br /> 3. Dữ liệu và phương pháp nghiên cứu.<br /> Nghiên cứu này sử dụng đồng thời số liệu thứ<br /> cấp. Dữ liệu thứ cấp được thu thập thông qua báo<br /> cáo của Ngân hàng Thương mại Cổ phần Kiên<br /> Long, các thông tin qua mạng Internet...<br /> III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN<br /> Phương pháp nghiên cứu: Sử dụng phương<br /> 1. Thực trạng quản lý rủi ro tín dụng tại Ngân<br /> pháp so sánh, phân tích, tổng hợp… dựa trên các số<br /> hàng thương mại cổ phần Kiên Long<br /> liệu thu thập được lấy từ các báo cáo thường niên<br /> 1.1. Phân loại nợ tại KLB<br /> của Ngân hàng Thương mại Cổ phần Kiên Long<br /> Bảng 1. Phân loại nợ, trích lập dự phòng để xử lý rủi ro tín dụng tại KLB năm 2010, 2011<br /> (Đơn vị tính: tỷ đồng)<br /> <br /> 2010<br /> <br /> 2011<br /> <br /> Giá trị của<br /> các khoản nợ<br /> <br /> Số tiền trích<br /> lập dự phòng<br /> <br /> Giá trị của<br /> các khoản nợ<br /> <br /> Số tiền trích<br /> lập dự phòng<br /> <br /> 1. Dự phòng chung<br /> <br /> 7.008<br /> <br /> 52,5<br /> <br /> 8.404<br /> <br /> 63,0<br /> <br /> 2. Dự phòng cụ thể<br /> Nhóm 1 (Nợ đủ tiêu chuẩn) bao gồm:<br /> - Các khoản nợ được tổ chức tín dụng đánh giá là có<br /> khả năng thu hồi đầy đủ cả nợ gốc và lãi đúng hạn;<br /> - Các khoản bảo lãnh, cam kết cho vay và chấp<br /> nhận thanh toán theo quy định tại Khoản 4 Điều 3<br /> Quy định này.<br /> Nhóm 2 (Nợ cần lưu ý) bao gồm:<br /> Các khoản nợ được tổ chức tín dụng đánh giá là<br /> có khả năng thu hồi đầy đủ cả nợ gốc và lãi nhưng<br /> có dấu hiệu khách hàng suy giảm khả năng trả nợ.<br /> Nhóm 3 (Nợ dưới tiêu chuẩn) bao gồm:<br /> Các khoản nợ được tổ chức tín dụng đánh giá là<br /> không có khả năng thu hồi nợ gốc và lãi khi đến<br /> hạn. Các khoản nợ này được tổ chức tín dụng<br /> đánh giá là có khả năng tổn thất một phần nợ gốc<br /> và lãi.<br /> Nhóm 4 (Nợ nghi ngờ) bao gồm:<br /> Các khoản nợ được tổ chức tín dụng đánh giá là<br /> khả năng tổn thất cao.<br /> Nhóm 5 (Nợ có khả năng mất vốn) bao gồm:<br /> Các nợ được tổ chức tín dụng đánh giá là không<br /> còn khả năng thu hồi, mất vốn.<br /> <br /> 7.008<br /> 6.843<br /> <br /> 11,1<br /> 0,0<br /> <br /> 8.404<br /> 8.080<br /> <br /> 38,2<br /> 0,0<br /> <br /> 79<br /> <br /> 0,7<br /> <br /> 109<br /> <br /> 1,3<br /> <br /> 36<br /> <br /> 1,9<br /> <br /> 87<br /> <br /> 4,6<br /> <br /> 25<br /> <br /> 3,1<br /> <br /> 32<br /> <br /> 4,8<br /> <br /> 23<br /> <br /> 5,4<br /> <br /> 95<br /> <br /> 27,5<br /> <br /> Chỉ tiêu<br /> <br /> (Nguồn: [2])<br /> <br /> Bảng 1 cho thấy về dự phòng chung, số tiền<br /> trích dự phòng tăng từ 52,5 tỷ đồng (2010) lên 63,0<br /> tỷ đồng. (2011). Dự phòng cụ thể, trong hai năm<br /> 2010 - 2011, số tiền trích dự phòng nhóm 2 tăng<br /> từ 0,7 tỷ đồng lên 1,3 tỷ đồng, nhóm 3 tăng từ 1,9<br /> tỷ đồng lên 4,6 tỷ đồng, nhóm 4 tăng từ 3,1 tỷ đồng<br /> lên 4,8 tỷ đồng, nhóm 5 tăng từ 5,4 tỷ đồng lên<br /> <br /> 86 • TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG<br /> <br /> 27,5 tỷ đồng. Điều này cho thấy, ngân hàng đã chú<br /> ý đến việc trích lập dự phòng rủi ro.<br /> 1.2. Những biện pháp của KLB nhằm hạn chế rủi<br /> ro tín dụng<br /> Cơ cấu tổ chức quản lí tín dụng: Tham gia trực<br /> tiếp vào hoạt động cấp tín dụng có các Phòng nghiệp<br /> vụ tại Hội sở chính, các chi nhánh (Phòng Kinh doanh,<br /> <br /> Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản<br /> <br /> Số 1/2015<br /> <br /> phân chia theo từng loại hình, phương thức vay, căn<br /> Phòng Tín dụng) và các Phòng Giao dịch. Theo đó,<br /> cứ đưa ra lãi suất phụ thuộc vào tình hình biến động<br /> Giám đốc phòng giao dịch sẽ được phê duyệt theo<br /> thị trường nên việc cấp tín dụng phụ thuộc nhiều<br /> hạn mức ủy quyền của Giám đốc Chi nhánh. Giám<br /> vào thời điểm, do đó các đơn vị khó chủ động, định<br /> đốc Chi nhánh sẽ duyệt theo hạn mức phán quyết<br /> hướng trong việc cấp tín dụng. Mặt khác, chính sách<br /> được Tổng giám đốc ủy quyền. Tại Hội sở, Phó<br /> lãi suất hiện nay chưa linh hoạt để phân loại hoặc ưu<br /> Tổng giám đốc Khối kinh doanh sẽ duyệt tất các<br /> tiên cho từng loại đối tượng khách hàng. Về khách<br /> các hồ sơ vay trực tiếp của Phòng Kinh doanh theo<br /> hàng, tất cả các khách hàng thường đánh đồng với<br /> hạn mức phán quyết được Tổng giám đốc ủy quyền.<br /> nhau, miễn thỏa mãn các điều kiện cấp tín dụng nên<br /> Trường hợp vượt hạn mức phán quyết thì trình lên<br /> chưa xây dựng được một nhóm khách hàng truyền<br /> theo trình tự Giám đốc chi nhánh, Phó Tổng giám<br /> thống, quan hệ lâu dài. Ngoài ra, chưa xây dựng<br /> đốc Khối kinh doanh, Tổng giám đốc, Hội đồng xét<br /> được một chiến lược rõ ràng và chi tiết về chính sách<br /> duyệt cho vay theo Quyết định số 433/QĐ-KLB.<br /> khách hàng cho từng khu vực, chi nhánh, vì vậy, hoạt<br /> Quy trình cho vay: Hiện quy trình nghiệp vụ cho<br /> động mở rộng và tăng trưởng tín dụng gặp khó khăn<br /> vay theo Quyết định số 365/QĐ-KLB được thực hiện<br /> nên khả năng phòng ngừa và hạn chế rủi ro còn hạn<br /> qua 05 giai đoạn: (1) Tìm kiếm khách hàng; tiếp nhận<br /> chế. Về tài sản đảm bảo, hầu như tất cả các khoản<br /> hồ sơ đề nghị vay vốn, (2) Phân tích và thẩm định tín<br /> vay đều có tài sản đảm bảo, tuy nhiên, hiện chú trọng<br /> dụng, (3) Quyết định tín dụng, (4) Giải ngân và (5)<br /> rất nhiều vào tài sản đảm bảo là bất động sản nên<br /> Kiểm tra, giám soát, thu hồi và thanh lý hợp đồng tín<br /> những khách hàng tốt mà thiếu tài sản đảm bảo là<br /> dụng. Quy trình này chỉ thật sự phù hợp đối với các<br /> bất động sản rất khó được xem xét cấp tín dụng. Mặc<br /> món vay nhỏ lẻ, công nghệ quản lý đơn giản nên<br /> khác, việc định giá tài sản đảm bảo còn hạn chế, có<br /> bộc lộ nhiều hạn chế. Thực tế cho thấy, hầu như tất<br /> tính lịch sử, chưa thường xuyên được theo dõi để<br /> cả đều tập trung vào nhân viên tín dụng/ kinh doanh<br /> cập nhật biến động giá nên cũng ảnh hưởng ít nhiều<br /> (NVTD/KD), nghĩa là phải theo dõi từ đầu đến cuối<br /> nhu cầu vốn của khách hàng. Bên cạnh đó, ngân<br /> vừa phải chạy theo chỉ tiêu tín dụng nên khối lượng<br /> hàng còn nâng cao vai trò kiểm tra, kiểm soát nội<br /> công việc rất lớn. Đã vậy, khi chuyển sang phần<br /> bộ, thực hiện tốt quy định phân loại nợ và trích lập<br /> mềm Core Banking TCBS, NVTD/KD còn phải nhập<br /> dự phòng rủi ro, tăng cơ cấu dư nợ có tài sản bảo<br /> và theo dõi phần hành liên quan đến khoản vay,<br /> đảm, khai thác có hiệu quả thông tin trong hoạt động<br /> do đó khó tránh khỏi rủi ro tác nghiệp. Việc quyết<br /> tín dụng, quản lý và kiểm soát chặt chẽ quá trình giải<br /> định cấp tín dụng chỉ tập trung vào Khối kinh doanh<br /> ngân và sau khi cho vay.<br /> (Phó Tổng phụ trách Khối kinh doanh, Giám đốc chi<br /> 1.3. Những kết quả đã đạt được<br /> nhánh và Giám đốc Phòng giao dịch) mà không có<br /> Hệ số rủi ro tín dụng trong giai đoạn 2007 đến<br /> sự tham gia của các bộ phận độc lập nên khó đảm<br /> 2011 có xu hướng giảm, nằm trong ngưỡng tương<br /> bảo tính khách quan trong các quyết định.<br /> đối an toàn trong hoạt động tín dụng.<br /> Chính sách quản lý tín dụng: Về lãi suất, KLB có<br /> Bảng 2. Chỉ tiêu hệ số rủi ro tín dụng 2007 – 2011 tại KLB<br /> (Đơn vị tính: Tỷ đồng, %)<br /> <br /> STT<br /> <br /> Chỉ tiêu<br /> <br /> Năm<br /> 2007<br /> <br /> 2008<br /> <br /> 2009<br /> <br /> 2010<br /> <br /> 2011<br /> <br /> 2011/2010<br /> (+/-)<br /> <br /> 1.352<br /> <br /> 2.195<br /> <br /> 4.874<br /> <br /> 7.008<br /> <br /> 8.404<br /> <br /> + 1.396<br /> <br /> 1.<br /> <br /> Tổng dư nợ cho vay<br /> <br /> 2.<br /> <br /> Dư nợ quá hạn<br /> <br /> 25<br /> <br /> 80<br /> <br /> 120<br /> <br /> 148<br /> <br /> 279<br /> <br /> + 131<br /> <br /> 3.<br /> <br /> Nợ xấu<br /> <br /> 17<br /> <br /> 36<br /> <br /> 57<br /> <br /> 78<br /> <br /> 232<br /> <br /> + 154<br /> <br /> 4.<br /> <br /> Tổng tài sản có<br /> <br /> 2.202<br /> <br /> 2.938<br /> <br /> 6.<br /> <br /> Xóa nợ ròng<br /> <br /> 0<br /> <br /> 0<br /> <br /> 0<br /> <br /> 5<br /> <br /> 9<br /> <br /> +4<br /> <br /> 7.<br /> <br /> Tỷ lệ nợ quá hạn (7) = (2)/(1)<br /> <br /> 1,84<br /> <br /> 3,65<br /> <br /> 2,47<br /> <br /> 2,11<br /> <br /> 3,32<br /> <br /> + 1,21<br /> <br /> 8.<br /> <br /> Tỷ lệ nợ xấu trên tổng dư nợ cho vay (8) = (3)/(1)<br /> <br /> 1,27<br /> <br /> 1,66<br /> <br /> 1,17<br /> <br /> 1,11<br /> <br /> 2,77<br /> <br /> + 1,66<br /> <br /> 7.475 12.627 14.077<br /> <br /> + 1.450<br /> <br /> 9.<br /> <br /> Hệ số dư nợ cho vay chiếm trên tổng tài sản có (9) = (1)/(4)<br /> <br /> 61,4<br /> <br /> 74,7<br /> <br /> 65,2<br /> <br /> 55,5<br /> <br /> 59,7<br /> <br /> + 4,2<br /> <br /> 10.<br /> <br /> Tỷ lệ trích lập dự phòng rủi ro<br /> <br /> 0,13<br /> <br /> 0,19<br /> <br /> 0,35<br /> <br /> 0,47<br /> <br /> 0,43<br /> <br /> - 0,04<br /> <br /> 11.<br /> <br /> Tỷ lệ xóa nợ ròng so với tổng dư nợ (11) = (6) /(1)<br /> <br /> 0<br /> <br /> 0<br /> <br /> 0<br /> <br /> 0,07<br /> <br /> 0,10<br /> <br /> +0,03<br /> <br /> 12.<br /> <br /> Chất lượng tài sản đảm bảo<br /> <br /> 70<br /> <br /> 69<br /> <br /> 71<br /> <br /> 74<br /> <br /> 82<br /> <br /> +8<br /> <br /> (Nguồn: [2])<br /> <br /> TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG • 87<br /> <br /> Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản<br /> Bảng 2 cho thấy, hệ số dư nợ cho vay chiếm<br /> trên tổng tài sản có trong giai đoạn 2007 đến 2011<br /> có xu hướng giảm. Nếu như năm 2007, hệ số này là<br /> 61,4% đến năm 2011 là 59,7%. Trong đó, giai đoạn<br /> từ năm 2008 về trước luôn ở mức cao và đỉnh điểm<br /> là 74,7% năm 2008. Đây là thời điểm Ngân hàng<br /> đẩy mạnh tăng trưởng tín dụng, chủ yếu là cho vay<br /> sản xuất nông nghiệp theo chính sách hỗ trợ lãi suất<br /> của NHNN, mặt khác ngoài cho vay, các danh mục<br /> đầu tư khác rất thấp (vốn điều lệ 580 tỷ đồng) nên<br /> hệ số dư nợ cho vay chiếm trên tổng tài sản có tăng<br /> cao. Đến năm 2011, một phần nhờ tăng vốn điều<br /> lệ lên 3.000 tỷ đồng cộng với danh mục đầu tư của<br /> ngân hàng được mở rộng nên ngoài tín dụng, còn<br /> có đầu tư chứng khoán, góp vốn đầu tư dài hạn,<br /> mua sắm tài sản cố định,… dẫn đến hệ số dư nợ<br /> cho vay chiếm trên tổng tài sản có giảm xuống chỉ<br /> còn 59,7%, đây cũng là ngưỡng tương đối an toàn<br /> trong hoạt động tín dụng.<br /> Như vậy, kết quả đạt được chủ yếu của KLB là<br /> dựa trên mức giảm tỷ lệ nợ từ nhóm 2 đến nhóm 5,<br /> mức giảm tỷ lệ nợ xấu, mức giảm tỷ lệ xóa nợ ròng,<br /> mức giảm tỷ lệ trích lập dự phòng, mức giảm lãi treo<br /> đều đạt kết quả tốt.<br /> 1.4. Những tồn tại và nguyên nhân<br /> 1.4.1. Tồn tại<br /> Bộ máy quản lý rủi ro tín dụng: Chưa tách bạch<br /> chức năng ra quyết định tín dụng với chức năng<br /> quản lý tín dụng; trách nhiệm và chức năng rõ ràng<br /> giữa các bộ phận khởi tạo tín dụng, thẩm định và<br /> phê duyệt tín dụng, quản lý tín dụng, quản lý rủi ro<br /> tín dụng nên hầu như tất cả các quyết định đến cấp<br /> tín dụng chỉ tập trung vào một hoặc một vài người.<br /> Rủi ro tín dụng từ phía khách hàng, không đủ<br /> năng lực tài chính thanh toán các khoản vay.<br /> 1.4.2. Nguyên nhân của những tồn tại<br /> Nhân tố bên trong ngân hàng: Bộ máy quản lý<br /> rủi ro tín dụng còn nhiều hạn chế, trong đó, do năng<br /> lực của đội ngũ cán bộ tín dụng chưa cao.<br /> Nhân tố bên ngoài ngân hàng: Rủi ro thuộc về<br /> phía khách hàng là do năng lực tài chính, quản lý<br /> điều hành kinh doanh của khách hàng yếu kém hoặc<br /> sử dụng vốn vay sai mục đích. Bên cạnh đó, còn có<br /> sự biến động quá nhanh và không dự đoán được<br /> của thị trường thế giới; sự tấn công của hàng nhập<br /> lậu; môi trường pháp lý chưa thuận lợi và sự kém<br /> hiệu quả của cơ quan pháp luật cấp địa phương<br /> trong việc triển khai.<br /> <br /> 88 • TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG<br /> <br /> Số 1/2015<br /> 2. Giải pháp góp phần hoàn thiện công tác quản<br /> lý rủi ro tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần<br /> Kiên Long<br /> Để khắc phục rủi ro tín dụng do bộ máy quản lý,<br /> KLB cần phải thực hiện nhóm giải pháp hoàn thiện<br /> công tác quản lý rủi ro tín dụng<br /> 2.1. Thực hiện quy trình tín dụng chặt chẽ và<br /> khoa học<br /> Phân chia chi tiết các bước trong quy trình<br /> cho vay thay cho 05 giai đoạn cho vay như trong<br /> quy trình cũ để đảm bảo hạn chế rủi ro tác nghiệp:<br /> (1) Tìm kiếm khách hàng; tiếp nhận hồ sơ đề nghị<br /> vay vốn, (2) thẩm định tín dụng và lập tờ trình,<br /> (3) quyết định cấp tín dụng và thông báo cho khách<br /> hàng, (4) hoàn tất thủ tục pháp lý về tài sản đảm<br /> bảo, nhận và quản lý tài sản đảm bảo, (5) lập hợp<br /> đồng tín dụng/khế ước nhận nợ, (6) tạo tài khoản,<br /> giải ngân và lưu giữ hồ sơ, (7) kiểm tra, theo dõi thu<br /> nợ gốc và/hoặc lãi khoản vay, (8) cơ cấu lại thời hạn<br /> trả nợ, (9) chuyển nợ quá hạn, (10) khởi kiện thu hồi<br /> nợ xấu, (11) miễn, giảm lãi và (12) tất toán/thanh lý<br /> khoản vay<br /> Phân chia trách nhiệm rõ ràng, không dồn hết<br /> tất cả công việc cho NVTD/KD như hiện nay. Nhân<br /> viên quản lý và quan hệ khách hàng chịu trách<br /> nhiệm chính các bước 1, 2, 3, 7, 8, 9, 11; Nhân viên<br /> hỗ trợ tín dụng chịu trách nhiệm chính các bước từ<br /> 5 đến 12; Nhân viên pháp lý chứng từ chịu trách<br /> nhiệm chính các bước 4, 12; bộ phận xử lý nợ chịu<br /> trách nhiệm chính thực hiện bước 10. Thẩm quyền<br /> phê duyệt cho vay, đối với các món vay nhỏ như trả<br /> góp ngày, cho vay tiêu dùng, cho vay sản xuất nông<br /> nghiệp,... thì giao luôn cho Giám đốc chi nhánh hoặc<br /> Trưởng/phó Phòng giao dịch. Đối với các món vay<br /> lớn, có tính phức tạp thì việc phê duyệt cho vay theo<br /> phân cấp như sau: Ban tín dụng Chi nhánh, Ban tín<br /> dụng Hội sở và Hội đồng tín dụng.<br /> 2.2. Kiểm tra chặt chẽ quy trình phát tiền vay, sử<br /> dụng vốn vay<br /> Giám sát tình hình tuân thủ của bên đi vay đối<br /> với các điều khoản trong hợp đồng cho vay. Tối thiểu<br /> là hàng năm phải đánh giá lại rủi ro đối tác bằng việc<br /> sử dụng quy trình phân loại rủi ro, kết quả xếp hạng<br /> tín dụng phải được cập nhật. Mức độ và tần suất<br /> đánh giá rủi ro phụ thuộc vào mức độ, tính chất rủi<br /> ro của khoản vay. Khi có các thông tin có thể dẫn<br /> đến sự suy giảm chất lượng tín dụng, ngân hàng<br /> phải chủ động tiến hành rà soát, đánh giá ngay. Các<br /> thông tin bất lợi này phải được thông báo ngay cho<br /> tất cả các đơn vị liên quan và phù hợp với cơ cấu<br /> phân cấp thẩm quyền quyết định. Quy trình giám<br /> sát và kiểm soát phải có vai trò, trách nhiệm của<br /> <br />