Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản<br />
<br />
Số 4/2014<br />
<br />
KEÁT QUAÛ NGHIEÂN CÖÙU ÑAØO TAÏO SAU ÑAÏI HOÏC<br />
<br />
HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ THUẾ THU NHẬP DOANH NGHIỆP<br />
ĐỐI VỚI CÁC CÔNG TY CÓ VỐN ĐẦU TƯ NƯỚC NGOÀI TRÊN ĐỊA BÀN<br />
TỈNH KHÁNH HÒA<br />
COMPLETING THE MANAGEMENT OF CORPORATE INCOME TAX FOR<br />
COMPANIES WITH FOREIGN CAPITAL ON KHANH HOA PROVINCES<br />
Nguyễn Văn Đảm1, Phan Thị Dung2<br />
Ngày nhận bài: 25/4/2014; Ngày phản biện thông qua: 13/5/2014; Ngày duyệt đăng: 01/12/2014<br />
<br />
TÓM TẮT<br />
Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ của mình ngành thuế đã đạt được những kết quả đáng khích lệ, xong bên cạnh<br />
đó cũng còn gặp nhiều khó khăn trong quá trình quản lý thuế người nộp thuế. Điển hình là trong thời gian qua ngành thuế<br />
đã phát hiện và xử lý rất nhiều vụ việc liên quan tới tình trạng chuyển giá của các công ty có vốn đầu tư nước ngoài nhằm<br />
mục đích trốn thuế… Bằng phương pháp phân tích và tổng hợp số liệu, phương pháp chuyên gia là những người có chuyên<br />
môn, kinh nghiệm trong công tác quản lý thuế để tác giả nghiên cứu đánh giá thực trạng công tác quản lý và đề xuất các<br />
giải pháp hoàn thiện công tác quản lý thuế thu nhập doanh nghiệp đối với các công ty đầu tư nước ngoài tại Khánh Hòa.<br />
Từ khóa: đầu tư nước ngoài, thuế thu nhập doanh nghiệp, cơ quan thuế, quản lý thuế<br />
<br />
ABSTRACT<br />
In the process of performing their the duties , tax industry has achieved sinigficant result. However, there are still<br />
many dificulties in the process administering tax taxpayer. Typically, in the recently the tax industry has to tell and handle a<br />
lot of cases related to the transfer prices of companies with foreign capital aimed at tax evasion… By analysis and synthesis<br />
of metrics methods, expert method who have experience in the management of tax to research evaluate the status of the tax<br />
administration , and propose solutions to complete management of corporate income tax for foreign companies investing<br />
in Khanh Hoa.<br />
Keywords: foreign investment, corporate income tax, tax authorities, tax management<br />
I. ĐẶT VẤN ĐỀ<br />
Nguồn vốn đầu tư nước ngoài (FDI) ngày càng<br />
đóng vai trò quan trọng, là động lực thúc đẩy tăng<br />
trưởng kinh tế đất nước. Nguồn vốn này được đưa<br />
vào Việt Nam chủ yếu dưới hình thức là các công<br />
ty đầu tư nước ngoài và ngày càng tăng nhanh. Tuy<br />
nhiên, chúng ta vẫn thấy một thực tế đang diễn ra<br />
là các công ty có vốn đầu tư nước ngoài này có tỷ<br />
lệ đóng thuế tại Việt Nam tương đối thấp so với quy<br />
mô hoạt động và số vốn đăng ký kinh doanh, một số<br />
công ty lợi dụng pháp luật về thuế chưa chặt chẽ đã<br />
có những hành vi gian lận, trốn thuế, tránh thuế làm<br />
thất thu cho ngân sách Nhà nước.<br />
Vừa qua ngành thuế cả nước cũng đã khẳng định<br />
thời gian tới sẽ tập trung toàn lực cho việc quản lý thuế<br />
1<br />
2<br />
<br />
đối với các công ty đầu tư nước ngoài (ĐTNN) đặc<br />
biệt là tình trạng chuyển giá của các công ty này. Thực<br />
hiện tốt công tác quản lý thuế thu nhập doanh nghiệp<br />
(TNDN) đối với các công ty có vốn đầu tư nước ngoài<br />
sẽ góp phần hạn chế tình trạng chuyển giá của các<br />
công ty này gia tăng nguồn thu cho ngân sách nhà<br />
nước, tạo sự bình đẳng và công bằng về nghĩa vụ<br />
thuế của đối tượng nộp thuế, là điều kiện cần để tạo ra<br />
một môi trường kinh doanh lành mạnh và cạnh tranh<br />
từ đó thu hút hơn nữa các nhà đầu tư, là động lực cho<br />
sự phát triển kinh tế xã hội đất nước. Tuy nhiên trong<br />
công tác quản lý của ngành thuế cũng như của các cơ<br />
quan hữu quan nhà nước vẫn còn tồn tại một số hạn<br />
chế và yếu kém cần khắc phục. Vì vậy bài viết này<br />
nhằm làm rõ thực trạng và đề xuất một số giải pháp<br />
<br />
Nguyễn Văn Đảm: Cao học Quản trị kinh doanh 2011 - Trường Đại học Nha Trang<br />
TS. Phan Thi Dung: Khoa Kinh tế - Trường Đại học Nha Trang<br />
<br />
100 • TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG<br />
<br />
Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản<br />
<br />
Số 4/2014<br />
viện nghiên cứu và các báo cáo khoa học trước đó<br />
liên quan đến đề tài nghiên cứu.<br />
Sử dụng phương pháp chuyên gia là những<br />
người có chuyên môn, kinh nghiệm trong công tác<br />
quản lý thuế nhằm đề xuất các giải pháp để hoàn<br />
thiện công tác quản lý thuế TNDN đối với các công<br />
ty ĐTNN.<br />
<br />
cho công tác quản lý thuế TNDN đối với các công ty có<br />
vốn đầu tư nước ngoài trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa.<br />
II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU<br />
1. Đối tượng nghiên cứu<br />
Công tác quản lý thuế TNDN đối với các công ty<br />
ĐTNN trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa ở Chi cục thuế<br />
Khánh Hòa.<br />
<br />
III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN<br />
<br />
2. Phạm vi nghiên cứu<br />
Công tác quản lý thuế thu nhập doanh nghiệp<br />
của Cục thuế Khánh Hòa đối với các công ty ĐTNN<br />
trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa giai đoạn (2009 - 2012)<br />
như: Đăng ký thuế, hoàn thuế, tình hình thanh tra,<br />
kiểm tra, tình hình thu nộp thuế, giải quyết khiếu nại.<br />
<br />
1. Tình hình thu nộp ngân sách nhà nước giai<br />
đoạn 2009 - 2013<br />
Ngoài việc thúc đẩy sản xuất hàng hoá, mở<br />
rộng thị trường cho hàng hoá Việt Nam nói chung<br />
và tỉnh Khánh Hòa nói riêng, thúc đẩy hoạt động<br />
xuất nhập khẩu và cải thiện cán cân thương mại…<br />
các công ty có vốn đầu tư nước ngoài trên địa bàn<br />
tỉnh Khánh Hòa đóng góp khoảng 3.5 - 6% vào tổng<br />
thu ngân sách Nhà nước tỉnh của ngành thuế hàng<br />
năm. Cùng với sự phát triển kinh tế đất nước và<br />
sự tăng trưởng của hoạt động đầu tư nước ngoài<br />
tại Việt Nam, tỉnh Khánh Hòa, tổng thu ngân sách<br />
nhà nước từ khu vực doanh nghiệp có vốn đầu<br />
tư nước ngoài đã tăng đều hàng năm. Giai đoạn<br />
2009 - 2012 khu vực doanh nghiệp ĐTNN đã đóng<br />
thuế cho ngân sách tỉnh hơn 908 tỷ đồng. Năm<br />
2013, dự kiến thu ngân sách của khu vực này đạt<br />
khoảng 300 tỷ đồng<br />
<br />
3. Phương pháp nghiên cứu<br />
Đề tài sử dụng phương pháp nghiên cứu định<br />
tính, phương pháp điều tra thăm dò, phỏng vấn trực<br />
tiếp, phương pháp phân tích và tổng hợp số liệu,<br />
phương pháp so sánh đối chiếu để mô tả lý thuyết<br />
và thực tế công tác quản lý thuế TNDN đối với công<br />
ty có vốn ĐTNN trên địa bàn tỉnh Khánh Hoà.<br />
Dữ liệu cho đề tài nghiên cứu này chủ yếu là<br />
nguồn dữ liệu sơ cấp, được tác giả tiến hành thu<br />
thập trực tiếp qua quá trình kiểm tra và tiếp xúc với<br />
các công ty ĐTNN, ngoài ra còn sử dụng dữ liệu thứ<br />
cấp của Cục thuế Khánh Hòa, các sở ban ngành,<br />
<br />
Bảng 1. Tổng hợp số thu của ngành thuế giai đoạn 2009 - 2013<br />
Stt<br />
<br />
Năm 2009<br />
<br />
Chỉ tiêu<br />
<br />
1 Toàn ngành thuế KH<br />
<br />
Số tiền<br />
<br />
4.244.066<br />
<br />
2 Số thu của cty ĐTNN<br />
3 Số thu thuế TNDN của cty ĐTNN<br />
<br />
Tỷ lệ<br />
<br />
Năm 2010<br />
Số tiền<br />
<br />
100% 5.238.980<br />
<br />
Năm 2011<br />
<br />
Tỷ lệ<br />
<br />
Số tiền<br />
<br />
Tỷ lệ<br />
<br />
100% 5.653.669<br />
<br />
Năm 2012<br />
Số tiền<br />
<br />
100% 6.377.569<br />
<br />
Tỷ lệ<br />
<br />
ĐVT: Triệu đồng<br />
Năm 2013 (6t)<br />
Số tiền<br />
<br />
Tỷ lệ<br />
<br />
100% 3.461.592 100%<br />
<br />
169.847 4,00%<br />
<br />
190.992 3,65%<br />
<br />
321.842 5,69%<br />
<br />
226.101 3,55%<br />
<br />
122.800 3,55%<br />
<br />
91.024 2,14%<br />
<br />
98.951 1,89%<br />
<br />
147.792 2,61%<br />
<br />
79.958 1,25%<br />
<br />
36.098 1,04%<br />
<br />
Nguồn: Cục thuế Khánh Hòa<br />
<br />
Có thể thấy rằng so sánh tổng mức vốn đầu tư<br />
đã đăng ký của các doanh nghiệp ĐTNN với các<br />
khu vực khác trên địa bàn Khánh Hòa thì kết quả<br />
số thu về thuế TNDN đối với doanh nghiệp có vốn<br />
ĐTNN còn nhiều khiêm tốn. Tỷ lệ này dao động và<br />
trung bình khoảng từ 1.89 - 6.61% so với số thu<br />
toàn ngành thuế. Như vậy, có thể thấy số thu về<br />
thuế thu nhập doanh nghiệp của khu vực ĐTNN<br />
chưa thực sự tương xứng với vị trí của nó trong nền<br />
kinh tế quốc dân.<br />
2. Kết quả công tác quản lý thuế TNDN đối với<br />
các công ty ĐTNN<br />
Quản lý thuế thu nhập doanh nghiệp đối với<br />
công ty có vốn đầu tư nước ngoài là một lĩnh vực<br />
phức tạp, đòi hỏi phải đáp ứng cùng lúc nhiều điều<br />
<br />
kiện mới có thể thực hiện tốt nhưng lại được tiến<br />
hành trong hoàn cảnh nước ta bắt đầu hội nhập kinh<br />
tế toàn cầu cũng như chưa có nhiều kinh nghiệm<br />
thực tế. Vì vậy có thể khẳng định những kết quả<br />
bước đầu của công tác quản lý thuế, chống gian<br />
lận, trốn thuế thu nhập doanh nghiệp đối với công ty<br />
có vốn đầu tư nước ngoài tại Việt Nam rất đáng ghi<br />
nhận. Sau quá trình hội nhập hiện tại chúng ta đã tạo<br />
lập được một môi trường đầu tư thông thoáng, bình<br />
đẳng giữa các thành phần kinh tế cũng như tạo cơ<br />
sở, môi trường kinh doanh thuận lợi để các doanh<br />
nghiệp sản xuất kinh doanh đóng góp vào phát<br />
triển kinh tế và tăng thu cho ngân sách nhà nước.<br />
Dưới đây là một số kết quả trong công tác quản lý<br />
thuế đối với các công ty ĐTNN.<br />
<br />
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG • 101<br />
<br />
Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản<br />
<br />
Số 4/2014<br />
<br />
Bảng 2. Tổng hợp một số kết quả trong công tác quản lý thuế giai đoạn 2009 - 2012<br />
Stt<br />
<br />
1<br />
2<br />
3<br />
4<br />
<br />
Năm<br />
<br />
Hoàn thuế<br />
Đăng ký thuế (số cty<br />
đang hoạt động)<br />
Số DN đề nghị hoàn<br />
Số tiền đã hoàn<br />
<br />
2009<br />
2010<br />
2011<br />
2012<br />
Tổng<br />
<br />
60<br />
62<br />
67<br />
74<br />
<br />
35<br />
29<br />
25<br />
22<br />
<br />
182.343.391<br />
171.648.561<br />
302.917.653<br />
305.252.679<br />
962.162.284<br />
<br />
Cưỡng chế QĐ<br />
hành chính thuế<br />
<br />
Giải quyết khiếu nại,<br />
tố cáo<br />
<br />
2<br />
3<br />
2<br />
3<br />
10<br />
<br />
2<br />
4<br />
3<br />
3<br />
12<br />
<br />
Nguồn: Cục thuế Khánh Hòa<br />
<br />
phát sinh vào NSNN do đó Cục thuế buộc phải sử<br />
Trong giai đoạn 2009 - 2012 số DN ĐTNN<br />
dụng biện pháp cưỡng chế. Việc áp dụng hình thức<br />
được đăng ký mới tại Khánh Hòa là không đáng kế,<br />
cưỡng chế nợ thuế trong thời gian qua, Cục thuế<br />
năm 2009 số DN ĐTNN hoạt động trên địa bàn tỉnh<br />
Khánh Hòa chủ yếu sử dụng 2 hình thức là trích tiền<br />
Khánh Hòa là 54DN thì tới năm 2012 số DN này chỉ<br />
từ tài khoản ngân hàng của các DN ĐTNN nếu tài<br />
tăng thêm được 20 DN tức là hết năm 2012 số DN<br />
khoản của các đối tượng này còn tiền, nếu không<br />
ĐTNN trên địa bàn tỉnh khoảng 74 DN. Việc số DN<br />
còn tiền hoặc số tiền còn không đủ để nộp thuế thì<br />
ĐTNN trong thời gian qua tăng ít là một dấu hiệu<br />
sẽ áp dụng tiếp hình thức thứ 2 là đình chỉ sử dụng<br />
cho thấy Khánh Hòa không còn là khu vực hấp dẫn<br />
hóa đơn.<br />
các nhà đầu tư nước ngoài, các nhà quản lý cần<br />
Trong thời gian qua trung bình 1 năm có 3 doanh<br />
phải quan tâm tới vấn đề này.<br />
nghiệp ĐTNN có đơn thư gửi lên Cục thuế Khánh<br />
Trong giai đoạn qua Cục thuế Khánh Hòa đã<br />
Hòa khiếu nại về việc chưa thống nhất các kết luận<br />
giải quyết hoàn thuế với số tiền khoảng 962 tỷ đồng<br />
trong kết luận thanh tra hay trong biên bản kiểm tra<br />
trên số đề nghị hoàn là khoảng 1001 tỷ đồng chiếm<br />
của các đoàn thanh tra, kiểm tra do Cục thuế thành<br />
khoảng 96% tổng số tiền mà các DN ĐTNN đề nghị<br />
lập để thanh tra, kiểm tra công ty. Nội dung khiếu nại<br />
hoàn. Sau khi giải quyết hoàn thuế cho các DN này<br />
chủ yếu là các khoản chi phí bị đoàn thanh tra, kiểm<br />
thì Cục thuế có tiến hành kiểm tra sau hoàn thuế<br />
tra loại ra khi xác định nghĩa vụ thuế TNDN của công<br />
và thu hồi lại số thuế đã hoàn khoảng 2,3 tỷ đồng<br />
ty, do đặc thù các công ty này thường có giám đốc<br />
chiếm khoảng 0.237% số thuế đã hoàn. Việc thu hồi<br />
là người nước ngoài do đó họ chưa nắm hết được<br />
hoàn chủ yếu là do các DN này đã đề nghị hoàn cả<br />
các quy định về pháp luật thuế tại Việt Nam nên<br />
số thuế không đủ điều kiện hoàn. Số thuế bị thu hồi<br />
thường có phản ứng trước các kết luận của đoàn<br />
hoàn thường là của các khoản thuế đầu vào phục<br />
thanh tra, kiểm tra và sau khi được phòng Kiểm tra<br />
vụ cho chi phí cá nhân của các đối tượng người<br />
nội bộ thuộc Cục thuế Khánh Hòa thụ lý giải thích thì<br />
nước ngoài như chi phí đi lại, nhà ở, sinh hoạt phí.<br />
các đối tượng này đã đồng thuận với kết quả xử lý<br />
Bên cạnh đó là các khoản chi phí cho quảng cáo,<br />
của Cục thuế, chưa phát sinh trường hợp nào khiếu<br />
tiếp thị, khuyến mại... vượt định mức theo quy định.<br />
kiện ra tòa..<br />
Trong thời gian qua số doanh nghiệp ĐTNN bị<br />
Tình hình thanh tra, kiểm tra các DN ĐTNN<br />
áp dụng biện pháp cưỡng chế đối với số thuế nợ<br />
luôn được Cục thuế đặt lên hàng đầu trong công tác<br />
đọng là không nhiều, các DN ĐTNN này thường<br />
thanh tra kiểm tra của mình do đặc thù hoạt động<br />
chấp hành việc nộp số thuế phát sinh tương đối tốt,<br />
của các công ty này là khá phức tạp và thường có<br />
chỉ có một vài trường hợp công ty thật sự thua lỗ<br />
hiện tượng gian lận thuế, tránh thuế. Kết quả thanh<br />
không còn khả năng trả các khoản nợ thuế nên bị áp<br />
tra, kiểm tra các DN ĐTNN tại Cục thuế Khánh Hòa<br />
dụng biện pháp cưỡng chế, bên cạnh đó cũng vẫn<br />
cụ thể như sau:<br />
còn 1 vài trường hợp cố tình không nộp tiền thuế<br />
Bảng 3. Tổng hợp tình hình thanh tra, kiểm tra giai đoạn 2009 - 2012<br />
ĐVT: triệu đồng<br />
<br />
Stt<br />
<br />
1<br />
2<br />
3<br />
4<br />
<br />
Năm<br />
<br />
Số DN đượcThanh tra,<br />
kiểm tra<br />
<br />
Số DN<br />
vi phạm<br />
<br />
Tỷ lệ vi phạm<br />
<br />
16<br />
21<br />
25<br />
30<br />
92<br />
<br />
13<br />
18<br />
22<br />
28<br />
81<br />
<br />
81%<br />
86%<br />
88%<br />
93%<br />
88%<br />
<br />
2009<br />
2010<br />
2011<br />
2012<br />
Tổng<br />
Nguồn: Cục thuế Khánh Hòa<br />
<br />
102 • TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG<br />
<br />
Số tiền truy thu, phạt<br />
qua thanh tra, kiểm<br />
tra<br />
<br />
4.490<br />
5.451<br />
9.879<br />
12.480<br />
32.300<br />
<br />
Giảm lỗ<br />
<br />
15.489<br />
20.876<br />
27.896<br />
40.579<br />
104.839<br />
<br />
Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản<br />
Trong 4 năm qua Cục thuế Khánh Hòa đã tiến<br />
hành thanh tra, kiểm tra toàn diện (kiểm tra quyết<br />
toán) được khoản 92 lượt đối với các DN ĐTNN.<br />
Như vậy trung bình hàng năm thanh tra, kiểm tra<br />
được khoản 23 đơn vị. Qua thanh tra kiểm tra phát<br />
hiện và xử lý các vi phạm về thuế 81 lượt DN chiếm<br />
88% số lượt DN được thanh tra, kiểm tra.<br />
Xử lý truy thu thuế và xử phạt vi phạm gần<br />
32,3 tỷ đồng, giảm lỗ khoảng 104 tỷ đồng. Việc tỷ<br />
lệ DN vi phạm qua thanh tra kiểm tra tại Cục thuế<br />
Khánh Hòa là tương đối cao, điều này cho thấy<br />
công tác quản lý thuế còn nhiều kẽ hở tạo điều kiện<br />
cho DN ĐTNN tránh thuế, trốn thuế, gian lận thuế.<br />
Số thuế truy thu qua thanh tra, kiểm tra chưa<br />
cao là do các DN ĐTNN này thường đầu tư vào<br />
các khu vực được ưu đãi về thuế do đó những năm<br />
đầu hoạt động các DN này thường được miễn thuế,<br />
giảm thuế nên khi thanh tra, kiểm tra phát hiện hành<br />
vi vi phạm của các DN này thì số thuế phát sinh vẫn<br />
trong thời gian được miễn nên không phải nộp truy<br />
thu và chỉ bị xử phạt hành chính. Nếu tình trạng vi<br />
phạm pháp luật về thuế của các DN ĐTNN này vẫn<br />
còn tiếp diễn trong thời gian tới và đồng thời hết thời<br />
gian ưu đãi miễn thuế, giảm thuế thì số thuế truy thu<br />
qua thanh tra, kiểm tra có thể sẽ gia tăng.<br />
IV. KẾT LUẬN, GIẢI PHÁP VÀ KIẾN NGHỊ<br />
1. Kết luận<br />
Kết quả của những cuộc thanh tra kiểm tra đã<br />
cho thấy việc chuyển lợi nhuận tạo lỗ giả để gian lận<br />
thuế TNDN của các công ty ĐTNN tại Việt Nam là<br />
có thực cũng như mức độ nghiêm trọng của hành vi<br />
này. Đồng thời, việc cơ quan thuế thanh tra, kiểm tra<br />
và xử lý hành vi gian lận thuế của các doanh nghiệp<br />
có vốn đầu tư nước ngoài cũng là một lời cảnh báo<br />
đối với các công ty đa quốc gia tại Việt Nam…<br />
Đã xây dựng hệ thống tổ chức quản lý thuế<br />
thống nhất trong cả nước ngày càng được củng cố<br />
và tăng cường về mọi mặt; chịu sự lãnh đạo song<br />
song của ngành dọc và cấp uỷ, chính quyền địa<br />
phương. Đội ngũ công chức quản lý thuế được đào<br />
tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ quản lý và phẩm<br />
chất. Áp dụng công nghệ thông tin vào công tác<br />
quản lý thuế. Do đó hiệu lực, hiệu quả của bộ máy<br />
quản lý thuế ngày càng được nâng cao, góp phần<br />
quyết định vào việc hoàn thành và hoàn thành vượt<br />
mức dự toán thu Ngân sách Nhà nước hàng năm đã<br />
được Quốc hội thông qua.<br />
Hiện tại cơ quan thuế được tổ chức theo mô<br />
hình chức năng đã hạn chế được tiêu cực trong<br />
công tác quản lý thuế theo kiểu “khép kín” trước đây.<br />
<br />
Số 4/2014<br />
Từng bước thực hiện chuyên môn hóa trong quản<br />
lý thuế, nâng cao trình độ nghiệp vụ của công<br />
chức thuế.<br />
Công tác quản lý thuế đã có những chuyển biến<br />
tích cực theo hướng rõ ràng, công khai, dân chủ<br />
và minh bạch hơn dần dần tiến tới chuyên nghiệp,<br />
hiệu quả.<br />
Tóm lại, trong bối cảnh kinh tế xã hội trong<br />
nước, quốc tế có nhiều yếu tố phức tạp, không<br />
thuận lợi nhưng công cuộc cải cách hệ thống thuế<br />
đã góp phần tích cực vào việc ổn định và phát triển<br />
kinh tế xã hội theo đường lối chính sách của Đảng<br />
và Nhà nước. Thu ngân sách ngày càng tăng lên,<br />
phù hợp với sự chuyển đổi của nền kinh tế theo cơ<br />
chế thị trường và thực hiện đúng lộ trình hội nhập<br />
quốc tế.<br />
Mặc dù đã đạt được một số thành tựu đáng<br />
biểu dương nhưng nếu đánh giá một cách khách<br />
quan và toàn diện thì hoạt động chống gian lận về<br />
thuế nói chung và thuế Thu nhập doanh nghiệp đối<br />
với công ty có vốn đầu tư nước ngoài tại Việt Nam<br />
hay tại Cục thuế Khánh Hòa nói riêng còn nhiều hạn<br />
chế, bất cập cũng như gặp nhiều khó khăn trong<br />
quá trình triển khai. Việc tìm ra những hạn chế, bất<br />
cập và khó khăn cũng như xác định nguyên nhân<br />
chính của những hạn chế, bất cập này là tiền đề<br />
quan trọng bậc nhất để đưa ra các giải pháp quyết<br />
định đến kết quả của công tác chống gian lận thuế<br />
trong thời gian tới.<br />
2. Một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác<br />
quản lý thuế TNDN đối với công ty ĐTNN<br />
Từ những tồn tại trên, để nâng cao công tác<br />
quản lý thuế TNDN đối với các công ty ĐTNN cơ<br />
quan thuế cần thực hiện một số đề xuất sau:<br />
2.1. Hoàn thiện công tác tổ chức và điều hành bộ<br />
máy cơ quan thuế theo các văn bản quy phạm pháp<br />
luật và tham khảo các mô hình quản lý tiên tiến hiện<br />
đại trên thế giới.<br />
Lãnh đạo cơ quan thuế cần phải thường xuyên,<br />
giám sát, đôn đốc việc thực hiện công việc, cũng<br />
như việc áp dụng các mô hình quản lý mới trong<br />
công việc của các phòng chức năng, công chức<br />
trong cơ quan. Xây dựng được các chính sách khen<br />
thưởng kịp thời với những phòng, những công chức<br />
có thành tích xuất sắc trong việc thực hiện nhiệm vụ<br />
được giao làm động lực cho các phòng, các công<br />
chức phấn đấu…<br />
2.2. Cải cách đồng bộ hệ thống chính sách pháp<br />
luật về thuế, pháp luật quản lý kinh tế xã hội nước ta<br />
Hệ thống chính sách pháp luật Việt Nam hiện<br />
nay còn chưa thực sự đồng bộ. Hệ thống văn bản<br />
<br />
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG • 103<br />
<br />
Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản<br />
quy phạm pháp luật mới chỉ chú trọng đồng bộ trong<br />
từng ngành, chưa có sự đồng nhất và hệ thống cho<br />
toàn bộ các ngành, các Bộ chủ quản. Các văn bản<br />
vẫn còn tồn tại sự chồng chéo trong quy định dẫn<br />
đến tình trạng còn có một vài xung đột trong thực<br />
thi và dễ gây nên kẽ hở cho các đối tượng nộp thuế<br />
thực hiện hành vi gian lận của mình.<br />
2.3. Hệ thống hóa các văn bản chính sách thuế liên<br />
quan đến các công ty có vốn ĐTNN và các vấn đề<br />
cần quan tâm trong quá trình kiểm tra<br />
Việc hệ thống lại danh mục văn bản cũng như<br />
các vấn đề cần quan tâm trong quá trình kiểm tra<br />
thuế đối với doanh nghiệp có vốn ĐTNN tuy đơn giản<br />
nhưng rất hữu ích cho công chức trong quá trình<br />
quản lý thuế, kiểm tra doanh nghiệp, không những<br />
doanh nghiệp ĐTNN mà cả các doanh nghiệp thuộc<br />
các thành phần kinh tế khác. Tạo nên một bức tranh<br />
tổng thể về quá trình hình thành, phát triển văn bản<br />
về từng sắc thuế, từng nội dung cụ thể. Các vấn đề<br />
chung nhất cần lưu tâm trong quá trình kiểm tra đối<br />
với DN ĐTNN. Giúp cho công chức giảm bớt thời<br />
gian tự mày mò nghiên cứu mà tập trung vào các vấn<br />
đề trọng tâm trọng điểm, từ đó rút ngắn thời gian xử<br />
lý, nâng cao hiệu quả, chất lượng công tác kiểm tra,<br />
góp phần hoàn thành kế hoạch được giao.<br />
2.4. Thực hiện tốt Luật kế toán trong doanh nghiệp,<br />
đẩy mạnh việc thực hiện thanh toán giao dịch thông<br />
qua ngân hàng<br />
Lập và quản lý sổ sách kế toán là điều kiện<br />
không thế thiếu đối với các doanh nghiêp có vốn<br />
đầu tư nước ngoài. Với đặc thù là các công ty đa<br />
quốc gia hoạt động sản xuất đa ngành nghề, lĩnh<br />
vực thì cần phải thực hiện nghiêm ngặt các quy định<br />
sổ sách và chứng từ kế toán.<br />
Bên cạnh đó mỗi doanh nghiệp khi tiến hành<br />
hoạt động sản xuất kinh doanh đều có một mã số<br />
thuế và tài khoản ngân hàng. Vậy để công tác quản<br />
lý thuế đạt hiệu quả cao thì yêu cầu đặt ra là cần dần<br />
tiến tới thực hiện 100% các giao dịch thanh toán<br />
qua ngân hàng. Trong tình hình hiện nay ở Việt Nam<br />
khi giao dịch tiền mặt vẫn còn chiếm tỷ lệ lớn thì điều<br />
này càng cần được xem xét và thực hiện. Việc tiến<br />
tới thực hiện tất cả các giao dịch thanh toán thông<br />
qua hệ thống tài khoản ngân hàng không những sẽ<br />
giúp quản lý doanh thu và chi phí của doanh nghiệp<br />
một cách đầy đủ và chính xác hơn còn giúp hạn chế<br />
<br />
Số 4/2014<br />
tình trạng tham nhũng trong quá trình quản lý thu<br />
thuế hiện nay ở nước ta.<br />
3. Kiến nghị<br />
3.1. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra và xử<br />
lý nghiêm các trường hợp vi phạm<br />
Đổi mới công tác thanh tra, kiểm tra dựa trên hệ<br />
thống cơ sở dữ liệu thông tin về tổ chức, cá nhân<br />
nộp thuế và sử dụng phân tích thông tin, đánh giá rủi<br />
ro để xác định đúng đối tượng cần thanh tra, kiểm<br />
tra đáp ứng yêu cầu thanh tra, kiểm tra hiệu quả<br />
của cơ quan thuế và tránh phiền hà cho tổ chức, cá<br />
nhân nộp thuế chấp hành tốt pháp luật thuế.<br />
Cần áp dụng công nghệ thông tin vào quản lý<br />
hóa đơn, kiểm tra đối chiếu hóa đơn để việc thanh<br />
tra, kiểm tra đạt hiệu quả cao.<br />
Tăng cường quyền hạn cho cơ quan quản lý<br />
thu: quyền cưỡng chế, điều tra khởi tố các vụ vi<br />
phạm về thuế.<br />
Người nộp thuế phải thấy rằng hệ thống chế tài<br />
xử phạt nghiêm minh đang được áp dụng: Trường<br />
hợp không tuân thủ các yêu cầu về thuế cần phải áp<br />
dụng các hình thức xử phạt nghiêm khắc để ngăn<br />
chặn kịp thời.<br />
Người nộp thuế cần phải tin rằng các cuộc<br />
thanh tra, kiểm tra thuế có hiệu quả đang tồn tại.<br />
3.2. Đào tạo, nâng cao trình độ, nghiệp vụ cho công<br />
chức quản lý thuế thu nhập doanh nghiệp đối với<br />
doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài<br />
Đây là điều kiện tiên quyết để công tác quản lý<br />
thu thuế ngày càng được hoàn thiện hơn. Để có thể<br />
quản lý tốt công tác thuế nói chung và công tác quản<br />
lý thuế thu nhập doanh nghiệp nói riêng.<br />
3.3. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao<br />
nhận thức của người nộp thuế<br />
Xây dựng và thực hiện đầy đủ các hình thức và<br />
nội dung tuyên truyền, hỗ trợ tổ chức, cá nhân nộp<br />
thuế phù hợp với nhu cầu của tổ chức, cá nhân nộp<br />
thuế và chuẩn mực quốc tế (theo nguyên tắc cơ quan<br />
thuế coi tổ chức, cá nhân nộp thuế là khách hàng điều này đã được Cục thuế Khánh Hòa cam kết khi<br />
thực hiện mục tiêu chất lượng theo tiêu chuẩn TCVN<br />
ISO (9001: 2008) được tổ chức, cá nhân nộp thuế<br />
hài lòng và tin tưởng ở chất lượng phục vụ. Cũng cần<br />
đa dạng hóa hình thức tuyên truyền, hướng dẫn, nội<br />
dung cần đơn giản, dễ hiểu để NNT có thể nhận thức<br />
và thấu hiểu nghĩa vụ và quyền lợi của mình.<br />
<br />
TÀI LIỆU THAM KHẢO<br />
1.<br />
<br />
Nguyễn Văn Đảm, 2014. Hoàn thiện công tác quản lý thuế thu nhập doanh nghiệp đối với các công ty có vốn đầu tư nước<br />
ngoài trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa. Luận văn thạc sĩ. Khoa Quản trị kinh doanh. Trường Đại học Nha Trang.<br />
<br />
2.<br />
<br />
Tổng cục thuế, 2011. Báo cáo đánh giá thực trạng quản lý thuế hoạt động chuyển giá tại Việt Nam giai đoạn 2006 - 2010 và<br />
định hướng nâng cao hiệu quả quản lý thuế đối với hoạt động này trong giai đoạn tới.<br />
<br />
104 • TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG<br />
<br />